Xake-erloju

Xake-erlojua esfera bikoitzeko erloju bat da, jokalari bakoitzak xake-partida batean bere jokaldiak pentsatzean emandako denbora zenbatzen duena. Ohiko xake-erloju analogiko irudian agertzen dena da. Erlojuaren gainean botoia sakatzean, erlojua gelditu eta bestea martxan jartzen da (ordulariek ez dute inoiz aldi berean funtzionatzen), aurkariaren denbora korrika eginaraziz. Erloju analogikoetan, jokalari bati bost minutu edo gutxiago geratzen zaizkionean, bandera gorri txiki bat altxatzen hasten da. Bandera hau erortzen denean, jokalariaren denbora amaitu dela esan nahi du, eta partida galtzen du beste emaitza batera iristen ez bada edo denbora kontroleko jokaldiak burutu ez baditu.

Gaur egun, askotan erloju digitalak erabiltzen dira, askoz zehatzagoak direnak, baina erloju analogikoak erabiltzen jarraitzen dira.

Hainbat joko-erritmo daude. Partida azkarretatik hasi (5 minutu jokalari bakoitzeko) eta erritmo klasikoko partidetaraino (2 ordu jokalari bakoitzeko, eta ordubete gehiago 40. jokaldia egin ondoren). Erloju digitalak sartzeak denbora-kontrol mota berriak erabiltzea ahalbidetu du. Adibidez, gaur egun, Nazioarteko Xake Federakuntzak (FIDE) ezarritako jokoaren erritmo "normala" partida osorako jokalari bakoitzeko 90 minutukoa da, gehi egindako jokaldi bakoitzeko 30 segundoko gehikuntza; horri esker, jokalari bati beti geratzen zaio gutxienez 30 segundo bere hurrengo jokaldia egiteko.

Bobby Fischer munduko txapeldun ohiak sortu zuen joko-kontrol mota hau, denbora gehituz, eta denbora kontrolatzeko erloju digital bat sortzea ere egozten zaio, 1992an Boris Spaskiren aurkako norgehiagokan lehen aldiz erabilia; horregatik, jatorrian, "Fischerren erlojua" izena hartu zuen.

Erlojua xakean sartzearen arrazoia oso erraza da: partida batek iraun dezakeen denbora osoa kontrolatzea. Partida sartu aurretik partidak ordu eta ordutan luza zitezkeen (baita egunetan ere), jokalari bakoitzak egoki iritzitako denbora guztia pentsa zezakeelako.

Datuak: Q831765
Multimedia: Chess clocks / Q831765