Begi (botanika)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Punta-begia astigar adar batean

Begia edo ernamuina, botanikan, landareen puja-hasikina da, irekitzean adarra, kimu hostoduna edo lorea emango duena.[1] Lorea denean erantzen dena, pipil, pinporta edo lore-begi terminoak ere badira euskaraz[2].

Gehienean adar-puntan edo hostoen galtzarbean kokaturik egoten da, eta katafiloz babesturik dagoen meristemo apikal (banaketa ahalmena duten zelulez osatutako ehuna) batez eratuta dago.

Begi motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Begien sailkapena
Begien sailkapena

Begiak kokapen, egoera, morfologia eta funtzioaren arabera sailka daitezke:

  • Kokapenaren arabera:
    • Punta-begia: Adaxkaren puntan kokaturik dagoena.
    • Galtzarbeko begia: Hosto-galtzarbean kokaturik dagoena.
    • Begi arrotza: Hosto-galtzarbetik edo adar-puntatik kanpo kokaturik dagoena.
  • Egoeraren arabera:
    • Begi gehigarria
    • Negu begia: Negua atsedenean pasatzen duena.
    • Begi lokartua: Denbora luzean irekitzen ez den begia, inoiz ustekabeen gara daitekeena.
  • Morfologiaren arabera:
    • Begi ezkataduna: Ezkataz estalirik dagoena.
    • Begi biluzia: Katafiloz babesturik ez dagoena.
    • Begi ileduna
  • Funtzioaren arabera:
    • Lore-begia: irekitzen delarik lorea emango duena.
    • Hosto-begia irekitzen denean kimu hostoduna emango duena.
    • Begi mistoa: bai hostoak eta bai loreak ekarriko dituena.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Begi. Euskalterm Terminologia Banku Publikoa, euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2021-2-6).
  2. «EH - Bilaketa - Pipil» www.euskaltzaindia.eus (Noiz kontsultatua: 2023-02-12).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]