Bóm Jesus basilika (Goa)-en iturria ikusi

{{eraikin infotaula}}
[[Fitxategi:Goa-BomJesus-FXavierTomb2.jpg|thumb|250px|Frantzisko Xabierkoaren hilobia.]]
[[Fitxategi:Saint Francis Xavier, Goa.jpg|thumb|250px|Santuaren gorpua.]]
[[Fitxategi:India - Goa - 005 - Portuguese-style courtyard of Basilica (342034401).jpg|thumb|250px|Barruko klaustroa.]]
'''Bóm Jesus basilika''' ({{lang-pt|Basílica do Bom Jesus}}) [[India]]ko mendebaldeko itsas ertzeko [[Goa Hiri Zaharra|Goa Hiri Zaharrean]] dagoen eliz [[barroko]]a da. [[1594]] eta [[1605]] artean eraikia, bertan [[Frantzisko Xabierkoa]] lurperatuta dago.<ref>http://www.hiru.eus/eu/viajes/reportajes-didacticos/-/journal_content/56/21564/BIDAIAK-ERREPORTAIADIDAKTIKOAK-331888</ref><ref>https://viajealpatrimonio.com/listing/iglesias-y-conventos-de-goa/</ref> Indiako [[erromesaldi]] leku garrantzitsuenetariko bat da. [[Unesco]]k 1986an, [[Gizateriaren Ondarea]] deklaratu zuen [[Goako elizak eta komentuak]] multzoaren barruan.

== San Pablo ikastetxea ==
Jesuitak Goan finkatu ziren 1542. urtearen ondoren, [[Frantzisko Xabierkoa]]ren eta bere kideen bisitaren ondoren, eta eskola txiki bat sortu zuten, azkenean [[apaizgaitegi]] katoliko bihurtuko zena, San Pauloren Ikastetxea, bertako kleroa prestatzeko. Ondoren, Elkargoaren egoitza herriko errebaletara eraman zen. Hona, bestetik, ekarri zituzten San Frantzisko Xabierkoaren gorpuzkiak 1554an, [[Malaka]]tik aberriratu ondoren. 1578tik aurrera, ikastetxeak bere jarduerak biderkatu zituen: katekumenotza, jesuiten nobiziatua, ospitalea, eliz egoitza), eta, horren ondorioz, egoitza berri bat eraiki zen Goa Berriko zentroan, 1586 eta 1589 artean.

== Eraikina ==
Jarduera apostolikoetarako (mezak, predikua, konfesioak, etab.) lekua behar zutenez, jesuitek eliza bat eraikitzen hasi ziren. Habeartearen zutabeetako baten gainean egindako inskripzio batek adierazten du eraikuntza 1594ko azaroaren 24an hasi zela. Hamar urte geroago, Aleixo Menezes, Goako artzapezpikuak, Jesusen Eliza berria sagaratu zuen, 1605eko maiatzaren 15ean. Erromako [[Gesù eliza]]rekin partekatzen ditu ezaugarri arkitektonikoak ez ezik, gai nagusia ere, Jesusen izena, alegia. Eliza erromatarra bezala, IHS monograma fatxada barroko ikusgarriaren buru da. Barrualdean, zorua marmolez zolatuta dago harribitxien inkrustazioekin, baina horretaz eta aldare landuez gain, basilikaren dekorazioa nahiko sinplea da.

== Jesuiten kanporaketa ==
Pombaleko markesak, eliz boterearen aurkako borrokan, jesuitak Portugaldik kanporatu zituenean, Goara bidalitakoak atxilotu eta Portugalera bidali zituzten 1760ko abenduaren 9an. 14 urte geroago, 1773ko uztailaren 21ean, [[Klemente XIV.a]]ren aginduz, Jesusen Lagundia ofizialki desager arazi zuten. [[Pio VII.a]]k 1814an zaharberritu zuen, baina 1933ra arte ez zuten Goara itzultzeko baimenik izan, Portugalgo Konstituzio berriak artikulu antiklerikalak indargabetu zituen arte. 1940an Egoitza Santuarekin sinatutako [[Konkordatu]]ari jarraiki, Bòm Jesusen basilika 1943an itzuli zioten Elizari. Azkenik, 1956an, Goako Patriarkak Basilika eta Egoitza Jesuitei itzultzea erabaki zuen.<ref>Délio Mendonça, «Jesuits in Goa: Restoration after Suppression (1759-1935)», AHSI, 83 liburuki,‎ 2014, 131 or.</ref>

== Frantziko Xabierkoa ==
Goako Bom Jesus basilika, garai batean jesulagunena izan zen. San Frantzisko hil eta ia 150 urte geroago eraman zuten bertara bere gorpu ustelgabea. Toskanako Duke Handi [[Cosimo III.a Medici|Cosimo III.a Mediciren]] oparia izan zen. Gaur egun beirazko kutxa hermetiko batean dago, bitxigile florentziar batek egindako zilarrezko beste kutxa baten barruan. Bisitari asko joaten dira hara. Santuaren besoa Erromako [[Gesù eliza]]ra eraman zuten eta han dago egun erakusgai.<ref>https://www.hiru.eus/eu/historia/francisco-de-javier</ref>

== Basilikaren izendapena ==
Eliza erromesaldi gune garrantzitsu bihurtu zen berehala. Fededunak Frantzizko Xabierkoa santuaren erlikiak zituen kutxaren aurrean makurtzera joaten ziren. [[Erlikia|Erlikien]] lehen erakusketa publikoa 1782an egin zen. Handik aurrera, erakusketak hamar urtean behin egiten dira gutxi gorabehera. 1946an, [[Pio XII.a]] aita santuak eliza Basilika Txikiaren mailara igo zuen. 1952ko ospakizunen ondoren, 810.000 pertsona bildu ziren santuaren heriotzaren 400. urteurrena ospatzeko. Goako Patriarkak erlikiak fededunek zuzenean ez ukitzeko, gorpua kristalezko hautestontzi batean jartzeko erabakia hartu zuen, eta, horrela egin zen 1955ean.

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}

== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}

[[Kategoria:Goako eraikinak]]
[[Kategoria:Erromatar Eliza Katolikoa Indian]]
[[Kategoria:Frantzisko Xabierkoa]]
[[Kategoria:Eliza barrokoak]]
[[Kategoria:Gizateriaren Ondarea Indian]]
[[Kategoria:Indiako basilikak]]
[[Kategoria:1605ean amaitutako eraikinak]]
[[Kategoria:Indiako monumentuak]]
[[Kategoria:Erromesaldiak]]
[[Kategoria:Jesusen Lagundia]]