Joanes Etxeberri: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa |
Orriaren edukiaren ordez, «== Lanak == Erreferentziak == {{Erreferentzia zerrenda}} {{DEFAULTSORT:Etxeberri, Joanes}} Kategoria:Joanes Etxeberri Kategoria:1668ko jaiotzak [...» jarri da Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
== Lanak |
== Lanak |
||
Funtsean hiru lan idatzi zituen euskaraz: |
|||
* ''[[Lau-urdiri gomendiozco carta, edo guthuna]]''<ref>[http://klasikoak.armiarma.com/idazlanak/E/EtxebSaraLauUrduri.htm Literaturaren zubitegia: Lau-urdiri gomendiozko karta edo gutuna]</ref> (1718) [[Lapurtarren Biltzarra]]ri egindako [[eskutitz|gutuna]] da. Bertan euskaraz, euskara [[Lapurdi]]ko eskoletan irakasteko eskakizuna egiten du. Honekin batera berak egindako [[gramatika]] lana aurkezten du, eta argitaratu eta eskolako material gisa erabiltzeko baimena eskatzen du. Biltzarrak ezezko erantzuna eman zion eta horregatik, ezin izan zituen bere lanak plazaratu. |
|||
* ''[[Escuararen hatsapenac]]''<ref>[http://klasikoak.armiarma.com/idazlanak/E/EtxebSaraHatsapenak.htm Literaturaren zubitegia: Eskuararen hatsapenak]</ref> (1712): Saiakera elebiduna, [[euskara]]z eta [[latin]]ez idatzitako [[euskara]]ren apologia-lana, [[Julio Urkixo|Urkixok]] [[Zarautz|Zarauzko]] [[frantziskotar]]ren komentuan aurkitu zuen. Ez datoz jatorri kontuak soilik. Gure hizkuntzaren goraipamen sutsua dugu eta [[Hegoalde (argipena)|Hegoaldeko]] apologistek ez bezala, euskaraz moldatua. Horrezaz gain, eta besteak beste, Axular izendatzen du literatur hizkuntzaren eredu nagusi. |
|||
* ''[[Euscal-herriari eta Euscaldun guztiei escuarazco hatsapenac latin icasteco]]''. Garai hartan kultur hizkuntza [[latin]]a zen oraindik. Horregatik euskaldunak, gaztelaniazko edo frantsesezko ikasbideetara jo behar izaten zuten latinaz jabetzeko. |
|||
Bizi izan artean, lehenengo liburuxka bakarrik kaleratu zuen. Bigarrena eta hirugarrena ez ziren [[XX. mendea|XX. menderarte]] kaleratu, nahiz eta Etxeberrik saiakerak egin hauek argitaratzeko. Haietako batzuk frantziskotarren Zarauzko komentuan egon ziren "galdurik". |
|||
Bazen laugarren obra bat ere; ''Hiztegia'', euskaraz, latinez, frantsesez eta gaztelaniaz atondua. [[Manuel Larramendi|Larramendik]] ezagutu eta erabili zuen, baina badirudi betiko galdu zela. |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
13:09, 30 azaroa 2015ko berrikusketa
== Lanak