Lankide:Ederkin/Proba orria

Wikipedia, Entziklopedia askea

Ostadarra zirkulu-erdi itxura duen kolorezko zerrenda bat da, zeruan agertzen dena euria ari duenean eta eguzkia zerumugan behe dagoenean; zazpi kolore ikusten dira: gorria, laranja, horia, berdea, urdina, anila eta morea eta askoz fijatzen bazara beltza ikusi hal duzu.Ostadarran 7 kolore ikusi ahal dira.

Euskaraz beste hainbat izen ditu, lekuaren arabera: Erromako zubia, Ortzadarra, Ostarkua, Frantziako zubia...

Zeragatik pastzen da hau:

Aldi berean eguzkia eta euria daudenean, euri-tantak prisma bat balira bezala gertatzen da: eguzkitik datozen argi-izpi zuriek tantak zeharkatzean, haien barruko uhinak banandu egiten dira, eta koloreak agertzen dira. Errefrakzioaren fenomenoa da. Kontuan izan behar da, izan ere, argi zuria dauden kolore guztien elkarketaz osatuta dagoela.


Duela hiru mende hau da, duela asko Isaac Newtonek, fisikaria ikusi zuen zer pastzen prisma batean errefraktatzen da eta euriarekin hainbat kolore ikusi ahal dira.eta ikusi ahal diren kolorea gorritik abiatu eta laranja, horia, berdea, urdina eta aniletik pasatuz, morera iritsi arte .Azkenik,Argiaren banaketa honek, eratzen duten koloreetan, argi zuriaren deskonposaketa izena jasotzen da, hori da koloreak deskonposatzen direla ostadarra sortuz.

Zergatik fenomeno hau?

Eguzki-argiak euri-tantei eragiten dienean, tantek eragiten dute efektua, baina batzuetan beste batzuetan baino askoz gehiago. Arkoirisa osatzen duten eguzki-izpiak euri-tantetatik irteten dira, eta bertan sartu aurretik zuten norabidearekiko 138 graduko angelua dute gutxi gorabehera.

Avantxinski

Aváchinski, Avacha, Aváchinskaia sopka, Awatscha, Awatschinskij, Gorélaia sopka, Monastyr, Saria edo Suachu ere deitzen zaio. Errusiako sumendi bat da, Chatka penintsulako hegoaldean kokatua.

Aváchinski Errusian dago, kraiaren hegoaldean eta Kamchatka penintsulan, hego-ekialdean Ozeano Barea, ipar-mendebaldean Koryaksky sumendia eta hego-mendebaldean Petropávlovsk-Kamchatski hiria inguruan dituela.

GEOGARFIA

Avachinskyk 2.741 metroko altuera du, eta kono baten forma, hegalak galdara batean erregularki inskribatuta dituena. Galdara horrek ferra-forma du hego-ekialderantz. Kozelskyk hego-ekialdera ematen du, eta alboko aho eruptiboa du, ipar-ekialdera irekitako krater batek osatua. Mendia Ozeano Bareko suzko gerrikoaren parte den estratosumendi bat da, eta erupzio leherkorrak ditu. Sumendi grisen kategorian sailkatzen du. Haren erupzioek laba-kupulak, penatxo bolkanikoak, hodei sutsuak, laba-hustuketa txikiak eta lahar-ak sortzen dituzte, eta ertzetatik hego-mendebalderantz bideratzen  dituzte erdialdean dagoen karaterrari.

HISTORIA

Aváchinski Pleistozenoaren erdialdean edo amaieran jaio zen. Duela hogeita hamar edo berrogei mila urte, hego-mendebaldera irekitako ferra-formako galdara erupzio batean sortu zen. Erupzioak 500 km²-ko eremua lurperatu zuen material eruptiboen azpian, Petropávlovsk-Kamchatski hiriaren egungo lekua barne. Galdara horren barruan, gaur egungo estratosumendia bi fasetan osatu zen, lehenengoa duela 18.000 urte hasi zen eta bigarrena duela 7.000 urte inguru.