Wikipedia, Entziklopedia askea

Xarma arrunta betulazeoen familiako zuhaitza da. Bere izen zientifikoa Carpinus betulus da.

Carpinus betulus zuhaitza, hostoekin

Nolakoa da?[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hostoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hosto bakuna du eta arrautza forma dute, hau da, oinarritik puntatik baino zabalagoak dira. Hostoak txandaka hazten zaizkio, bat zurtoinaren ezkerraldean hazten bada, hurrengoa eskuinean, eta hurrengoa ezkerrean… Zerra itxurako ertza dute. Gainera, asko nabaritzen zaizkio hostoaren erditik etzetara doazen zainak.

Landare hostoerorkorra da.

Enborra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gehienez 25 m-ko zuhaitza da. azal leuna eta kolore grisaxka duena.

Lorea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lore arrak eta emeak aurki ditzakegu, baina elkarrengandik bereizita daude.

 Loraldia  /  Fruitualdia
URTOTSMARAPIMAIEKAUZTABUIRAURRAZAABE
               

Loreek ez dute ez petalorik, ez sepalorik.  

Polinizazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Loreak babestuko dituen egiturarik ez duenez, haizeak jotzean, berarekin eramango ditu xarmaren polen-aleak ere; beste lore batera iritsi eta hori ernaldu arte.

Fruitua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fruitua lehorra da, 7-8 mm-koa da. Hiru hosto txikiz (3-4 cm-koak) inguratuta garatzen dira. Guztiz heltzen direnean ireki egiten dira haizearen laguntzarekin.

Banaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zuhaitz europarra dela esan dezakegu, baina Euskal Herrian Nafarroako toki batzuetan bakarrik aurki dezakegu. Tenperatura epelak eta lurzoru hezea behar ditu.

Erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Eraikuntzarako: Egurra gogorra eta pisutsua denez, tresnak eta eraikuntzak egiteko erabiltzen da.
  • Apaingarri gisa: Egurra hainbat modutan erabili da, piano atalentzat, parkeetan, billarreko makilarako besteak beste.