Wikipedia, Entziklopedia askea

Arabiera

Arabieraren lurraldea.
     Arabiera hizkuntza ofizial bakarra da.      Arabiera koofiziala da, eta hiztun gehienak arabieradunak.      Arabiera koofiziala da, baina gutxiengoaren hizkuntza da.

Arabiera arabiarren hizkuntza da. Arabiera lehen hizkuntza dutenak 300 milioi lagun inguru dira, Ekialde hurbilean eta Afrikako iparraldean batez ere. Baina badira munduan beste 270 milioi pertsona inguru, arabiera bigarren hizkuntza dutenak. Beraz, munduan zabalduenik dauden hizkuntzetako bat da.

Hizkuntza garrantzitsua da, beraz, eta horregatik Nazio Batuen Erakundeak erabiltzen dituen sei hizkuntza ofizialetariko bat da; bestalde, mundu osoko musulmanen erlijio-hizkuntza ere bada, islama baita arabiarren erlijio nagusia. Izan ere, musulmanen Koran liburu sakratua arabiera klasikoan idatzita dago. Hala ere, arabiera klasikoa ez da musulman gehienen lehen hizkuntza, beraien herrialdeko dialekto arabiarra baizik, baina gai dira Korana ulertzeko

Hizkuntza semiten familiakoa da, gaur egungo hebreera edo maltera bezala. Gaur egun, arabierak bi forma ditu:

  • Arabiera klasikoa deitutakoa, Koran izeneko liburu sakratuko hizkuntzan oinarritua; hizkera jasoan erabiltzen da, idazteko, beste lurraldeetako arabiar hiztunekin komunikatzeko eta hedabideetan (telebistan, irratian, egunkari eta aldizkarietan).
  • Arabiera arrunta. Forma desberdinak ditu leku batetik bestera, eta haietako bakoitza arabieraren dialektotzat hartzen dira. Eguneroko bizitzan erabiltzen den forma da. Arabiera arruntaren mota desberdinak ez dira ulergarriak arabiar guztientzat.

Arabierak bere alfabeto berezia du, arabiar alfabetoa. Idatzi, ordea, eskuinetik ezkerrera idazten da, ez guk egiten dugun bezala, beraz.

Euskarak arabieratik datozen hitz batzuk ere baditu: adibidez, albaitari, alkandora, atorra, azenario, azoka, azukrea.

Entzun nahi duzu arabiera pixka bat?[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bideo honetan, Tunisia aldeko arabiera entzun dezakezu:

Tunisiako arabiera.
Nola esaten da?

Zenbakiak[aldatu iturburu kodea]

وا حد (waaHid)
إثنان (ithnaan)
ثلاثة (thalaatha)
أربعة (arbaa)
خمسة (khamsa)
ستّة (sitta)
سبعة (sab'a)
ثامنية (thamaaniya)
تعسة (tis'a)
عشرة (3 ('ashara)
مائة (mi'a)
ألف (alf)

Esaldi erabilgarriak[aldatu iturburu kodea]

Kaixo!: السلام عليكم (as-salaam alaikum)
Zer moduz?: كيف حالك؟ (kayfa ḥaalak) / كيف حالك؟ (kayfa aalik)
Ondo, eskerrik asko: أنا بخير شكرا و أنت؟ (Ana bekhair, xukran! Wa ant?)
Nola duzu izena? ما اسمك؟ (maa ismak?) / ما اسمك؟ (maa ismik?)
Mesedez: من فضلك (miin fāḍliikā)
Bai: نعم (naʿam)
Ez: لا (laa)
Aio: تصبح على خير (osbeho ‘ala khair)
Egun on صباح الخير (ṣabāḥul kẖayr)
Arratsalde on مساء الخير (masaa' al-khayr)
Gabon ليلة سعيدة (laylah sa'īdah)
Gero arte مع السلامة (ma'a as-salāmah)
Maite zaitut أنا أحبك (ana ouḥibouk)