Lankide:LierArriola/Proba orria
| LierArriola/Proba orria | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jarduerak |
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Narrazio tradizionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ingelesezko 'Euclid' izena antzinako greziako izenaren bertsio anglizizatua da: Νinsonκλίδνς-etik. [a] 'eu-' (γ-; 'ongi') eta 'klês' (-κλάς-etik; 'ospe') hitzetatik dator, eta horrek "famatua, loriosoa" esan nahi du. "Euclides" hitzak baita ere esan nahi du "gauza beraren kopia", eta batzuetan "geometriaren" sinonimoa da. [1]
Antzinako matematikari greko asko bezala, Euklidesen bizitza ezezaguna da nagusiki. [8] Lau trataturen autoretzat onartua da —Elementuak, Optika, Datuak, Phaenomena—, baina, gainera, ez dago ezer ezagunik berari buruz. [2] Carl Benjamin Boyer historialariak ironia nabaritu du: "Autorearen eta haren saltzaile onenaren ospea [Elementuak] kontuan hartuta, ezer gutxi dakigu Euclidesi buruz". [3]Narratiba tradizionalak Proclus-en XV. mendeko AD kontua jarraitzen du Euclides-en Elementuen Lehen Liburuari egindako iruzkinean, bai eta IV. mendearen hasierako Alexandriako Pappusaren zenbait pasadizo ere. [5][c] Proclus-en arabera, Euclides Platon filosofoaren ondoren (347 BC d.) eta Arkimedes matematikariaren aurretik bizi izan zen (287 – 212 BC k.); zehazki, Proclusek Euclides jarri zuen Tolomeo I.aren erregelan (305/304–282 BC.). [9][8][d] Bere bilduman, Pappusek adierazten du Euclides Alexandrian aktibo zegoela eta han tradizio matematiko bat sortu zuela. [9][13]
- ↑ Math & mathematicians. 1: A - H. U X L 1999 ISBN 978-0-7876-3813-9. (Noiz kontsultatua: 2023-09-27).
- ↑ Gagarin, Michael, ed. (2010). The Oxford encyclopedia of ancient Greece and Rome. Oxford Univ. Press ISBN 978-0-19-517072-6. (Noiz kontsultatua: 2023-09-27).
- ↑ Boyer, Carl B.; Merzbach, Uta C.. (1991). A history of mathematics. (2. ed. argitaraldia) Wiley ISBN 978-0-471-54397-8. (Noiz kontsultatua: 2023-09-27).