Bentrilokia

Edgar Bergen eta bere panpina, Charlie McCarthy, *Stage Door Canteen* (1943) filman.

Bentrilokia^[1] edo sabeliztunaren antzea^[2] (latinetik ventrilocuus, "sabelarekin hitz egiten duena") ahotsa aldatzeko artea da, beste ahots edo soinu batzuk antzeratzeko.^[3]

Bentrilokia ikuskizunaren mundura bideratuta dagoenez, ahotsaren igorpena ahalik eta modu diskretuenean egin dadin saiatzen da, hau da, sabeliztunak ezpainak mugitu gabe edo ia mugitu gabe panpina bati ahotsa emateko gai izan dadin, ahotsa proiektatu ondoren panpinarengan bertan benetan sortu dela eman dezan. Hasiera batean, inhalazioan zehar urdaila ez ohikoa erabiltzearen ondorioa zela pentsatu zen, eta hortik latineko venter izena, "urdaila", eta lokia, "hitz egitea".

Bentrilokia ia beti pertsona baten eta panpina baten arteko elkarrizketa komiko edo sarkastikoaren bidez egiten da.

Praktika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sabeliztunaren antzea bokalizazio oso disimulatu baten bidez gauzatzen da, ia beti aho erdi irekiaren bidez eta ahalik eta ezpain gutxien mugituz, normalean emanaldietan sabeliztunak ikusleen arreta panpinaren ingurua eramaten saiatuz. Metodo honek zailtasun logikoa du ezpainetako kontsonanteak sortzeko (f, b, p eta m), eta horiek dituzten hitzak saihestuz edo kontsonanteak antzeko soinuekin (z, d, t eta n) ordezkatuz ebazten da. Horregatik, pertsonaiak gehiegizko azentuekin eta hizketa-moduekin interpretatu ohi dira, gabezia hori disimulatzen laguntzeko.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bentrilokiaren aztarnak aurkitu dira Egiptoko artean eta hebrear arkeologian. Atenasko Eurikles, ezagutzen den lehen sabeliztuna, hain ospetsu egin zen, ezen greziar sabeliztunei eurykleideak deitu baitzitzaien, engastrimanteis bezala ezagutzeaz gain, hau da, tripako profetak.

Frantzian, ezagutzen den lehen sabeliztuna Louis Brabant izan zen XVI. mendean.

Teknika XVIII. mendean hobetu zen. 1745ean, baziren artista transhumanteak txoritxoekin hitz egiten zutenak elkarrizketa zentzugabean. Bentrilokia ere ezaguna eta praktikatua zen Indian eta Txinan.

Arthur Prince 1881ean jaio zen Galesen, eta datuak dituen lehen sabeliztun modernoetako bat da. Aldi berean edan eta hitz egin zuen lehen sabeliztuna izatearen ohorea du. Bere txotxongilo eta emaztearekin lurperatu zuten.

Inoiz izan den sabeliztunik ospetsuena Edgar Bergen izan zen, Chicagon jaiotako artista, publikoaren aurrean frakezko jantzian aurkezten zena. Bere panpinak, Charlie McCarthyk, monokulo bat, kopa-galera eta etiketa-jantzia zeramatzan. Charliek era guztietako pertsonen aurkako esaldi garratzak botatzen zituen. Hollywoodeko urrezko garaiko hainbat filmetako protagonista izan zen.^[4]