Kel Ahaggar
Kel Ahaggar (tifinagez:Ahaggarreko jendea) Aljeriako Ahaggar mendietan tuareg herriak sortu zuen konfederazioa izan zen.[1] Konfederazioa, ustez, elezaharren arabera, Tin Hinan emakume tuareg IV. mendean sortu zuen. Dena dela, era ofizialean, 1750 inguruan sortu zen. 1977an Aljeriako Gobernuak desagertutzat jo zuen.[2] Konfederazioaren hizkuntza tahaggart zen, tamahaq hizkuntzaren dialektoa dena.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Tuareg herriak bost konfederazio sortu zituzten; horien artean Kel Ahagarrekoa zaharrenetakoa izan zen. Izen hori goi Erdi Arotik aipatua izan da. Konfederazioko tribuek, arabiarren inbasioaren aurrean, Ahaggar mendietan babesa aurkitu zuten; arabiarrek Numidiatik eta Libiatik kanporatu zituzten.
Tribuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kel Ahaggarren konfederazioa tribu batzuek sortu zuten. Hauek garrantzitsuenak:
- Kel Rela, tribu nagusia
- Aït Loaien.
- Dag Rali
- Iregenaten.
- Kel Silet.
- Taituq.
- Tégéhé Millet.
Buruzagiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kel Ahaggarren buruzagiek amenokal izena zuten.[3]
| Iraupena | Buruzagia |
|---|---|
| 1750 aurretik | Tin Hinan (Kal Ahaggarren sortzailea elezaharren arabera) |
| 17??-17?? | Salah |
| 17??-17?? | Muhammad al-Khir ag Salah |
| 17??-17?? | Sidi ag Muhammad al-Khir |
| 17??-1790 | Yunus ag Sidi |
| 1790-1830 | Ag Mama ag Sidi |
| 1830-1877 | Al-Hajj Ahmad |
| 1877-1900 | Aytarel ag Muhammad Biskra |
| 1900-1903 | Attici ag Amellal |
| Suzerania frantsesa | |
| 1903-1905 | Attici ag Amellal |
| 1905-1920 | Musa ag Amastan |
| 1920-1941 | Akhemuk ag Ihemma |
| 1941-1950 | Meslar ag Amayas |
| 1950-1977 | Bayy ag Akhemuk |
| 1977 | Konfederazioaren amaiera ofiziala |
