Saint-Philibert eliza (Tournus)

Saint-Philibert eliza (Tournus)
	Monumentu historikoa
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Borgoina-Franche-Comté
Departamendua	Saona eta Loira
Frantziako udalerri	Tournus
Koordenatuak	46°33′56″N 4°54′33″E / 46.565581°N 4.909108°E
Historia eta erabilera
Irekiera	IX. mendea
Erlijioa	katolizismoa
Elizbarrutia	Roman Catholic Diocese of Autun (-Châlon-sur-Saône-Mâcon-Cluny) (en)
Arkitektura
Estiloa	arkitektura erromanikoa
Ondarea
Mérimée ID	PA00113488

Saint-Philibert eliza Erdi Aroko eliza da, antzinako abadia beneditar batetik bizirik atera den eraikin nagusia. Tournus herrian dago, Saône-et-Loire eskualdean (Frantzia). Arkitektura erromanikoaren erakusgarria da.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

875. urtean Karlos II.a burusoilak San Filibertoren erlikiekin herrira etorri ziren monjeen komunitate bati eman zion Tournus. Monjeek ihes egin zuten bikingoek Noirmoutierren egindako erasotik. Hau izan zen Europa kontinentalean erregistratutako bikingoen lehen erasoa, 799. urtean.^[1]

Hungariarren inbasio batek abadia kaltetu zuen 936/937an.

Abadia XVII. mendean itxi zen eta San Fililibert eliza kolegiata bihurtu zen. Frantziako beste eliza asko bezala, arrazoimenaren tenplu gisa sekularizatu zuten Frantziako Iraultzan. 1801eko Konkordatuaren ondoren, berriz ekin zitzaion kultu katoliko erromatarrari.

Arkitektura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun uste da elizaren lehen zatiak XI. mendekoak direla. Borgoñako lehen estilo erromanikoan hasi ziren eraikitzen.^[2]

Eliza barruti gotortu batean dago, eta defentsa faktore bat izan zen eraikinaren diseinuan. Mendebaldeko fatxada harrizkoa dela esan daiteke, harlangaitz astuneko hormak eta leiho gutxi baititu.

Barrualdea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nabea kanoi gangaz estalita dago, zutabe zilindriko altuetan bermatuta. Kanoi-gangak ez dira ohikoak, zeharkakoak baitira: nabean zehar korritzen duen kanoi ganga luze baten ordez, kanoi ganga txikiagoek zeharkatzen dute nabea. Moldaketa horrek lagundu egiten dio ingeniaritzari, alboko bultzada saihestuz, baina ez da ederra eta ez da inoiz errepikatu.^[3]

Kontserbazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eliza 1840ko monumentu historikoen zerrendan sartu zen.^[2]

Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mendebaldeko fatxada
Absidea
Klaustroa
Dorrea
Ataria
Kriptako zutabe batzuk erromatar jatorrikoak dira
Gangetako fresko bat
Erdiko nabea
Kanoi gangak

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Sawyer, Peter. "The Viking Expansion." The Cambridge History of Scandinavia, Volume 1: Prehistory to 1520. 105
↑ ^a ^b «Ancienne abbaye Saint-Philibert» www.pop.culture.gouv.fr (Noiz kontsultatua: 2023-04-20).
↑ Sutton, Ian. A Survey of Western Architecture. 1999.