Uhin-luzera: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orrialde berria: '''Uhin-luzera''' uhin baten periodikotasun espaziala da, edo beste era batera esanda: uhin batean bibrazio-egoera berean dauden ondoz ondoko bi punturen arteko distantzia minim... |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
[[Irudi:Wellenlaenge.png|300px|thumb|Uhin sinusoidal baten uhin-luzera]] |
|||
'''Uhin-luzera''' [[uhin]] baten periodikotasun espaziala da, edo beste era batera esanda: uhin batean bibrazio-egoera berean dauden ondoz ondoko bi punturen arteko distantzia minimoa da. Normalean, lambda (λ) hizki grekoarekin izendatzen da. |
'''Uhin-luzera''' [[uhin]] baten periodikotasun espaziala da, edo beste era batera esanda: uhin batean bibrazio-egoera berean dauden ondoz ondoko bi punturen arteko distantzia minimoa da. Normalean, lambda (λ) hizki grekoarekin izendatzen da. |
||
==Erlazioa maiztasunarekin== |
|||
Esate baterako, [[Sinu]] funtzio batean uhin-luzera, uhinaren bi maximoren artean dagoen distantzia da |
|||
''λ'' uhin-luzerak ''ν''[[maiztasuna]]rekiko (denbora jakin batean aurki daitekeen tontor kopurua) erlazio alderantzizko proportzionala du. Uhin-luzera uhinaren [[hedapen-abiadura]] eta uhinaren [[maiztasuna]]ren arteko zatiduraren berdina da. [[Uhin elektromagnetiko]]en kasuan, hedapen-abiadura hau ''c'' [[argiaren abiadura]]. Erlazioa honek ematen digu: |
|||
:<math> \lambda = \frac{v}{\nu} </math> |
|||
{{fisika zirriborroa}} |
|||
non |
|||
:''λ'' = uhinaren uhin-luzera den |
|||
:<math> v </math> uhinaren hedapen abiadura den, eta |
|||
:''ν'' = uhinaren maiztasuna den [[Hz]]tan. |
|||
==Partikulen uhin-luzera kuantikoa== |
|||
[[Louis de Broglie]]k aurresan zuen, momentu linealdun partikula orok bere uhin-funtzio kuantikoarekin lotuta dagoen uhin-luzera duela, de Broglieren uhin-luzera deitua: |
|||
:<math> \lambda = \frac{h}{p} </math> |
|||
non |
|||
:h [[Plancken konstante]]a den eta |
|||
:p objektuaren [[momentu lineala]] den. |
|||
[[ca:Longitud d'ona]] |
|||
[[cs:Vlnová délka]] |
|||
[[da:Bølgelængde]] |
|||
[[de:Wellenlänge]] |
|||
[[el:Μήκος κύματος]] |
|||
[[en:Wavelength]] |
|||
[[es:Longitud de onda]] |
|||
[[eo:Ondolongo]] |
|||
[[fa:طول موج]] |
|||
[[fr:Longueur d'onde]] |
|||
[[gu:તરંગલંબાઇ]] |
|||
[[ko:파장]] |
|||
[[id:Panjang gelombang]] |
|||
[[is:Bylgjulengd]] |
|||
[[it:Lunghezza d'onda]] |
|||
[[lt:Bangos ilgis]] |
|||
[[hu:Hullámhossz]] |
|||
[[nl:Golflengte]] |
|||
[[ja:波長]] |
|||
[[no:Bølgelengde]] |
|||
[[nn:Bølgjelengd]] |
|||
[[nds:Bülgenläng]] |
|||
[[pl:Długość fali]] |
|||
[[pt:Comprimento de onda]] |
|||
[[ro:Lungime de undă]] |
|||
[[ru:Длина волны]] |
|||
[[simple:Wavelength]] |
|||
[[sk:Vlnová dĺžka]] |
|||
[[sl:Valovna dolžina]] |
|||
[[fi:Aallonpituus]] |
|||
[[sv:Våglängd]] |
|||
[[th:ความยาวคลื่น]] |
|||
[[vi:Bước sóng]] |
|||
[[uk:Довжина хвилі]] |
|||
[[zh:波长]] |
|||
15:56, 13 urtarrila 2007ko berrikusketa
Uhin-luzera uhin baten periodikotasun espaziala da, edo beste era batera esanda: uhin batean bibrazio-egoera berean dauden ondoz ondoko bi punturen arteko distantzia minimoa da. Normalean, lambda (λ) hizki grekoarekin izendatzen da.
Erlazioa maiztasunarekin
λ uhin-luzerak νmaiztasunarekiko (denbora jakin batean aurki daitekeen tontor kopurua) erlazio alderantzizko proportzionala du. Uhin-luzera uhinaren hedapen-abiadura eta uhinaren maiztasunaren arteko zatiduraren berdina da. Uhin elektromagnetikoen kasuan, hedapen-abiadura hau c argiaren abiadura. Erlazioa honek ematen digu:
non
- λ = uhinaren uhin-luzera den
- uhinaren hedapen abiadura den, eta
- ν = uhinaren maiztasuna den Hztan.
Partikulen uhin-luzera kuantikoa
Louis de Brogliek aurresan zuen, momentu linealdun partikula orok bere uhin-funtzio kuantikoarekin lotuta dagoen uhin-luzera duela, de Broglieren uhin-luzera deitua:
non
- h Plancken konstantea den eta
- p objektuaren momentu lineala den.