Txikipedia:Golkoko Gerra

Gerrako hegazkinak

Golkoko Gerra 1990eko abuztutik 1991ko otsailera bitartean luzatu zen eta Ekialde Hurbileko eskualdean tentsio geopolitiko eta ekonomiko konplexuetan oinarritu zen. Saddam Husseinek, Irakeko presidenteak, Kuwaiti leporatu zion petrolioaren gainprodukzioa egitea, petrolioaren prezioak murriztea eta Irakeko ekonomia kaltetzea. Gainera, Husseinek argudiatu zuen Kuwait legez kanpo ari zela petrolioa ateratzen eremu partekatuetatik.

1990eko abuztuan Irakek Kuwait inbaditu zuen Kuwaiten ustezko eraso ekonomiko eta lurraldekoiei erantzuteko. Inbasio hori berehala gaitzetsi zuen nazioarteak eta Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluak 660. ebazpena eman zuen, indar irakiarrak berehala erretiratzeko eskatuz.

Gatazkaren garapena

Nazioarteko erantzuna irmoa izan zen. Estatu Batuek zuzendutako koalizio bat eratu zen, besteak beste Erresuma Batua, Frantzia eta Saudi Arabia herrialdeak barne hartzen zituena. Operazio militarra, "Basamortuko Ekaitza" izenekoa, 1991ko urtarrilean hasi zen, defentsa irakiarrak ahultzeko aireko kanpaina bizi batekin. Horrek aukera eman zuen Kuwait 1991ko otsailean askatu zuen lurreko erasoaldi arrakastatsu baterako.

Koalizioaren nagusitasun militarra nabaria izan zen eta indar irakiarrak desordenean erretiratu ziren. Gerrak, indar militarraren erabilera ez ezik, Irakeko ekonomian eragina izan zuen eta herritarrengan ondorio iraunkorrak eragin zituen. Zigor ekonomiko esanguratsuen aplikazioa ere ekarri zuen.

Ondorioak

Golkoko Gerrak ondorio sakonak izan zituen eskualde mailan eta mundu mailan. Eskualde mailan, Irakeko ekonomia hondatu egin zen eta biztanleriak pairatu behar izan zituen nazioarteko zigorren ondorioak. Estatu Batuek eskualdean zuten presentzia militarra sendotu egin zen, aurrekari bat ezarriz Ekialde Ertainaren segurtasunean zuen etengabeko zereginerako.

Oro har, Golkoko Gerrak mugarri bat ezarri zuen nazioarteko politikan. Gerra Hotzaren ondorengo lehen operazio militar garrantzitsuetakoa izan zen, nazioarteko komunitateak eraso bati erantzuteko zuen gaitasuna azpimarratuz. Hala ere, Nazio Batuen zereginari eta esku-hartze militarren zilegitasunari buruzko eztabaidak ere sortu zituen.

Laburbilduz, Golkoko Gerra Ekialde Hurbileko mugak gainditu zituen gatazka izan zen, eta ondare iraunkorra utzi zuen munduko geopolitikan. Nazioarteko komunitatearen erantzun koordinatuak aurrekari bat ezarri zuen etorkizuneko esku-hartzeetarako; aldiz, gatazkaren epe luzeko ondorioek eragina izaten jarraitzen dute politika globalean gaur egun arte.