Munduko Kolondar Erakusketa

Munduko Kolondar Erakusketa
Mota	Erakusketa Unibertsala
Commemorates (en)	Columbus quadricentennial (en)
Indarraldi	1893ko maiatzaren 1a -
Data	1893
	← Parisko 1889ko Nazioarteko Erakusketa Brussels International Exposition (1897) (en) →
Kokaleku	Chicago
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Azalera	280 ha
Parte hartzaileak	27.529.400
Osatuta
	World's Congress of Representative Women (en)

Munduko Kolondar Erakusketa (Chicagoko Munduko Azoka izenaz ere ezaguna) Ameriketako Estatu Batuetako Chicago hirian egin zen 1893an, Kristobal Kolon 1492an Mundu Berrira iritsi zeneko 400. urteurrena ospatzeko.^[1] Chicagoko Jackson Parken egin zen azokako pieza nagusia, Kolonek Mundu Berrira egindako bidaiaren erakusgarri zen urmael handia. Chicagok eskubidea zuen azoka hartzeko beste hiri batzuetan ere ostatatzeko, besteak beste New Yorken, Washingtonen eta Saint Louisen. Erakusketak eragin ekitaldi soziala eta kultural handia izan zuen Estatu Batuetan, eragin handia izan baitzuen hango arkitekturan, arteetan, optimismo industrialean eta Chicagoren irudian.

Chicagoko Kolondar Erakusketaren diseinuaren egileak, hein handi batean, John Wellborn Root, Daniel Burnham, Frederick Law Olmsted eta Charles B. Atwood izan ziren. Burnhamek eta haren lankideek hiri bat izan behar zuela uste zutenaren prototipoa izan zen. Beaux-Arts delako arkitektura eskolaren diseinu printzipioei jarraituz diseinatu zen, hau da, simetrian, orekan eta distiran oinarritutako arkitektura neoklasikoaren printzipioei jarraikiz. Eraikinen fatxadak estaltzeko erabili zuten materialaren koloreak (staff zuriak) Hiri Zuria ezizena eman zion azokaren guneari. Arkitekto nabarmen askok diseinatu zituzten hango 14 «eraikin handiak». Artista eta musikariak gailendu ziren erakusketetan, eta askok egin zituzten erakusketan inspiratutako antzezpen eta artelanak ere.

Erakusketak 2,8 kilometro koadro hartzen zituen, 200 eraikin berri inguru (aldi baterakoak soilik izateko eginak), arkitektura nagusiki neoklasikokoak, kanalak eta urmaelak, eta 46 herrialdetako pertsonak eta kulturak.^[1] 27 milioi lagun baino gehiago joan ziren erakusketara sei hilabeteko ibilbidean. Haren eskala eta handitasunak aise gainditu zituen beste munduko azokak, eta estatubatuar eszepzionalismoaren sinbolo bihurtu zen, Erakusketa Handia Erresuma Batuko Viktoriar Aroaren sinbolo bihurtu zen bezalaxe.

Azoka abiatzeko zeremoniak 1892ko urriaren 21ean egin ziren, baina azoka eremuak ez ziren 1893ko maiatzaren 1a arte ireki. Azokak 1893ko urriaren 30 arte iraun zuen. Europarrek Mundu Berria aurkitu izanaren 400. urteurrena aitzatesteaz gain, azokak munduari erakutsi zion Chicago berpiztua zela Sute Handiaren errautsetatik, sute horrek 1871n hiriaren zati handi bat suntsitu baitzuen.^[1]

1893ko urriaren 9an, Chicagoko Eguna izendatu zuten egunean, azokak munduko errekorra ezarri zuen aire zabaleko ekitaldi batera etorritako jendeari dagokionez, 751.026 lagun erakarrita. Azokak eragindako zorra laster ordaindu zen, 1,5 milioi dolarreko txeke batekin (2021eko 45,2 milioi dolarren baliokidea). Chicagok, azoka oroitzeko, izar bat gehitu zion bere udal banderari.^[2]