Susana Malón

Wikipedia, Entziklopedia askea
Susana Malón

Bizitza
JaiotzaGallur1975eko ekainaren 10a (48 urte)
Herrialdea Espainia
Lehen hizkuntzagaztelania
Hezkuntza
HeziketaZaragozako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfisikaria, astronomoa eta zientzia-dibulgatzailea

Susana Malón Giménez (Gallur, Zaragoza, 1975eko ekainaren 10a) espainiar fisikari, astronomo eta dibulgatzaile zientifikoa da, argiaren kutsaduraren arloan espezializatua.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zientzia Fisikoetan lizentziatu zen Zaragozako Unibertsitatean 1999an, 2001ean Ingurumen Ingeniaritzako Masterra eskuratu zuen Zaragozako Ingeniarien Goi Zentro Politeknikoan eta 2014an amaitu zuen Valencia International Universityko Astronomia eta Astrofisika Masterra.[2]

Ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2001.urteaz geroztik argiteria publikoaren, energia eraginkortasunaren, argiaren kutsaduraren eta ingurumenaren eta gaueko zeruaren babesaren arloan lan egiten du.[3] Lehenik eta behin, bere karrera profesionala hasi zuen enpresan argiaren kutsadurarekin lotutako proiektua garatu zuen; eta 2012an, bere enpresa, Lumínica Ambiental,[4] sortu zuen, bere dimentsio guztietan argi-kutsaduraren arazoari berariaz eskainitako nazioarteko lehen enpresa: Teknikoa, zientifikoa, legegilea, hezkuntzakoa eta dibulgaziokoa.[5] [6]

Argi-kutsadurari buruzko proiektuak garatzen ditu, hala nola zeruaren hondoko distira neurtzea, lurraldeetako eta udalerrietako ekipo espezifikoekin, bai eta hura arintzeko ekintza-planak ere egiten ditu.[7] Kanpoko argiztapenari eta argi-kutsadurari buruzko dokumentu tekniko desberdinak idazten eta gaueko zerua babesteko araudien idazketan parte hartu du [8] [9], baita argi kutsaduraren prebentzioari buruzko udalerriei zuzendutako hainbat dokumentu informatibotan ere.[10]

Kanpoko argiztapen energetikoen eta argiaren 75 auditoria baino gehiago egin ditu[11] eta argi mapak, ingurune mota desberdinetako argiztapen maila eta uniformetasuna egiaztatzeko.[12] Halaber, ekintza-planak eta proiektuak idaztea, udalerrietan eta argi-kutsaduraren aurkako babes handieneko eremuetan kanpo-argiteriako instalazioak egokitzeko. Starlight ziurtagiriak egin ditu nazio mailan eta nazioartean, Starlight Erreserbak eta Helmuga Turistikoak.[13] [14]

Espainiako Argiztapen Batzordeko kide da,[15] Starlight Fundazioko (Kanarietako Astrofisika Institutukoa da,[16] eta UNESCOrekin, Turismoaren Mundu Erakundearekin eta Nazioarteko Astronomia Batasunarekin elkartuta dago) kolaboratzaile eta auditorea da, eta Cel Fosc argi-kutsaduraren aurkako elkarteko kide ere bada.[17][18]

Dibulgazio ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

'Cosmium, viajeros de las estrellas' izeneko proiektua garatzen du[19] diziplina anitzeko hezkuntza ekimena. Helburua da astronomia 360º planetario digital mugikorra duten ikasleengana hurbiltzea, argi kutsaduraz kontzientziatze bidean. Araban, Vital Fundazioarekin lankidetzan aritzen da jarduerak doakoak izan daitezen herrialdeko ikastetxeetan.[20]

Zabalkunde zientifikoko foro, hitzaldi eta ekitaldietan parte hartzen du. Erakundeekin eta elkarteekin lankidetzan aritzen da[21] modu altruistan, iluntasun faltak pertsonen osasunean eta biodibertsitatean izan ditzakeen eraginaz kontzientziatzeko.[22] Gainera, zientzietan eta STEMen emakumearen papera ikusgai jartzeko ekitaldietan ere parte hartzen du.[23]

Sariak eta aitorpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 2012 Lehen Saria Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioaren Biodibertsitate Fundazioak enpresa-ekimen berriaren kategorian deitutako lehiaketa ekintzailearen Ingurumeneko Lumínicarekin.[23]
  • Bikaintasunaren Fisika, Fisikarien Elkargo Ofizialak emandako aintzatespena, Zientzia eta Teknologia Fisikoetako Berrikuntza eta Bikaintasun Profesionalaren Sare hautatuan parte hartuz.[7]
  • 2012 Arabako Errebelazio-enpresaria, Arabako Enpresari Gazteen Elkarteak emana (AJEBASK)[7]
  • 2013 Emakume Enpresari Gazte Saria, Arabako Emakume Profesional eta Enpresarien Elkarteak (AMPEA) emana.[24]
  • 2021 "Starlight Aitorpena" argiztapen adimendunari eta berrikuntza Lumínica Ambientalerako.[25]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Gaztelaniaz) Aragón, Heraldo de. «Las luces y sombras de la primera zona 'Starlight' de Aragón» heraldo.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  2. (Gaztelaniaz) «"En Euskadi, con la contaminación lumínica no hay mucha sensibilidad y no se hace nada"» Crónica Vasca 2021-07-05 (Noiz kontsultatua: 2021-07-05).
  3. (Gaztelaniaz) «Susana Malón» exilum (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  4. (Gaztelaniaz) «Equipo» Asesoría energética, alumbrado exterior contaminación lumínica (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  5. (Gaztelaniaz) «Los astrónomos vuelven al cole» El Correo 2016-01-29 (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  6. «“Más luz no es sinónimo de mejor”. Noticias de Alava» web.archive.org 2019-11-13 (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  7. a b c (Gaztelaniaz) SA, Baigorri Argitaletxea. (2018-02-25). «PASIÓN Y CONOCIMIENTO AL SERVICIO DE LA ILUMINACIÓN» GARA (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  8. (Katalanez) «El Consell Insular de Menorca ha aprovat el Reglament de Protecció del Cel Nocturn amb l’objectiu de reduir la contaminació lumínica de l’illa» Consell Insular de Menorca (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  9. ISBN http://www.mirafloresdelasierra.es/images/pdf/contaminacionluminica2017N.pdf..
  10. (Gaztelaniaz) «Planteamiento multidisciplinar para reducir la contaminación lumínica» Interempresas (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  11. (Gaztelaniaz) Ciencia, Noticias de la. «Auditorias energéticas del alumbrado exterior» Noticias de la Ciencia y la Tecnología (Amazings® / NCYT®) (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  12. «Mapas de contaminación lumínica en smart cities y municipios como herramienta energética y medioambiental para la gestión inteligente del alumbrado exterior. CEISP» www.ceisp.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  13. «Alumbrado exterior y calidad del cielo nocturno como mejora de la eficiencia energética y desarrollo económico basado en turismo sostenible. CEISP» www.ceisp.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  14. (Gaztelaniaz) Cuenca, Las Noticias de. (2017-01-20). «La próxima semana comienzan las mediciones para la declaración de la Serranía como DestinoTurístico Starlight ...» Las Noticias de Cuenca (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).[Betiko hautsitako esteka]
  15. (Gaztelaniaz) «La última publicación del CEI nos habla de los posibles riesgos de la iluminación LED» www.ceisp.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  16. www.farodevigo.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  17. «Cel Fosc - Biblioteca - General» www.celfosc.org (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  18. ISBN https://www.youtube.com/watch?v=tv34PuUopqY..
  19. (Gaztelaniaz) «COSMIUMPLANETARIO MÓVIL 360º» Asesoría energética, alumbrado exterior contaminación lumínica (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  20. (Gaztelaniaz) anirene. “Objetos de la vida cotidiana como la vitrocerámica o los pañales existen gracias a la carrera espacial” | Gasteiz Kultura. (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  21. (Gaztelaniaz) «El universo sobre mí» El Correo 2019-04-17 (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  22. (Gaztelaniaz) «Un Planetario móvil llevará a los colegios de Álava hasta las estrellas» Gasteiz Hoy 2016-01-28 (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  23. a b ISBN https://www.youtube.com/watch?v=nsbNoWkr1w4..
  24. (Gaztelaniaz) Hoy, Gasteiz. (2013-11-06). «Susana Malón y Esther Sáez de Arganoña premiadas como empresarias del año» Gasteiz Hoy (Noiz kontsultatua: 2020-05-12).
  25. Txantiloi:Cita web

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]