Txikipedia:Frantziar Indotxina

Wikipedia, Entziklopedia askea

Frantziako indotxina 1888. urtetik aurrera indotxinako koloniei jarri zieten izena izan zen. Frantziako indotxina osatzen zuten herrialdeak bost hauek ziren:. Kotxintxina, Kanbodia, Annam, Tonkin eta Laos. Bigarren mundu gerran (1941) japoniarrek frantsesen lurrak konkistatu zituzten eta frantziarrek alde egin behar izan zuten,  konkista-gerra horiek 1950 arte iraun zuten. Urte horretan Vietnam, Laos eta Kanbodia elkartu egin ziren eta Indotxinako fedarazioa sortu zuten.

Aurrekariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1946-1954 urteen artean Frantzia eta Vietminhen gerra hasi zen. Bigarren Mundu gerran, japoniarrak Frantziako indotxinan sartu ziren. Indotxinako komunisten buruzagiak Vietminh sortu zuen kanpoko armaddei kontra egiteko eta  frantziako indotxinatik indepentzia lortzeko. Bigarren Mundu Gerra amaitu zenean Vietminhak hartu zuen boterea eta Vietnameko errepublika sortu zuten. Frantziak berriz bere lurrak ez zituzten galdu nahi, eta horri kontra egiteko L’Union francaise (Frantziako elkartasuna) sortu zuten. Frantziako gobernuak lurralde horri erreinu libre bezala nahi zuen, baina Frantziako elkartasunaren barruan, 1848. urtean frantsesak berriro sartu ziren Indotxinan, Haipong hiria bonbardatu ondoren. Vietnamen, berriz, komunistak, burgesak eta abeltzainak elkartu egin ziren frantziarrei kontra egiteko. Vietnameko armadak Cao Bangeko borroka irabazi zuen (1950), baina ondoren frantziarrek berrio erasotu zuten lurralde guztia berriz bereganatuz. Azkenean, Giap jeneralak Dien Bien Phu frantziarrak inguratzea erabaki zuen eta frantziako armadak errenditu egin behar izan zuen Vietnamdarren aurrean(1954).

Genebako bake itunean Indotxina bi estatutan banatu zen, Vietnamgo errepublika demokratikoa iparraldeaneta Vietnamgo errepublika hegoaldean.