Topic on Wikipedia:Txokoa

Gabon!

Hemen daduen biografia batzuen kategoriak osatuz, "emakume aktibistak" kategoriarekin egin dut topo. Hala ere zalantzan batzuk ditut kategoria horri buruz (eta hedaduraz, "aktibistak" kategoriari buruz). Izan ere, oso pertsona ezberdinak jasotzen ditu kategoria horrek; agian "aktibista" kontzeptua oso argi ez dagoelarik. Zein edo zer da "aktibista" bat?

-Desobedientzia eraldaketa-tresna izan duen pertsona bat? (Intsumisoak edo gaztetxeetako militanteak, adibidez).

-Edozein erakunde klandestinotan militatu duen pertsona bat? (orduan munduko iraultzaile guztiak aktibistak ziratekeen).

-Aktibistak politikariak direla esan daiteke, baina politikari denak aktibista al dira? Kontutan hartu behar dugu ere bai jende asko politika instituzionalean ere "zerbait aldatzeko asmoz" sartzen dela, beraz politikari guztiak "aktibista" lirateke? Politika instituzionalean aritutako pertsona bat aktibista izan daiteke honek "eskubideen hedadura" badakar soilik? (Adibidez, ekologistak, feministak edo sindikalistak...). Hemen arrisku bat dago, izan ere, "eskubideen hedapena" edo "politika eraldatzailea" auskalo zer diren.

-Erakunde armatu klandestino batean aritutako norbait aktibista bat al da?

-Filantropo bat aktibista bat al da?

Gainera halako sailkapenak oso nahasiak dira, pertsona batek halako kausa bat babestu dezake egun politika desobedientetik eta bihar politka instituzionaletik. Hori beti al da aktibista edo soilik etapa batean? Oso aberatsa den pertsona batek "kausaren alde dirua jartzen" badu aktibista izango zatekeen?

Nire aldetik bost emakume sartu ditutu "emakume aktibistak" kategorian: Anastasija Bitsenko, Vera Figner, Irina Kakhovskaia, Fania Kaplan eta Poliksena Xixkina. Lehen lauak atentatugileak ziren, ("erakunde armatu klandestinoko kideak"). Laurak politikari bezala ere sartu ditut, baina uste dut "Politikari" bezala soilik definitzea pixka bat eskas geratuko zatekeela. Bosgarrena, Xixkina, errusiar sufragista bat izan zen, bide legalak jorratu zituena, baina aldaketa sakoneko baten alde militatu zuena.

Ez dakit ondo egin al dudan, zalantza hori dut nik, ea argitzen didazuen.

Eskerrik asko.

Arratsalde on, @Draza Mihailovitx:

Bai, "aktibista" hitza oso eztabaidagarria izan ahal daiteke. Euskeraz "ekintzaile" moduan itzultzen den hitz honi guk ingeleseko "activist" esanahiarekin erabiltzen dugu (edo erabiltzen ahalegintzen saiatzen gara) euskarazko wikipedian.

Hala eta guztiz eta nahiz eta ingelesezko esanahia erabili eztabaidagarria izan daiteke. Baina beno ez zen euskarazko wikipedian dugun eztabaida bakarra izango, ikusi bestela Genozidio artikuluarekin izan genuen eztabaida.

Arratsalde on berriro @Draza Mihailovitx:, nire iritziz eta orain arte jarraitu dugun irizpidea kontutan hartuta, goiko emakume horiek aktibista izendatzearekin ondo egin duzu.

Kaixo, baina zalantza batzuk ditut, halere

-Adibidez, Alderdi Boltxebikeko militanteak ez al dira "aktibistak"? Noski, kasu honetan, "politikari" tratuaz gain, "komunista" -eta gainera gehienek "Idazle", "sindikalista", "ekonomialari" era bai- tituluak ere badute, orduan ez dira soilik "politikari" eta zehatzago gera daiteke euren kasuan, "aktibista" kategoriari heltzzeko beharik gabe.

-Filantropo bat, adibidez, Sofija Panina, aktibista al da?

Nik "aktibista" terminoa erabiltzerakoan, politikariak badiren, baina horrez gain "zeozer gehiago", guztiz definigarria ez dena, markatzeko erabili dut. Hau da, "Ohiko politika ez den politika egin zutenak"; hauentzak soilik "Errusiako politikaria" edo "emakume politikaria" gisa markatzea eskas geratuko zatekeelako eta agian zehatz ez den itxura bat emango zukeelako. Horregatik "aktibista" bezala markatu ditut.

Halere, honek beste eztabaida hau pizten al du, "aktibista" hizaren kategorizazioarekin lotuta. Izan ere, hitzak badu nolabaiteko kutsu positibo bat, "apurtzailea" edo "eraldatzailea" izango zatekeelakoan, hau da "eraldatzailetasun-maila" bat ezarriko lukeela ("aktibistak" "ez aktibistengandik" bereizten duena). Hori dela eta, batzuk "aktibista" bezala ezartzeak, ez al luke ekarri behar "besteak" (Alderdi Komunistako kideak, anarkistak eta abar) ere "aktibista" bezala tratatzea? Nik ez dut egin esan bezala "aktibista" hitza nolabaiteko "helduleku" bezala erabili dudalako, hau da "besterik ezean", politika forma "ez ohikoak egin dituztenak markatzeko (alderditik kanpoko politika edo erakunde armatu klandestinoetakoa, magnizidioak eta abar). Baina beldur naiz ea hitza ondo erabiltzen ari ote garen...

Eztabaida luzea da, eta ez da inola ere ez Kategoria:Genozidak eztabaida bezala, hor delitu bat ari baitzaio egozten. Nik kategoria honetan ingelesezko "Activists" horretatik sartu nituen hainbat, eta agian ez dugu irizpide bera. Niretzako "aktibistak" militanteak dira, baina alderdi politiko bateko kide badira, ez dugu zertan kategoria generiko horretan sartu behar, eta "militante komunistak" izan daiteke "aktibistak" horren barruko azpikategoria bat. Oro har, herri mugimendu edo "kausa baten alde" aritzeagatik famatu egin ziren pertsonak sartuko nituzke hemen. filantropoak filantropo kategoriak sartuko nituzke eta eztabaidatuko nuke ea kategoria hori honen azpikategoria izan daitekeen edo ez.

Edonola ere, oso subjektiboa da.

Kaixo:

Nik egia esan, sartu ditudansieren artean, horietako bost alderid batek kide ziren. Soilik Xixkina ez zen alderdi baten kide, hau da, "aktibista aratza" (nolabait esatearre)emakumeen boto eskubidearen aldekoa.

Sartu ditudan beste bostak alderdi batetako kide ziren; eseristak gehienak (Zasulitx lehenbizi populusta eta gero mentxebikea). Kasu horretan alderdi baten kide ziren, eta horrek agian Alderdi Komunistako militanteeekin parekatzen ditu, beraz ez lirateke "aktibista generiko"... baina hemen sartu baditut izan da bostek "terrorismo indibiduala" (ez diot destainaz, orduko errusiar eta Errusiari buruzko bibliografian agertzen den hitz bat da, eztabaidetan agertzen dena) praktikatu zutelako, eta nolabait ere, hura nonbaiten kokatu nahi nituelako, kategorietan "politikari soil" moduan eskas gera ez zitezen (gehienetan, errusiar komunista bat, komunista izateaz gain, ekonomilaria, idazlea edo abar ere bada, gero SESBen lan egin zuelako, beraz horrek kategoria "anitzetako" aukera ematen dio, eserista batek ordea ez du horrelako aukerarik).

Gogoan izan behar da baita orduko "egitura armatu klandestinoak" nahiko prekarioak zirela Errusian baita, eta agian hala borrokatzen zutenek gehiago zutela "aktibistatik" "koadro-militantetik" baino.

Hala ere, horrek beste eztabaida bat zabaltzen du, @Iñaki LLk esan bezala: egitura armatu klandestino orotakoak dira "aktibistak"?

Bat nator Theklanen definizioekin. Aktibista nahiko zabala izan daiteke (ni ez nator oso bat, baina egun ekintzaile gaztelaniazko "emprendedor"en baliokidetzat hartu ohi da).

Orain arteko ekintzaile aktibista hitzak baino esanahi murritzagoa du nire ustez, gehienetan armaz ideia batzuen alde legez kanpora edo mugan borrokatzen dena aditzera emateko, ingelesez militant esaten dutena ("ETAko ekintzaile", etab.).

Filantropoak sistemari edo kapitalismoari lotutako ongileak dira, gehienetan diruz lagunduz. Wikimedia Commonsen Philanthropists kategoria People eta Philantropy kategorien azpikategoria da.

"Militante komunista" osoa aktibistaren barruan egon daitekeen ez dago hain garbi. Gehienetan hala izango da, baina komunistak sistemako zati bihurtu dira askotan, eta orduan ez lirateke aktibista izango.

Ez nago ados azken esaldiarekin. Norbat izan daiteke ekologiaren aldeko aktibista, eta Europarlamentario izaten amaitu. Baina "aktibista" kategorian sartu beharko genuke.

Esan nahi dut militante komunista batzuk ekibokoak direla, ez direlako nabarmendu zehazki militante lanagatik, aparatuko lanak egiteagatik baizik, egituran zuten posizioagatik. Demagun Lavrenti_Beria. Horiek ez dira aktibistak.

Beste emakume aktibista bat sartu dut hemen, Mara Buneva. Kasu honetan, eskuinekoa zela ematen du, baina "talde armatu klandestino" batetako kidea zen. Ea zer deritzozuen.

Ez duzu zertan aipatu behar sartzen duzun bakoitza. Duda egotekotan, artikulu mailako eztabaidan egin daiteke hori.