Pentagono irregularra eta irregularra

Pentagonoa bost alde eta bost angelu edo erpin dituen poligonoa da. Pentagonoak bost puntu batzen ditu, guztiak plano berean. Puntu horiek pentagonoaren erpinak sortzen dituzte.

Pentagono hitza grezierazko beste bi hitzez osatuta dago: penta (bost) eta agono (angelu); beraz, "bost angelu" esan nahi du.

Non ikus daitezke pentagonoak?

Naturan ere existitzen dira pentagonoak: okra-belarraren fruituak (artikuluaren gaineko irudia) edo ipomoea loreak pentagonalak dira. Arkitekturan, bastioi askok pentagono forma dute: Iruñeko ziudadela, adibidez. Estatu Batuetan dagoen erakin ezagun batek ere forma hori du: Pentagono izena du, eta bertako Defentsa Ministerioarena da.

Pentagono motak

Pentagonoa erregularra edo irregularra izan daiteke:

• Pentagono erregularra da alde guztiek luzera berdina badute eta izkinetako barne-angelu guztiak berdinak badira (denek 108° badituzte, zehazki)
• Pentagono irregularra da, aldiz, aldeek luzera ezberdina badute eta angeluak ezberdinak badira.

Nola kalkulatzen dira perimetroa eta azalera?

Perimetroa:

Pentagono erregularraren perimetroa lortzeko, alde bakoitzeko luzera 5ekin (pentagonoaren alde kopurua) biderkatu behar da; hau da:

$P=5\times {\text{alde kopurua}}$

Beraz, pentagono erregular baten aldeek 5 metro baldin badituzte, perimetroa hau izango da:

$P=5\times {\text{alde kopurua}}=5\times 5=25\,cm$

Azalera:

Pentagono erregular baten azalera kalkulatzeko, beharrezkoa da aldeen eta apotemaren luzera ezagutzea; apotema pentagonoaren erdiko puntutik, edozein alderen erdiko punturaino doan lerro perpendikularra da. Bi datu horiek ezagututa, pentagonoaren azalera honela kalkulatzen da:

$A={\frac {perimetroa\times apotema}{2}}={\frac {5\times 3{,}4}{2}}={\frac {17}{2}}=8{,}5\,cm^{2}$

• 
  Pentagono erregularraren aldeak eta angeluak
• 
  Pentagono erregularraren perimetroaren eta azaleraren formulak
• 
  Pentagono erregularraren aldearen eta apotemaren luzera

Français