Txikipedia:Pantaila (ordenagailua)

Pantaila edo monitore ordenagailuak sortzen duen irudia proiektatzen du eta bertan egiten duguna ikus dezakegu. 70eko hamarkadan hasi ziren agertzen CRT, MDA ETA IBM markakoak. Monokromatikoak ziren. 3 urte geroago EGA monitoreak agertu ziren IBM-k sortua eta hauek erresoluzio handiagoa zuten. Ondoren VGA sortu zen eta honek baita koloreak eta erresoluzioak hobetzen zituen.

Pantailen ezaugarriak

Historian zehar, monitoreek parametro desberdinez eginak izan dira:

Pixel: Unitate minimoa monitore batean representa daitekeena. Monitoreak pixel hilak edo trabatutak. Nabariak dira txurian agertzen direlako. Portatiletan komunagoak dira.

puntuaren tamaina: puntu baten tamaina, pixel baten bi fosforo koloretsuen arteko hutsunea da. Irudiaren argitasuna neurtzen duen parametroa da, kolore berbereko bi puntuen arteko distantzia neurtzen; resoluzio handietan funtsezkoa da. Puntu txikienak irudi uniformeagoak eratzen dituzte. 14 pulgadako monitoreek 0,28mm edo gutxaigoko puntu tamaina izaten dute. Batzuetan ezberdina da horizontal edo bertikalean, edo balio ertain batetik tratatzen da, pantailaren koloreko puntuen disposizio partikularraren arabera, baita hace elktronikoak gidatzeko rejilia motaren arabera. LCDan eta CRTan rejiliaren irekigunean, distantzia horizontala da, aldiz itzaleko maskarako CRTeetan ia ia diagonalean neurtzen da. Gutxien exijitu ahal dena une honetan da 0,28mm-koa izatea. CADentzako edo diseinurako generalean, ideala 0,25mm edo txikiagoa izatea izango lirateke. 0,21mm itzaleko maskaran da 0,24 rejiliako irekidura bezalakoa.

Area baliagarria: pantailaren tamaina ez du koinziditzen datuak presentatzeko erabiltzen den arearekin.

Ikuste angelua: monitorea ikus daitekeen angelu maximoa da (irudia degradatu gabe). Graduetan neurtu egiten da.

Luminantzia: Luminositate neurria da, "Candeletan" neurtuta.

Erantzun denbora: Latenzia bezala ere ezagutua. Pixel bati aktibotik (zuria) inaktibora (beltza) eta berriz aktibora pasatzea kostatzen zaion denbora tartea da.

Kontrastea: Monitorea erreproduzitzeko disdira proportzioa da pixel beltz batetik zuri batera dagoen arteko distantzian. Monitorea zenbat disdira tonu dituen da gutxi gorabehera.

Irudi kontrastearen koefizientea: Disdira proportzioaren arabera koloreak zein punturaino biziak erresultatzen duten. Koefizientea handiagoa denean, koloreen intsentitatea handiagoa izango da. (30000:1 koloretsuagoa izango lirateke 50000:1 baino).

Kontsumoa: Monitoreak kontsumitutako energia kopurua da,"Vatioetan" neurtzen da.

Banda-zabalera: Monitorea soportatzeko gai den frekuentzia maximoa.

HZ (bertikala): 2 balore dira zeinetan monitorea gai da pantailan irudi egonkorrak erakusteko.

HZ (horizontala): Aurrekoaren antzekoa baina horizontalean, pantailaren linea guztiak marrazteko.

Blindatzea: Monitore bat blindatua egon daiteke edo ez interferentzia elektriko extremen aurrean, eta izan daiteke sentikorragoa edo gutxiagoa haien aurrean. Blindatuta egonez gero, plantxa metaliko bat eramango du (lurrarekin edo masarekin kontaktuan) hodi osoa inguratzen.

Monitore mora: CRTetan mi mora existitu daitezke, itzal maskara edo rejilia irekidura.

Tentsio lerroak: Lerro horizontal batzuk dira, irekidura rejiliak dituztenak koloreak erakusten dituzten lerroak ondo aliniatutak egoteko; 19 pulgadetan normalena da 2 egotea, baina baita era badaude 3 lerroekin, zenbait monitore txikiek badaukate bat bakarra.