Maria Tereza Jorge Pádua
| Maria Tereza Jorge Pádua | |||
|---|---|---|---|
1992ko martxoaren 23a - 1992ko uztailaren 17a - Flávio Miragaia Perri (en)  → | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | São José do Rio Pardo, 1943ko maiatzaren 8a (81 urte) | ||
| Herrialdea |  Brasil | ||
| Hezkuntza | |||
| Heziketa | Rio de Janeiroko Unibertsitate Federala | ||
| Hizkuntzak | portugesa | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | ekologoa eta ekintzaile ekologista | ||
| Jasotako sariak | ikusi
| ||
Maria Tereza Jorge Pádua (São José do Rio Pardo, Brasil, 1943ko maiatzaren 8a) nekazaritza-ingeniari, ekologo, ingurumen-zientzialari eta idazle brasildarra da.[1] Brasilen "parke nazionalen ama" bezala ezagutzen da, herrialde horretan erreserbak eta parkeak ezartzeko egiten dituen ahaleginengatik.[2] FUNATURA erakundeko presidentea da, natura zaintzeko erakunde globala.[3][4]
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
São José do Rio Pardon jaio zen 1943ko maiatzean. Nekazaritza Ingeniaritza ikasi zuen; eta, 1972an, ekologiako maisutza gradua lortu zuen Rio de Janeiroko Unibertsitate Federalean. Ezkondu egin zen eta hiru seme-alaba ditu.[5]
1968an, ezarri berri zen parke nazionalen sisteman posizio bat ziurtatu zen. 1970ean sistemaren zuzendarietako bat izatera iritsi zen.
70eko eta 80ko hamarkadetan, Ingurumena Babesteko Agentziako Parkeen Departamentua zuzendu zuen. 1970eko hamarkadan bere gidaritzapean, Amazoniako ia 4 milioi ha erreserbak eta parkeak sortzeko izan ziren. O Boticário de Proteção A Natureza Foundation-eko Miguel Serediuk Milanok 1999an esan zuen Maria Tereza Jorge Pádua zela "Brasilgo eremu babestu guztien ia erdien arduraduna". "Brasilgo parke nazionalen ama" bezala ezagutzen da.
1981ean, Faunaren eta Floraren Kontserbazioko J. Paul Getty saria jaso zuen, Paulo Nogueira Netorekin, parke nazionalak ezartzen zuen funtzioagatik, Brasilen ingurumen-legeria aurreratuz eta azterketa ekologikoen estazio-sare bat babestuz. Fundação Pro-Natureza (FUNATURA) erakundea ezarri zuen 1986an. Erakundeak faunaren eta floraren santutegiak eta Cerrado ekoeskualdeko parke nazional bat gainbegiratzen ditu. 1993an, lanaldi osoan hasi zen lanean erakundean.
Ingurumena Babesteko Agentziaren presidente izendatu ondoren, Brasilgo Amazoniak parke nazionalen sisteman duen proportzioa % 6tik % 30era igotzeko planak iragarri zituen Jorge Páduak.[6]
Argitalpen batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Maria Tereza Jorge Pádua. 2001. "CONSERVANDO A NATUREZA DO BRASIL". Publicó UFPR, 216 p. ISBN 8588912120, ISBN 9788588912120
- Marc J. Dourojeanni, Maria Tereza Jorge Pádua. 2001. "Biodiversidade: a hora decisiva", Série Pesquisa 56. Publicó Editora UFPR, 307 p. ISBN 857335075X, ISBN 9788573350753
- Maria Tereza Jorge Pádua, Adelmar Faria Coimbra Filho. 1979. "Os parques nacionais do Brasil", v. 5 de Coleção "A Natureza na Iberoamérica". Publicó Instituto de Cooperação Iberoamericana, 224 p.
Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1981ean, Maria Tereza Jorge Páduak J. Paul Getty Wildlife Conservation Prize jaso zuen Paulo Nogueira Netorekin batera, Brasilen parke nazionalak eta ingurumen-legedia ezartzean eta ikerketa ekologikoko estazioen sare baten alde egiteagatik.[7]
2016an, Maria Tereza aukeratu zuten IUCNk emandako John C. Phillips Oroigarrizko Domina jasotzeko. Saria Brasilen ematen zen lehen aldia izan zen, eta emakume bati ematen zioten bigarren aldia —lehena Indira Gandhi izan zen—. Hau kontserbazio-arloko munduko ohore handienetako bat da.[8]
Eponimia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Brachycephalus mariaeterezae igel espeziea, bere eponimoarekin, bere omenez izendatu zen.[7]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Portugesez) Rodrigues, Sabrina. (2024-01-15). «Maria Tereza Jorge Pádua, a mulher que criou 8 milhões de hectares em áreas protegidas no Brasil» ((o))eco (Noiz kontsultatua: 2024-05-10).
- ↑ (Portugesez) «'Mãe dos parques' no Brasil recebe medalha da conservação da natureza» Estadão (Noiz kontsultatua: 2024-05-10).
- ↑ (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2017-05-08). «Maria Tereza Jorge Pádua, ingeniera agrónoma» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-05-10).
- ↑ ««Maria Tereza Pádua: “Estão acabando com as Unidades de Conservação”»» web.archive.org (WWF | OBSERVATÓRIO DE UCs) 2017-03-06 (Noiz kontsultatua: 2024-05-10).
- ↑ (Ingelesez) Yount, Lisa. (2007). A to Z of Women in Science and Math. Infobase Publishing ISBN 978-1-4381-0795-0. (Noiz kontsultatua: 2024-05-10).
- ↑ «For the Environmentalists, Hurdles on the Road to Rio». .
- ↑ a b Ribeiro, Luiz F.; Bornschein, Marcos R.; Belmonte-Lopes, Ricardo; Firkowski, Carina R.; Morato, Sergio A.A.; Pie, Marcio R.. (2015). «Seven new microendemic species of (Anura: Brachycephalidae) from southern Brazil». .
- ↑ (Portugesez) Bragança, Daniele. (2016-09-07). «Maria Tereza Jorge Pádua recebe medalha John C. Phillips» ((o))eco (Noiz kontsultatua: 2024-05-10).
Bibliografia osagarria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Brooke, Elizabeth Heilman. "Maria Tereza Jorge Pádua: Salvadora de la Naturaleza de Brasil." Naturaleza Conservancy. Mayo/junio 1993, p. 10–14.
- Labastille, Anne. "Eight Women in the Wild." ("Ocho Mujeres en la Naturaleza.") Enero/febrero , Fauna y flora/internacional 1983, p. 36–43.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Maria Tereza Jorge Páduari egindako omenaldia
- Elkarrizketa
- Artikulu hau, osorik edo zatiren batean, {{{hizkuntza}}} Wikipediako «Maria Tereza Jorge Pádua» artikulutik itzuli da. Izan ere, artikulu horretan aritu diren wikilariek GFDL edo CC-BY-SA 3.0 lizentziekin argitaratu dute beren lana.
Datuak: Q21531352