Iruñea-Noain aireportua-en iturria ikusi

{{eraikin infotaula
| izena = Iruñeko Aireportua
| irudia = Aena Pamplona logo.png
| irudia2 = Exterior aeropuerto Pamplona.jpg
| NAGE = PNA
| NAZE = LEPP
| mota = publikoa
| eragilea = [[Aena]]
| hiria=[[Iruñea]], [[Nafarroa]]
| herrialdea=[[Euskal Herria]]
| altuera = 458
| koordenatuak = {{koord|42|46|12|N|1|38|47|W|region:EH-NA_type:airport|display=inline,title}}
| norabidea = 16-34
| luzera = 2.207
| gainazala = Asfaltoa
| estatistikaurtea = 2013
| bidaiariak = 159.090
| aldaketa1 = {{behera}}%16,4
| zama = 2.822
| aldaketa2 = {{behera}}%76,6
| eragiketak = 5.843
| aldaketa3 = {{behera}}%22,3
|irudia3 = Aeropuerto noain pamploa.jpg|kokapena=[[Noain]], {{banderaikur|Nafarroa}} [[Nafarroa]]
{{banderaikur|Euskal Herria}} [[Euskal Herria]]|garaia=458 [[m]]}}
'''Iruñeko aireportua''' — ofizialki ''Iruñeko aireportua / Aeropuerto de Pamplona'' — ([[Aireportuen NAGE kodea|IATA]]: '''PNA''', [[Aireportuen NAZE kodea|NAZE]]: '''LEPP''') [[Iruñea]]tik sei kilometrora kokatzen da, [[Noain Elortzibar|Noaingo]] udalerrian. [[Aena]] enpresako aireportu publikoa da. Bere urterik onenean, 2007an, guztira 500.097 bidaiari erregistratu ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Presentación - Aeropuerto de Pamplona - Aena.es|url=http://www.aena.es/es/aeropuerto-pamplona/presentacion.html|aldizkaria=www.aena.es|sartze-data=2020-06-02}}</ref>

== Historia ==

=== Aurrekariak ===
[[1930]]ean [[Iruñea|Iruñeko]] udalak aireportu bat eraikitzeko beharra ikusi zuen, eta horretarako [[Iruñea|Iruñetik]] sei kilometrora zegoen orube bat aukeratu zuten [[Noain Elortzibar|Noainen]]. Eraikitze lanak [[1930eko hamarkada]]n zehar luzatu ziren, eta gerra zibilaren aurretik amaitu zen aireportua. [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilean]] zehar, [[Francisco Franco|Francoren]] tropek noizbehinka erabilitako aireportua, azkenik erabilpenik gabe geratu zen ondorengo urteetan.

=== Hasiera ===
[[1965]]ean Nafarroako Aerokluba sortu zen, eta hiru urte beranduago, [[Espainia]]ko gobernuak 500 metroko luzerako pista bat eraikitzea onartu zuen. Lanak [[1969]]an urtean hasi ziren eta [[1970]]rako burutu zen pista berriaren eraikitzea. Hurrengo bi urteetan zehar pista luzatu egin zen 1700 metro izatera ailegatu arte. [[1972]]ko [[Uztailaren 5]]ean trafiko zibil nazionalari ireki zen. Hurrengo egunean bidaiaririk zuen lehen hegaldia [[1972]]an burutu zen [[Madril]] eta [[Iruñea]] artekoa, linea berri honi hasiera emanez, [[Aviaco]] konpainiak buruturikoa. Hasieran asteroko hegaldi bakarra zena, haziz joan zen eta [[1975]]rako hiru hegaldi zeuden [[Madril]]en eta [[Iruñea]]ren artean.

[[1973]]ko [[uztailaren 6]]an, lehenengo Terminal Eraikina eta Kontrol Dorrea inauguratu ziren, Abiazio Zibileko Idazkariordetzak eraikiak, baita aireporturako sarbidea ere, Aldundiak burutua. Urte horren amaieran, hegaldi-pista iparraldetik handitzeko lanak hasi ziren, 2.207 metrora iritsi arte. Obra horiek ere [[Nafarroako Foru Aldundia|Foru Aldundiak]] ordaindu zituen, eta [[1974]]ko uztailaren 6an inauguratu ziren. Handitze honek erreaktoreekin lan egitea ahalbidetzen du.<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=Dirección General de Obras Públicas. Gobierno de Navarra|url=http://www.cfnavarra.es/obraspublicas/aerofer/noain.htm|aldizkaria=www.cfnavarra.es|sartze-data=2021-01-21}}</ref>

[[1975]]eko [[otsail]]ean, aireportua bigarren kategoria administratibotzat hartu zen. Hilabete batzuk geroago, pista balizatzeko lanak hasi ziren. 1976an [[zentral elektriko]]a eraiki zen. [[80ko hamarkada]]ren bukaeran bi pistak hobetzeko neurriak hartzen dira [[Teknologia]] berria jarriz.

[[1991]]an 2.600 metro karratuko terminal berri baten lanak hasi ziren, eta horretarako terminal zaharraren zati bat bota egin zen. Terminal berria [[1992]]ko[[azaroaren 11]]an inauguratu zen ofizialki. [[1993]]an kanpoaldean 340 ibilgailu, 24 alokairuzko ibilgailu eta 6 autobusentzako aparkaleku berri bat erikitzeko lanak hasi ziren, guztira 21.262 metro karratuko azalera hartuz.

=== Handipena ===
[[2005]]-[[2010]] bitartean Iruñeko Aireportuak handitzeko lanak egin ziren. Handitze lan hauen barruan terminal berri bat, pistaren luzaketa, aparkalekuaren handiketa eta kontrol-dorre bat burutu ziren. Lan hauekin konpainia batzuen eskakizunak asetu ziren [[Boeing 737|Boein 737]] motako hegazkinak aireratu ahal izateko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia - Aeropuerto de Pamplona - Aena.es|url=http://www.aena.es/es/aeropuerto-pamplona/historia.html|aldizkaria=www.aena.es|sartze-data=2020-06-02}}</ref>

=== Helmuga berrien azterketa ===
[[Nafarroako Gobernua]]k [[2016]]ko [[urriaren 5]]ean aurkeztu zuen Iruñeko aireportuan bidaiari-eskari potentzialari eta aire-ibilbide berrien eragin ekonomikoari buruzko azterlana.

Azterlan horretan egiaztatu zen [[Paris-Charles de Gaulle aireportua|Paris-Charles de Gaulle]], [[Frankfurteko aireportua|Frankfurt]] eta [[Amsterdam-Schiphol aireportua|Amsterdam-Schipholeko]] aireportuetan ibilbide berriak ezartzeko eskaera nahikoa zegoela, eta horiek ekonomikoki bideragarriak zirela. Ikerketaren arabera, eskaerak aukera emango luke egunero joan-etorriko bi hegaldi egiteko eta hegazkinak Iruñean lo egiteko. Ikerketaren arabera, 160.000 eta 200.000 bidaiari artean ibiliko ziren urtero. [[Europa]]rekiko lotura horiez gain, [[Bartzelona-El Prat aireportua|Josep Tarradellas Bartzelona-El Prat aireportuarekiko]] aire-ibilbidea ere bideragarritzat jo zuen, nahiz eta iraganean baino eskari txikiagoa izan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azterketa batek behar adina eskaera hauteman du Iruñeko Aireportuak Europarekin lotura izan dezan|url=http://www.navarra.es/home_eu/Actualidad/Sala+de+prensa/Noticias/2016/10/05/estudio+demanda+conexion+aeropuerto+pamplona+europa.htm|aldizkaria=www.navarra.es|sartze-data=2021-01-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=EFE|abizena=PAMPLONA|izenburua=Ayerdi dice que hay "suficiente demanda" para nuevas rutas en el aeropuerto de Pamplona|hizkuntza=es|data=2016-11-08|url=https://www.diariodenavarra.es/noticias/negocios/dn_management/contenidos/2016/11/08/ayerdi_dice_que_hay_suficiente_demanda_para_nuevas_rutas_aeropuerto_pamplona_497525_2542.html|aldizkaria=diariodenavarra.es|sartze-data=2021-01-19}}</ref>

Horregatik, Nafarroako Gobernuak aireportu horietan lan egiten duten konpainiekin harremanetan jarri zen ([[Lufthansa]], [[Air France–KLM|Air France-KLM]] eta [[Air Nostrum]]), eta horren ondorioz 2017ko azaroan Iruñea-Frankfurt aireko konexioa ezarri zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joxerra|abizena=Senar|izenburua=Lufthansak Iruñea eta Frankfurt lotuko ditu|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/146762/lufthansak-irunea-eta-frankfurt-lotuko-ditu.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Aterriza en Iruñea el primer vuelo de Lufthansa procedente de Francfort|hizkuntza=es|data=2017-11-06|url=https://www.naiz.eus/en/info/noticia/20171106/aterriza-en-irunea-el-primer-vuelo-de-lufthansa-procedente-de-francfort|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-01-19}}</ref>

== Ezaugarri teknikoak ==
[[Fitxategi:F-HAGH Aeropuerto de Pamplona.jpg|thumb|281x281px|Iruñeko Aireportuaren pista]]
Iruñeko aireportuak [[2010]]-eko [[azaroa]]-n berrikuntza multzo bat ireki zituen, aireportuaren artatze ahalmean bikoiztuz. Bidaiarientzako terminal berria eta kontrol dorre berria "Arquitectos Ayala"-k diseinatuak izan ziren, Nazioarteko Lehiaketa baten irabazleak izan baitziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=José Blanco inaugura la nueva terminal del Aeropuerto de Pamplona {{!}} Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana|url=https://www.mitma.gob.es/el-ministerio/sala-de-prensa/noticias/2010/Noviembre/101124-01.htm|aldizkaria=www.mitma.gob.es|sartze-data=2020-06-02}}</ref>

=== Terminalak ===

==== Terminal berria ====
[[Fitxategi:Nueva terminal Pamplona.jpg|thumb|300×300px|Aireportuaren terminal berriaren ikuspegi orokorra]]
Egungo bidaiarientzako terminala, 2010-eko azaroan irekia izan zena, 12 400 m²-ko azalera dauka. Bere barnean 9 fakturazio-mahai, ekipaje bereziendako beste bat, 2 segurtasun-filtro, 3 ontziratze-ate, ekipajea hartzeko 2 zinta eta ekipaje bereziendako beste zinta bat dauzka. Berrikuntza hauek ahalbidetzen dute urtero 1,1 milioi pertsona artaztea segurtasun eta kalitate maila altuenekin.

==== Terminal zaharra ====
[[Fitxategi: Aeropuerto de Pamplona-Noáin.jpg|thumb|Aireportuaren terminal zaharra]]
Aireportuko terminal zaharra, bota egin ez dena eta egora onean mantendu dena, erabilia izan da hainbat pelikula eta telesailak grabatzeko. Horren eredu Antonio Cuadrie zuzendariaren ''[[Operación Concha]]'' 2017ko pelikula, Patricia Ferreiraren ''[[Thi Mai, rumbo a Vietnam]]'' 2018ko pelikula eta 2019an Nacho Alvarez zuzendutako ''[[Explota, explota]]'' pelikula dira.

=== Bestelako instalazioak ===

==== Pista ====
Aireportuak 2407 metro luzerako asfaltoko pista (15/33) dauka, 2010-eko maiatzean jasandako200 metroko hanidpenaren ondorioz. Handipen honek ahalbidetzen du erreaktore hegazkinak, [[Boeing 737]] motakoak, lurra hartzea edo aireratzea kargaz beteta eta tenperatura eta hezetasun maila desegokietan. Modu honetan hegazkin handiagoak lan egin dezakete aireportuan, eta distantzia handiagora dauden helmugekin ibilbideak ireki ahal izango dira.

Handipen lanen baitan, hegazkinentzako geralekua handitu egin da, 3 hegazkin handi, [[Airbus A320]] motakoak, eta 5 tokiko hegaldientzako. Baita eraiki egin da biraketa-plataforma bat pistan [[Boeing 757]] eta [[MD-88]] motako hegazkinentzako.

==== Kontrol dorrea ====
[[Fitxategi:Nueva torre de control Pamplona.jpg|thumb|Kontrol dorre berria]]
2010-eko lanak direla eta, kontrol dorre berri bat eraiki zen 1500 m² eta 20 metro altuerakoa, garatutrako teknologiarekin ekipatuta segurtasun maila handiena ziurtatzeko.

==== Parking ====
Bidaiarientzako terminalaaren kanpoaldean ibilgailuentzako aparkaleku bat dago 657 lekuekin. 2010-ean handitu egin zen zeuden 539 lekuei 118 plaza gehituz.

=== Zerbitzuak ===
Iruñeko aireportuan hurrengo zerbitzuak eskaintzen dira:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Directorio de servicios A-Z - Aeropuerto de Pamplona - Aena.es|url=http://www.aena.es/es/aeropuerto-pamplona/directorio-servicios-a-z.html|aldizkaria=www.aena.es|sartze-data=2021-01-19}}</ref>
* Maletak plastifikatzeko makina
* Mugikortasun murriztutako pertsonendako bi topagune
* Edariak, kafeak eta snacks saltzen dituen makinen gunea
* Kotxeen alokairua
* Edoskitze sala eta haurrentzako jolas-gunea
* Kutxazain automatikoa
* Desfibriladoreak
* Lan eremua
* Telefono publikoa

== Konexioak ==
Gaur egun hurrengo erak daude Iruñeko Aireportura iristeko:

=== Autobusa ===
Gaur egun ez dago autobus linea zuzenik aireportura iristen dena. Hala ere, terminaletik 800 metrotara{{EHG/Konexioak|16}} lineak, Noain eta Iruñea lotzen dituen autobus lineak, geltoki bat dauka. [[2017]]ko [[Azaroa|azarotik]] [[2019]]ko [[abuztu]]ra{{EHG/Konexioak|AZ}} lineak zuzenean konektatzen zituen aireportua, [[Iruñeko autobus geltokia|Autobus geltokia]] eta [[Iruñeko geltokia|Iruñeko tren geltokia]], baina taxi zerbitzu batengatik ordezkatua izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=ABUZTUAREN 1eTIK AURRERA, GELTOKIAK-AIREPORTUA "A" LINEAK ZERBITZUA EMATEARI UTZIKO DIO.|url=https://www.infotuc.es/index.php/eu/albisteak/item/abuztuaren-1etik-aurrera-geltokiak-aireportua-a-lineak-zerbitzua-emateari-utziko-dio|aldizkaria=www.infotuc.es|sartze-data=2020-06-02}}</ref>

=== Taxia ===
Aireportuak [[Iruñerriko Taxi Zerbitzua]]ren geltokia dauka terminalaren kanpoaldean, 2,55€-ko gehigarriarekin. Gainera, zerbitzu berezi bat dauka, [[Sarasate pasealekua]] hasiera edo helmugda duena, eta 0,70€/pertsonako prezioa dauka.<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Transporte público - Aeropuerto de Pamplona - Aena.es|url=http://www.aena.es/es/aeropuerto-pamplona/transporte-publico.html|aldizkaria=www.aena.es|sartze-data=2020-06-02}}</ref>

=== Errepidea ===
Aireportura {{Errepidea|NA-|6026|3}} ''Aireportuko errepidearen'' bidez heltzen da. Errepide hau {{Errepidea|PA-|31}} lotuta dago, Talluntxe industrialdearen eta [[Noain (Elortzibar)|Noain]] artean. Errepide honen bidez era azkarrean iristen da {{Errepidea|A-|15}}/{{Errepidea|AP-|15}} autobiaraeta {{Errepidea|N-|121|1}} errepidera. Gainera, aireportutik hurbil pasatzen diren beste errepide garrantzitsuenak {{Errepidea|A-|21}} eta {{Errepidea|PA-|30}}dira. {{Errepidea|PA-|31}} errepidearen bidez Iruñeko erdialdera 10 minututan ailegatzen da Zaragoza etorbidearen bidez.Bidaiarien terminalaren kanpoaldean 657 ibilgailuentzako aparkalekua dauka.

== Helmugak eta Airelineak ==

=== Berriak helmuga eta airelineekin===

{|class="wikitable" style="bgcolor:#ffffff" style="font-size: 85%" width=auto align=center
! style="background:Orange|Helmugako aireportua
! style="background:Orange|Airelinea
! style="background:Orange|Hegazkina
! style="background:Orange|Hasiera/Amaiera data
! style="background:Orange|Oharrak
|-
| {{Center|[[Bartzelona-El Prat aireportua]]}}
| {{Center|[[Air Nostrum]]}}
| {{Center|Bombardier CRJ-1000}}
| {{Center|2022/09/05}}
| {{Center|Helmuga berria}}
|}

=== Nazionalak ===

{|class="wikitable" style="font-size: 85%" width=auto align=center
!Hiria
!Aireportua
!Airelinea
!Hegazkina
!width=105 |Maiztasuna
|-
| colspan="5" |'''{{Banderaikur|Balearrak}} [[Balear uharteak]]'''
|-
|[[Eivissa (udalerria)|Eivissa]]
|[[Eivissako aireportua]]
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Air Nostrum]] (sasoikoa)
|Bombardier CRJ-1000
|'''{{tipografia|Al Ar Az Og Ol Lr|color=transparent}} Ig'''
|-
|[[Menorca]]
|[[Menorcako aireportua]]
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Air Nostrum]] (sasoikoa)
|Bombardier CRJ-1000
|'''{{tipografia|Al|color=transparent}} Ar {{tipografia|Az|color=transparent}} Og {{tipografia|Ol|color=transparent}} Lr {{tipografia|Ig|color=transparent}}'''
|-
|[[Palma Mallorcakoa]]
|[[Son Sant Joan aireportua]]
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Air Nostrum]] (sasoikoa)
|Bombardier CRJ-1000
|'''{{tipografia|Al|color=transparent}} Ar Az {{tipografia|Og Ol|color=transparent}} Lr Ig'''
|-
| colspan="5" |'''{{Banderaikur|Kanariak}} [[Kanariak]]'''
|-
|[[Kanaria Handia]]
|[[Kanaria Handiko aireportua]]
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Binter Canarias]]
|Embraer E195-E2
|'''{{tipografia|Al Ar Az|color=transparent}} Og Ol {{tipografia|Lr|color=transparent}} Ig'''
|-
| colspan="5" |'''{{Banderaikur|Katalunia}} [[Katalunia]]
|-
|[[Bartzelona]]
|[[Bartzelona-El Prat aireportua]]
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Air Nostrum]]<br>(Irailaren 5an hasiko da)
|Bombardier CRJ-1000
|'''Al {{tipografia|Ar|color=transparent}} Az {{tipografia|Og|color=transparent}} Ol {{tipografia|Lr|color=transparent}} Ig'''
|-
| colspan="5" |'''{{Banderaikur|Madrilgo Erkidegoa}} [[Madrilgo Erkidegoa]]'''
|-
|[[Madril]]
|[[Madril-Barajas aireportua]]
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Air Nostrum]]
|Bombardier CRJ-1000
|'''Al Ar Az Og Ol Lr Ig'''
|}

=== Nazioartekoak ===
{|class="wikitable" style="font-size: 85%" width=auto align=center
!rowspan="1"|Hiria||rowspan="1"|Aireportuaren izena||rowspan="1"|Airelineak
!Hegazkinak
!Egoera
|-
! colspan="5" |[[Europa]]
|-
| colspan="5" |{{Banderaikur|Alemania}} [[Alemania]]
|-
|[[Frankfurt]]||[[Frankfurteko aireportua]]||{{Banderaikur|Alemania}} [[Lufthansa]]
|[[Airbus A319]]
|'''Ezeztatua'''
|-
|}

=== Airelineak ===
{| class="wikitable" style="font-size: 85%" width="900" align="center"
! rowspan="1" |Airelineak
! rowspan="1" |Helmugak
|-
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Air Nostrum]]
|[[Madril-Barajas aireportua|Madril]], [[Bartzelona-El Prat aireportua|Bartzelona]] (irailaren 5tik aurrera)
'''Sasoikoak:''' [[Son Sant Joan aireportua|Mallorcako Palma]], [[Eivissako aireportua|Eivissa]], [[Menorcako aireportua|Menorca]]
|-
|{{Banderaikur|Espainia}} [[Binter Canarias]]
|[[Kanaria Handiko aireportua|Kanaria Handia]]
|-
|{{Banderaikur|Alemania}} [[Lufthansa]]
|'''Ezeztatuak''':[[Frankfurteko aireportua|Frankfurt]]
|}<center>'''1992-tik airelineen denbora-linea'''<br />
<timeline>
ImageSize = width:1000 height:300
PlotArea = width:800 height:270 left:110 bottom:20
TimeAxis = orientation:horizontal
DateFormat = yyyy
Period = from:1992 till:2022
ScaleMajor = gridcolor:Red unit:year increment:1 start:1992
Colors =
  id:canvas value:rgb(0.85,0.85,0.85)
BackgroundColors = canvas:white
PlotData=
  bar:Iberia width:20 color:green align:center fontsize:S
  from:1992 till:2022 text:[[Iberia (aerolínea)|Iberia/Air Nostrum]]
  bar:BinterCanarias width:20 color:green align:center fontsize:S
  from:2019 till:2022 text:[[Binter Canarias]]
  bar:Lufthansa width:20 color:orange align:center fontsize:S
  from:2017 till:2020 text:[[Lufthansa]]
  bar:Vueling width:20 color:red align:center fontsize:S
  from:2013 till:2014 text:[[Vueling Airlines|Vueling]]
  bar:OrbestOrizonia width:20 color:red align:center fontsize:S
  from:2011 till:2013 text:[[Orbest Orizonia Airlines|Orbest Orizonia]]
  bar:Spanair width:20 color:red align:center fontsize:S
  from:2007 till:2012 text:[[Spanair]]
  bar:Portugália width:20 color:red align:center fontsize:S
  from:2005 till:2007 text:[[Portugália]]
</timeline>
</center>

== Estatistikak ==

=== Bidaiariak (2004-2022) ===
[[Fitxategi:1051-Bidaiariak Noainen 2004-2016 aldian.svg|thumb|Noingo bidaiariak 2004-2016. Iturria:''[[Berria]]''|396x396px]]Azkenengo urteetako informazioa, bidaiari trafikoa, operazio eta zama kopuruari dagokionez:
{|class="wikitable" style="text-align: center; " align="center"
! style="width:40px" | Urtea
! style="width:90px" | Bidaiarien kopurua!! style="width:70px" | Aldaketa !! style="width:90px" | Operazioak !! style="width:70px" | Aldaketa !! style="width:90px" | Karga ([[Kilogramo|kg]]) !! style="width:70px" | Aldaketa !! style="width:70px" | Ref.
|-
!2004
|| 321.418 || {{behera}} 2,8% || 10.361 || {{behera}} 6,3% || 119.427 || {{behera}} -35,9% || <ref name="aena2004">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/TOTAL_2004.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2004)}}</ref>
|-
!2005
|| 342.614 || {{gora}} 6,6% || 10.482 || {{gora}} 1,2% || 138.754 || {{gora}} 16,2% || <ref name="aena2005">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/TOTAL_2005.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2005)}}</ref>
|-
!2006
|| 375.308 || {{gora}} 9,5% || 11.419 || {{gora}} 8,9% || 59.21 || {{behera}} -57,3% || <ref name="aena2006">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/TOTAL_2006.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2006)}}</ref>
|-
!2007
|| 500.097 || {{gora}} 33,2% || 13.442 || {{gora}} 17,7% || 47.455 || {{behera}} -19,9% || <ref name="aena2007">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/TOTAL_2007_Acumulado.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2007)}}</ref><ref>{{Erreferentzia |izena = Javier |abizena = Echeverría |url=http://www.diariodenavarra.es/noticias/navarra/mas_navarra/2015/01/16/el_numero_pasajeros_del_aeropuerto_noain_cae_niveles_1993_191259_2061.html |izenburua = Bidaiarien zenbakia Noaingo aireportuan 1993-eko mailara erori egin da |egunkaria = [[Diario de Navarra]] |data = 2015eko urtarrilaren 17a |hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2008
|| 434.477 || {{behera}} -13,1% || 12.971 || {{behera}} -3,5% || 52.942 || {{gora}} 11,6% || <ref name="aena2008">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/12.Estadistica_Diciembre_2008.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2008)}}</ref><ref name="Vueling">{{Erreferentzia 
|url=http://www.diariodenavarra.es/noticias/navarra/mas_navarra/2013/09/27/vueling_dejara_operar_aeropuerto_noain_desde_martes_131520_2061.html |izenburua = Vueling Noaingo aireportuan lan egiteari utziko dio |egunkaria = [[Diario de Navarra]] |data = 2013ko irailaren 27a |hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2009
|| 335.612 || {{behera}} -22,8% || 11.690 || {{behera}} -9,9% || 44.578 || {{behera}} -15,8% || <ref name="Vueling" /><ref name="aena2009">{{Erreferentzia ||url=http://www.aena.es/csee/ccurl/286/698/Anual-definitivos_2009.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2009)}}</ref>
|-
!2010
|| 291.553 || {{behera}} -13,1% || 10.456 || {{behera}} -10,6% || 42.548 || {{behera}} -4,6% || <ref name="Vueling" /><ref name="aena2010">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/333/933/anualDefinitivos_2010.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2010) |fecha=22 de octubre de 2018}}</ref>
|-
!2011
|| 238.511 || {{behera}} -18,2% || 9.604 || {{behera}} -8,1% || 34.162 || {{behera}} -19,7% || <ref name="Vueling" /><ref name="aena2011">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/206/811/anualDefinitivos_2011.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2011)}}</ref>
|-
!2012
|| 190.329 || {{behera}} -20,2% || 7.523 || {{behera}} -21,7% || 12.061 || {{behera}} -64,7%|| <ref name="aena2012">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/52/737/Estadisticas_Acumulado%20DEF_2012.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2012)}}</ref><ref name="EP1">{{Erreferentzia |egilea = [[Europa Press]] |url=http://www.diariodenavarra.es/noticias/navarra/mas_navarra/2013/01/10/el_aeropuerto_noain_pierde_de_pasajeros_2012_103641_2061.html |izenburra = Noaingo aireportuak bidaiarien %20,2 galdu egin ditu 2012an |egunkaria = [[Diario de Navarra]] |data = 2013ko urtarrilaren 10a |hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2013
|| 159.090 || {{behera}} -16,4% || 5.843 || {{behera}} -22,3% || 2.822 || {{behera}} -76,6% || <ref name="EP1" /><ref name="aena2013">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/894/319/Estadistica%20Anual%20definitiva%202013.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2013)}}</ref>
|-
!2014
|| 138.312 || {{behera}} -13,1% || 5.459 || {{behera}} -6,6% || 8.277 || {{gora}} 193,3% || <ref name="aena2014">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/728/306/Definitivo%202014.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2014)}}</ref>
|-
!2015
|| 148.561 || {{gora}} 7,4% || 5.702 || {{gora}} 4,5% || 4.279 || {{behera}} -48,3% || <ref name="aena2015">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/337/687/Definitivos-2015.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2015)}}</ref><ref>{{Erreferentzia |egilea = [[Europa Press]] |url=http://www.noticiasdenavarra.com/2016/01/12/sociedad/navarra/el-aeropuerto-de-noain-remonta-el-vuelo-en-2015|izenburua = Noaingo aireportuak gora egin du 2015ean |egunkaria = [[Diario de Noticias]] |data = 2016ko urtarrilaren 12a |hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2016
|| 153.469 || {{gora}} 3,3% || 5.372 || {{behera}} -5,8% || 2.006 || {{behera}} -53,1% || <ref name="aena2016">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/231/679/Definitivo-2016.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2016)}}</ref><ref>{{Erreferentzia |egilea = [[Europa Press]] |url=http://www.noticiasdenavarra.com/2017/01/11/economia/el-aeropuerto-de-noain-crece-un-33-en-2016-hasta-los-153476-pasajeros |izenburua = Noaingo aireportuak %3,3 hazi egin da, 153.476 bidaiari lortu arte |egunkaria = [[Diario de Noticias]] |data = 2017ko urtarrilaren 11a |hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2017
|| 165.604 || {{gora}} 7,9% || 5.683 || {{gora}} 5,8% || 7.293 || {{gora}} 263,6% || <ref name="aena2017">{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/948/460/Anual_2017.pdf|izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2017) |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20180113151747/http://www.aena.es/csee/ccurl/948/460/Anual_2017.pdf |fechaarchivo=13 de enero de 2018}}</ref>
|-
!2018
|| 205.503 || {{gora}} 24,1% || 6.422 || {{gora}} 13,1% || 29.302 || {{gora}} 301,8% || <ref>{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/727/704/0.Anual_Definitivo_2018.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2018) |formatua = pdf |hizkuntza = es}}</ref><ref>{{Erreferentzia |url=https://navarracapital.es/el-aeropuerto-de-pamplona-crece-un-241-en-2018-con-205-503-pasajeros/ |izenburua = Iruñeko Aireportuak %24,1 bidaiari irabazi ditu 2018-an, 205,503 bidaiariekin |editoriala = Navarra Capital |data = 2019ko urtarrilaren 15a|hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2019
|| 242.520 || {{gora}} 18,0% || 6.135 || {{behera}} -4,5% || 22.170 || {{behera}} -24,3% || <ref>{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/787/753/Anual2019_prov.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2019) |formatua = pdf |hizkuntza = es}}</ref><ref>{{Erreferentzia |url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2020/01/13/trafico-pasajeros-aeropuerto-pamplona-crece/1014959.html |izenburua = Noaingo aireportuaren bidaiarien kopurua %18 igo egin da 2019an |editoriala = [[Diario de Noticias]] |data = 2020ko urtarrilaren 13a}}</ref><ref>{{Erreferentzia |url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2020/01/14/aeropuerto-pamplona-gano-37000-viajeros/1015138.html |izenburua = Iruñeko AIreportuak 37.000 bidaiari irabazi zituen 2019an, %18-a |egilea = [[Diario de Noticias]] |hizkuntza = es}}</ref>
|-
!2020
|| 84.059 || {{behera}} -65,5% || 3.538 || {{behera}} -42,3% || 44 || {{behera}} -99,8% || <ref>{{Erreferentzia |url=http://www.aena.es/csee/ccurl/967/784/Estadisticas_provisionales_2020.pdf |izenburua = BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN BEHIN BEHINEKO DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020) |formatua = pdf |hizkuntza = es}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2021/01/13/covid-19-redujo-65-viajeros/1111044.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-01-18}}</ref>
|}
Aireportua martxan egon den urteetan aireportua izugarri garatu da. Adibidez 1973an, eguneroko hegaldiekin egindako lehen urte osoan, garraiatutako bidaiariak 29.600 izan ziren, 1977an, inauguratu eta 5 urtera, 86.000 bidaiariak, eta Noaingo aireportua 2008an 434.062 bidaiariek erabili zuten.<ref name="#1"/>

Iruñeko aireportuak 2004 eta 2007 urteen artean bidaiarien hazkunde handia izan zuen, batez ere 2007 urtean, izan ere, urte honetan bidaiari kopuru maximo hisotrikoa lortu zuen. Aldiz, 2008-tik aurrera, bidaiarien galera gertatu zen, 2015 urtean bidaiariak irabaztera hasi zen arte.

2015-etik aurrera ikus daiteke nola Frankfurteko konexioa 2017-ko azarotik eta Kanaria Handiko konexioa 2019-ko urritik bidaiari kopurua nahiko haztea eragi duten.

2020-ko datuetan esan beharra dago Covid-19aren krisialdiaren eragina oso nabarmena izan dela, aurreko urteko bidaiariekin alderatuz, bidaiarien bi heren galdu egin ditu.

{| style="border:solid 1px #aaa;" cellpadding="10" cellspacing="0"
|+'''Iruñea-Noain aireportuko bidaiari kopuruaren bilakaera 2000-2022'''
|-
| <timeline>
ImageSize = width:auto height:250 barincrement:39
PlotArea = left:50 bottom:15 top:10 right:15
AlignBars = justify
Period = from:0 till:550000
TimeAxis = orientation:vertical

Colors =
 id:gray    value:gray(0.5)  
  id:line1                 value:gray(0.9)
  id:line2                 value:gray(0.7)

ScaleMajor = start:0 increment:50000 gridcolor:line2
ScaleMinor = start:0 increment:50000 gridcolor:line1

PlotData=
 color:blue width:15
 bar:2000 from:start till:345291
 bar:2001 color:red from:start till:340513
 bar:2002 color:red from:start till:320245
 bar:2003 color:red from:start till:312787
 bar:2004 color:green from:start till:321418
 bar:2005 color:green from:start till:342614
 bar:2006 color:green from:start till:375308
 bar:2007 color:green from:start till:500097
 bar:2008 color:red from:start till:434477
 bar:2009 color:red from:start till:335590
 bar:2010 color:red from:start till:291264
 bar:2011 color:red from:start till:238380
 bar:2012 color:red from:start till:190295
 bar:2013 color:red from:start till:155939
 bar:2014 color:red from:start till:138316
 bar:2015 color:green from:start till:148710
 bar:2016 color:green from:start till:153476
 bar:2017 color:green from:start till:165604
 bar:2018 color:green from:start till:205503
 bar:2019 color:green from:start till:242520
 bar:2020* color:black from:start till:84059
 bar:2021 color:green from:start till:112534
 bar:2022 color:green from:start till:172543
</timeline>

(*) Covid-19aren murrizketak direla eta.
|}

=== 2020-ko hileroko datuak ===
{|class="wikitable" style="text-align: center; " align="center"
! '''Hilabetea''' !! '''Bidaiariak''' !! '''Aldaketa''' !! '''Operazioak''' !! '''Aldaketa''' !! '''Karga (Kg.)''' !! '''Aldaketa''' !! '''Erreferentzia'''
|-
! '''Urtarrila''' 
|| 19.973 || {{gora}} 30,3% || 424 || {{gora}} 0,2% || 3 || {{behera}} -99,2% || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Urtarrila)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/95/499/1.Estadisticas_Enero_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Otsaila'''
|| 20.710 || {{gora}} 32,8% || 509 || {{gora}} 2,2% || 34 || {{behera}} -98,9% || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Otsaila)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/322/548/2.Estadisticas_Febrero_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Martxoa'''
|| 9.247 || {{behera}} -48,0% || 221 || {{behera}} -57,2% || 7 || {{behera}} -95,6% || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Martxoa)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/131/368/3.Estadisticas_Marzo_2020%20(1).pdf}}</ref>
|-
!'''Apirila'''
|| 3 ||{{behera}} -100,0%|| 28||{{behera}} -94,2%|| 0||{{behera}} -100,0% || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Apirila)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/323/317/4.Estadisticas_Abril_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Maiatza'''
|| 49 ||{{behera}} -99,8% ||95 ||{{behera}} -83,1% ||0 ||{{behera}} -100,0% || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Maiatza)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/156/658/5.Estadisticas_Mayo_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Ekaina'''
|| 326 || {{behera}} -98,5% || 120 || {{behera}} -79,7% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Ekaina)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/470/639/6.Estadisticas_Junio_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Uztaila'''
|| 4.048 || {{behera}} -83.8% || 375 || {{behera}} -39,0% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Uztaila)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/19/810/7.Estadisticas_Julio_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Abuztua'''
|| 4.470 || {{behera}} -68,4% || 288 || {{behera}} -40,0% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Abuztua)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/830/691/8.Estadisticas_Agosto_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Iraila'''
|| 8.218 || {{behera}} -65,1% || 375 || {{behera}} 36,1% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Iraila)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/136/176/9.Estadisticas_Septiembre_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Urria'''
|| 6.581 || {{behera}} -72,4% || 391 || {{behera}} 27,9% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Urria)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/34/710/10.Estadisticas_Octubre_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Azaroa'''
|| 4.367 || {{behera}} -80,5% || 378 || {{behera}} 10,6% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Azaroa)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/362/143/11.Estadisticas_Noviembre_2020.pdf}}</ref>
|-
!'''Abendua'''
|| 6.067 || {{behera}} -68,6% || 334 || {{behera}} -19,1% || 0 || - || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020ko Abendua)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/162/542/12.Estadisticas_Diciembre_2020.pdf}}</ref>

|-
!'''Guztira'''
|| '''84.059''' || {{behera}} '''-65,5%''' || '''3.538''' || {{behera}} '''-42,3%''' || '''44''' || {{behera}} '''-99,8%''' || <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=BIDAIARIEN, OPERAZIOEN ETA KARGAREN BEHIN BEHINEKO DATUAK ESPAINIAKO AIREPORTUETAN (2020)|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.aena.es/csee/ccurl/967/784/Estadisticas_provisionales_2020.pdf}}</ref>
|-
! colspan="8" |Iturria: ''[[Aena]]''
|}
=== Eskari handieneko helmugak (2020) ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size: 90%"
|-
! Posizioa !! Hiria !! Bidaiariak 2019
|-
|| 1 || {{banderaikur|Madrilgo Erkidegoa}} [[Madril]] || 63.433
|-
|| 2 || {{banderaikur|Kanariak}} [[Kanaria Handia]] || 9.088
|-
|| 3 || {{banderaikur|Alemania}} [[Frankfurt]] || 5.011
|-
|| 4 || {{banderaikur|Balear Uharteak}} [[Mallorcako Palma]] || 1.700
|-
|| 5 || {{banderaikur|Balear Uharteak}} [[Eivissa]] || 803
|-
|| 6 || {{banderaikur|Valentziako Erkidegoa}} [[Valentzia]] || 550
|-
|| 7 || {{banderaikur|Andaluzia}} [[Sevilla]] || 549
|-
|| 8 || {{banderaikur|Katalunia}} [[Bartzelona]] || 457
|-
|| 9 || {{banderaikur|Nafarroa}} [[Iruñea]] || 445
|-
|| 10 || {{banderaikur|Galizia}} [[Vigo]] || 323
|-
! colspan="3" |'''Iturria: ''[[Aena]]'''''
|}

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}

== Ikus, gainera ==
* [[Iruñeko geltokia|Iruñeko tren geltokia]]
* [[Iruñeko autobus geltokia]]
* [[Euskal Herriko aireportuak|Euskal Herriko aireportuak bidaiarien arabera]]
* [[Iruñerriko Taxi Zerbitzua]]
* [[Iruñerriko Eskualdeko Hiri Garraioa]]

== Kanpo estekak ==
{{Atari|Nafarroa|Nafarroa}}
{{Atari|Iruñea|Iruñea}}
* {{es}} [http://www.aena.es/csee/Satellite?pagename=subHome&Language=ES_ES&c=Page&SiteName=PNA&cid=1048607595496 Aireportuaren webgunea AENAn.]
{{autoritate kontrola}}

{{Nafarroako garraio aurkibidea}}{{Iruñerriko garraioa}}
{{Iruñeko leku interesgarriak}}
{{Euskal Herriko aireportu aurkibidea}}

[[Kategoria:Euskal Herriko aireportuak]]
[[Kategoria:Noain Elortzibarko garraioa]]
[[Kategoria:Iruñeko garraioa]]
[[Kategoria:Nafarroako garraioa]]
[[Kategoria:1930ean sortutako aireportuak]]