Guy Fawkesen maskara

Wikipedia, Entziklopedia askea
Manifestari bat maskara batekin.

Guy Fawkesen maskara Guy Fawkes-en irudikapen estilizatua da. Bolboraren Konspirazioko kiderik ezagunena da Guy Fawkes, 1605eko azaroaren 5ean Lorden Ganbera suntsitzeko saiakera. Maskararen erabilpenak erro sakonak ditu Guy Fawkes Gaueko ospakizunen artean.

David Lloyd ilustratzaileak aurpegi irribarretsu bat, masail gorriak, bibote handi bat gorantz bi muturretan, eta bizar bertikal puntazorrotz mehe bat estilizatu zituen; diseinua protesta batean erabiltzen zen, V for Vendetta lanean (1982 – 1989) eta 2005ean oso ezaguna egin zen filmean erabili ostean. Web foroetan agertu ondoren, Anonymous talde hacktibistarentzat ezaguna zen sinbolo bihurtu zen, eta horregatik Anonymous Maskara ezizena ere jaso du.[1]

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1605eko Bolboraren Konspirazioa aspaldi ospatzen hasi zen, gogoko ez zituzten pertsonen panpinak errez. XVIII. mendearen amaieran, Guy Fawkes-eko efigie grotesko maskaratuekin dirua eskatzen zuten haurren inguruko informazioak agertu ziren, eta azaroaren 5ean Guy Fawkes Gaua izenez ezagutu zen, nahiz eta askok nahiago duten "Bonfire Night" terminoa.[2][3]   1847an, The Lancetek "Notes of A Case of Death From Fright" argitaratu zuen. Bi urteko mutiko baten heriotza Guy Fawkes maskara gorria erabiliz haur bat ikusteak eragindako izuagatik gertatu zela esanez.

XX. mendean, Erresuma Batuan, Guy Fawkes kartoizko edo paperezko maskara merke ugari saldu zizkieten haurrei udazkenero, edo doan komikietan banatu; 1980ko hamarkadan, gero eta ezagunagoa egin zen Halloween, Guy Fawkes Gauaren ordez.[4][5][6] 1958an, Guy Fawkes-en maskarak erabiltzea aipatu zuten, Mendebaldeko Australiako Parlamentuan egindako eztabaida batean, gauez aurpegi-maskara bat eduki izanaren adibide gisa (teknikoki legez kanpokoa izan arren).[7] J.J. Bradyk hau esan zuen: "une batean, ohikoa zen Guy Fawkesen gauean maskarak erabiltzea. Beraz, gaur gauean norbait Guy Fawkes maskara erabiltzen ari bada, nik, polizia-ministro gisa, behar bezala aitzakiatuta dagoela ikusiko dut".[7]

V for Vendetta komiki-seriea 1982an hasi zen, eta "Erresuma Batuko etorkizun distopiko batean gobernu autoritario bat suntsitzeko zaintzaile batek egindako ahaleginen ingurukoa da". Bere pertsonaia nagusiak Guy Fawkes maskara darama, eta 2005eko zinemarako egokitzapenaren klimaxean, milaka manifestarik Parlamentuan ateratzen duten jantzi bera hartzen dute.[8]

Istorioa garatzean, David Lloyd ilustratzaileak eskuz idatzitako ohar bat egin zuen: "Zergatik ez dugu Guy Fawkes berpiztu gisa erretratatzen, osorik papier-mâché maskaretako batekin, kapa batekin eta kapela koniko batean? Oso arraroa irudituko litzaioke Guy Fawkesi urte hauetan guztietan merezi duen irudia. Ez genuke tipoa erre beharko azaroaren 5ean, baizik eta Legebiltzarra lehertarazten saiatu dela ospatu!" Alan Moore idazleak esan zuen, Lloyden ideiaren ondorioz, "Nire buruaren zati guztiak bat-batean erori ziren, Guy Fawkes maskara baten irudi bakarraren atzean elkartuta". Era berean, "ikonografia ingelesaren memoriatik purgatzen ari zen puntuan hartu zuen irudia interesgarria zela" adierazi zuen.[9]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]