Lankide:Ane.agirrer/Proba orria
ZENBAKIEN DESKONPOSAKETA
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zenbakien deskonposaketa, zenbaki bat osatzen duten unitate ezberdinen arteko konbinazioak egitea da; hau da, zenbaki bat hainbat zatitan banatzea. Zenbakiak deskonposatzeko, zenbaki-sistema hamartarra erabili behar da. Zazpi zatitan banatzen da eta zenbakien deskonposaketa egiteko, garbi izan behar ditugu zenbaki-sistemaren atalak zeintzuk diren, horiekin egin beharko dugulako lan. Hona hemen zenbaki-sistemaren zatiak*: batekoa edo unitatea (U), hamarrekoa (H), ehunekoa (E), milakoa (M), hamar milakoa (HM), ehun milakoa (EM) eta milioikoa. Zenbakien deskonposaketa egiteko beraz, zenbaki-sistema hamartarraren taula hau izango dugu oinarri:
| Milioia | EM | HM | M | E | H | U |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1.000.000
2.000.000 3.000.000 4.000.000 5.000.000 6.000.000 7.000.000 8.000.000 9.000.000 |
100.000
200.000 300.000 400.000 500.000 600.000 700.000 800.000 900.000 |
10.000
20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 70.000 80.000 90.000 |
1.000
2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000 9.000 |
100
200 300 400 500 600 700 800 900 |
10
20 30 40 50 60 70 80 90 |
1
2 3 4 5 6 7 8 9 |
Zenbaki hauek deskonposatzeko, zenbaki hamartarren arteko banaketa eta batura egin behar da eta zenbakien banaketa hori egiteko, ondorengo taula huts hau erabiliko dugu, zenbakien zifrak taula honetan kokatuz eta bakoitza dagokion lekuan ezarriz:
| Milioia | EM | HM | M | E | H | U |
|---|---|---|---|---|---|---|
ADI!: Zenbaki baten zifrak taulan kokatzerako orduan, beti atzetik hasi behar da!
Zenbakien deskonposaketen adibideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- 78.593
| Milioia | EM | HM | M | E | H | U |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 7 | 8 | 5 | 9 | 3 |
78.593= 7HM + 8M + 5E + 9H + 3U
78.593= 70.000 + 8.000 + 500 + 90 + 3
70.000
+ 500
90
3
____________
78.593
- 4.372.569
| Milioia | EM | HM | M | E | H | U |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 4 | 3 | 7 | 2 | 5 | 6 | 9 |
4.072.587= 4 Milioi + 3 EM + 7HM + 2M + 5E + 8H + 7U
4.072.587= 4.000.000 + 300.000 + 70.000 + 2.000 + 500 + 80 + 7
4.000.000
300.000
70.000
+ 2.000
500
80
7
____________
4.072.587
0-aren erabilera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zenbaki batean 0 zifra agertzen bada, kontuan izan bere balio hutsa dela. Hona hemen adibide bat:
- 3.074
| Milioia | EM | HM | M | E | H | U |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 3 | 0 | 7 | 4 |
3.074 = 3M + 7H + 4 U
3.074= 3.000 + 70 + 4
3.000
+ 70
4
_____________
3.074
Deskonposaketa honetan, ez da ehunekorik agertzen, bere balioa 0 (0E) delako.
Egiaztapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Egindako deskonposaketa ondo dagoela frogatzeko, deskonposaketaren atalak batu behar dira.
Adibidez: 345 zenbakia honela deskonposatzen da → 300E + 40H + 5U; hau da, 300 + 40 + 5= 345. Deskonposaketa hau zuzena da, zenbaki-sistema hamartarren atalen arteko baturak, lortu nahi den zenbakia ematen duelako.
Beste modu batzuk
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Aipatutakoaz gain, deskonposaketa egireko beste zenbait modu ere erabil daitezke. Hona hemen, 35 zenbakiaren deskonposaketaren adibide bat;
35 = 30 + 5
35 = 25 + 10
35 = 20 + 15