Txikipedia:Zugarramurdi
Definizioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zugarramurdi Nafarroa Garaiko udalerri bat da. Baztaaldea eskualdea osatzen du eta 2019an 219 biztanle ziruen.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zugarramurdin, Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernuak 1990ean jarritako estazio meteorologikoa dago. Udalerri mugakideak hauek dira: Baztan', Urdazubi eta Sara. Auzoak hauek dira: Azkar, Etxartea, Madaria, Olasur eta Zugarramurdi herrigunea bera.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zugarramurdiko historian istoriorik arruntena Zugarramurdiko Sorginena da, eta euskal sorginkeriaren historiako eta, beharbada, Espainiako sorginkeriaren kasurik ospetsuena da. Sorginkeria-gunea Zugarramurdi Nafarroako Pirinioetan aurkitu zen, eta Logroñoko Espainiako Inkisizioaren auzitegiak eraman zuen prozesua.
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko hamalau etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren % 6,09 (Nafarroako batezbestekoaren azpitik)
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
'2007an bezala, 2011ko udal hauteskundeetan ere Zugarramurdiko alkate Akelarre herri ekimeneko Jesus Maria Agerre Indaburu aukeratu zuten.
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ez dago hiztunen portzentai zehatza baina kulturari erreparatuta Sakontzeko liburu famatua dago Nafar-Lapurteraz. Zugarramurdiko festak abuztuaren 15ean ospatzen dira, Andre Marietan. Bertan egiten da zikiro-jate ospetsua
Eraikin garrantzitsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Arrsarioko Andre Mariaren baseliza. XVI.mendean eraikia.
- Beretxea etxea. 1793ko sutean zuti iraun zuen etxe bakarra da.
- Dolarea Etxea. Gipuzkoako armak dituen armarria izateagatik nabarmentzen da.
- Indaburua etxea/Sorginen Museoa. 1793an sutearen ondoren errea eta 1830ean zaharberritua. Bertan Zugarramurdiko Sorginen Museoa ikusgai dago.
- Zugarramurdiko Leizeak/Sorginen leizeak. Olabidea errekak (Infernuko erreka izenaz ezaguna) sortutako leizeak dira eta . Gaur egun, udako solstizioaren inguruan, San Joan gauean, jai erraldoia egiten da argia eta sua gurtzeko