Txikipedia:Espainiar Inkisizioa
Espaniar Inkisizioa errege-erreginak katolikoek 1478an sortu zuten istituzio bat zen,haien erresumetan ortodoxia katolikoa mantentzeko.
Guztia, monarkien menpean zegoen, Tomás de Torquemada izan zen lehen inkisidore nagusia. Jurisdikzioa Espainako mendeko herritar guztiengan hedatuta zegoen. Errege-erregina katolikoek Aragoi-Gaztelako erresuma bikoitz berriaren batasuna garbizaletasun katolikoan oinarritu nahi izan zuten, eta horretarako, alde batetik, juduak eta musulmanak kristautzera behartu zituzten, eta, bestetik, heretikoak zigortzeko auzitegi berezia sortu zuten 1478an.
Hego Euskal Herria lehenengo kalahorrako auzitegiaren menpe zegoen, eta gero, Logroñokoaren menpean Monarkia kharen kontra zegoen guztia susmopean jarri zuten: mugak itxi zituzten, odol garbitasun aldarrikatu zuten, hizkuntza bakarra, eliza bakarra eta jainko bakarra ezarri, eta hortik kanpoko zegoena desagerrarazi. 1808. urtean utzi zuen indarrik gabe Josef bonapartek Espainiako Inkisizioa eta, gorabehera batzuen ondoren (1814-1820 eta 1823-1833 urteetan indarrean jarraitu zuen Fernando VII.a erregeak hala nahita), indarrik gabe utzi zuten 1834. urtean, Elizak berezko erakunde gisa gorde zuen arren.1965. urtean, Fedearen Dotrinarako Kongregazioak hartu zuen Inkisizioaren lekua eliza katolikoan.
