Bixustiako tumulua

Bixustiako tumulua edo mairu baratzea Sarako monumentu megalitiko bat da.

Bixustiako tumulua
Datuak
Sara,Xareta
Eskualdea	Lapurdi
Historia
Eraikitzailea(k)	Protohistoriako artzainak
Garaia	650 kristo aitzin (ikatzaren arabera)
Garaia(k)	650 kristo aitzin (ikatzaren arabera)
Indusketa
Zuzendariak	Jacques Blot
Egoera	Dena hondatua eta hesi bat eraikia gainean
Altitudea	236 m

Tumulua,

12 m-ko diametroa, 50 cm inguruko altueran. Lau harri periferiko harrespila bat egiteko aukera gogorarazten zuten, edo peristalito bat.

Eltzea

Tumuluaren zentroan kutxa dolmenikoan atzemana izan da hileta kutxa edo hor eltzea. Barnean hil erautsa bada, hortik baditugu ddatu batzuk.

Jacques Blot eta Bixustia

1975 ean Jacques Blot egin zuen indusketa arkeologikoa Bixustian.Bere indusketak eta gero Bulletin du musée basque n 74 ean bere ikerketak argitaratu zituen.

«	Nous avons procèdé au dégagement de la région périphérique du Tumulus, en partant du secteur Nord au niveau de la pierre la plus visible, et en effectuant une tranchée circulaire: ce travail nous á révèlé un magnifique péristalithe totalement enfoui... Dans le même temps, une autre équipe se consacrait à la région tumulaire elle-même: une excavation triangulaire à base externe et à sommet central, était très progressivement dégagée, jusqu’au sol d‘origine, et sur 3 m de longueur. Nous avons élargie cette tranchée, dans la zone centrale en un carré de 2 m de côté.	»
Jacques Blot

«	Tumuluen eskualde periferikoa bereizi genuen, iparraldeko sektoretik harri ikusgarrienaren mailara, eta zanga zirkular bat egin genuen: lan horrek erabat lurperatutako peristalito zoragarri bat erakutsi zigun... Aldi berean, beste talde bat tumulu-eremuan bertan aritzen zen: kanpo-jatorria duen eta erdialdean zilatuta zegoen indusketa triangeluarra, pixkanaka-pixkanaka. Zanga hori handitu egin dugu erdialdean, 2 m-ko aldea duen lauki batean.	»
Euskaraz