Yotvingioak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Talde etniko infotaulaYotvingioak
Motaetnia
Honen parteHerri baltikoak
Yotvingioak 1200. urtean

Yotvingioak edo Sudoviak (ere  Jatvioak, edo Jatvingioak) herri baltiko bat izan ziren, baina lituaniar eta pruteniarrekin erlazioak izaten zituzten, Yotvingiar hizkuntza hitz egiten zuten, Prusiar hizkuntzatik hurbil, baina aldaketekin

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Yotvingioak Sudovia eta Dainavako lurraldeak hartzen zituzten (Yotvingia) Neman ibaiaren hego-mendebaldean. Vitautas Handiak "terra Sudorumari" buruz hitz egiten zuen Segismundo erregearen gutun batean 1420ren martxoaren 11an.

Etimologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

 Sūduva izenaarabera, Vytautas Mažiulisen arabera ("Prūsų kalbos etimologijos žodynas",Prusiar hizkuntzako etumologia hiztegia"),   tokiko hidrónimotik etortzen da "*Sūd(a)vā", eta honek eratorritako erro baten forma aditz baltikoa "*sū-".

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herodotoren Historiaeren arabera (Ka V mendea) Neuriak Esziten tribu bat ziren Dnieper ibaian ezarriak. Belarus eta Poloniako lurralde oso handia,eta honek Yotvingioen lurralde linguistikoaren berdina da.

Pertsonaia historikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Sudoviako Skomantas Sudoviar erreboltaria,Prusiako Altxamendu Handian parte hartu zuen.[1]
  • Skurdo, Sudovioen azken erregea, 1283ko porrotaren ondoren Lituaniara emigratu zuen eta ez zen berriro bueltatu

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Simas Sužiedėlis, ed (1970–1978).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Totoraitis, J., Sūduvos Suvalkijos istorija. Marijampolė: Piko valanda.(2003) [1938] ISBN 9986875870.
  • Witczak, K. T., Aztarnak Dual Forma Zaharra Prusiako eta Jatvingian batean Woljciech Smoczynski eta Axel Holvoet, eds, Solasaldia Pruthenicum primum, 1992, pp 93-98
  • Gerullis, G., Zur Sprache der Sudauer-Jadwinger, Festschrift A. Bezzenberger, Göttingen 1927
  • Toporov,V., ИНДОЕВРОПЕЙСКЕ ЯЗЫКИ [Indo-European languages] Лингвистический энциклопеический словарь.[Hizkuntz encyclopedic dictionary] Moskva, 1990, pp 186-189
  • Mažiulis, V., hizkuntza Baltikoa. Britannica Online Askea.
  • Henning, E., rebus Jazygum sive Jazuin-gorum, Regiomonti, 1812
  • Sjoegren, A., Ueber die Wohnsitz Verhaeltnisse und der Jatwaeger, San Petersburgo, 1859
  • Sembrzycki, J., Hil Nord-und Westgebiete, Jadwinger und deren Grenzen, Altpreussischeme Monatschrift, XXVIII, 1891, pp. 76-89
  • W. R. Schmalstieg, Ikasketak Zaharra Prusiako, University Park eta Londresen, 1976an.
  • V. Toporov, Prusskij jazyk: Slovar', A - L, Moskva, 1975-1990.
  • V. Mažiulis, Prūsų kalbos etimologijos žodynas, Vilnius, t. I-IV, 1988-1997.
  • Archäologie der UDSSR: Hil Finno-Ugrier und die Balten im Mittelalter, Teil II, Balten, S. 411-419, Moskau 1987
  • Lepa, Gerhard (Hrsg): Hiltzen Sudauer, Tolkemita-Texte Nr. 55, Dieburg 1998
  • Lepa, Gerhard: Gedanken über die Prußen und ihre Lieder, Tolkemita-Texte "25 der Lieder Sudauer" Nr. 56, Dieburg 1999
  • Litauische Enzyklopädie, Bd. XXVX, Boston, AEB, 1963
  • Salemke, Gerhard: Lagepläne der Wallburganlagen von der ehemaligen Provinz Ostpreußen, Gütersloh, 2005, Karten 19/ 7 - 19/ 13
  • Žilevičius, Juozas: Grundzüge der kleinlitauischen Musick, Tolkemita-Texte "25 der Lieder Sudauer" Nr. 56, Dieburg 1999

Kanpoko estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]