Ángela García de la Puerta

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ángela García de la Puerta
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakÁngela García de la Puerta
Jaiotzaezezaguna eta Soria1903ko abenduaren 26a
Herrialdea Espainia
Heriotza1992ko apirila (88 urte)
Hezkuntza
HeziketaZaragozako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakkimikaria eta Batxilerreko katedraduna
Ángela García de la Puerta Espainiako Fisika eta Kimika Institutuko lehen katedraduna izan zen.

Ángela García de la Puerta (Soria, 1903ko abenduaren 26a1992ko apirila) Espainiako Fisika eta Kimika Institutuko lehen katedraduna izan zen eta Zaragozako Unibertsitateko Zientzietako lehen doktorea.[1][2]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Batxilergoa ikasi zuen bere jaioterrian, eta sari berezia lortu zuen Letren atalean. Geroago, Maistren Eskola Normalean ikasi zuen, 1920-22 promozioko kide zela. Ikasketekin jarraitu zuen eta Kimika Zientzietan lizentziatu zen. Lizentziadun graduan aparteko saria lortu zuen, eta 1927ko martxoaren 12an lortu zuen titulua.[1][2][3]

Zaragozako Unibertsitatean Zientzia Kimikoetan doktoratu zen, eta unibertsitatean bertan laguntzaile eta laguntzaile gisa hasi zen lanean. Ondoren, institutuko katedradun izatea lortu zuen, plaza Ciudad Realeko Institutu batean zuela.[1] Fisika eta Kimikako Institutuko lehen katedraduna izan zen (1928. urtean irabazi zuen oposizioa), eta Zaragozako Unibertsitateko Zientzietako lehen doktorea. Tesiaren izenburua Oxidazio-potentzialen azterketari egindako ekarpena izan zen.[4][5][2]

Zerbitzu-eginkizunetan Madrilgo Emakumeen Institutu sortu berrian egon zen, eta, geroago, 1932an, zerbitzu-eginkizunengatik Zaragozako Miguel Servet Institutura lekualdatzea lortu zuen (1973an erretiroa hartu zuen arte lan egin zuen han). Klaustroak proposatuta, idazkari izendatu zuten, eta 1936ra arte bete zuen kargua. Urte horretan, Zaragozako Unibertsitateko errektoreak zuzendari izendatu zuen, 1942ra arte.[3] Hala, Ángela García izan zen Espainiako Institutuko lehen emakumezko zuzendarietako bat, eta Miguel Servet emakume-institutuko emakume bakarra 2000. urtera arte, urte horretan hautatu baitzuten Marina Sanz.[2]

Irakasle gisa lan egiteaz gain, Angelak Zientzia Fakultateko Kimika Teoriko eta Elektrokimikako Laborategietan eta Zaragozako Industria Eskolako Elektrokimika Laborategian ere lan egin zuen 1926tik 1928ra bitartean. 1930ean eta 1931n Madrilgo Goi Mailako Lan Eskolako Elektrokimika Laborategian lan egin zuen eta 1932an JAE beka bati esker Dresdeko Technische Hochschule delakoan lan egin zuen.

1992an hil zen, 89 urte zituela.

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1928an, Kimika Fakultateko lagunek omenaldia egin zioten Jenara Vicenta Arnal Yarzaren ondoan.[3] Institutuko katedradun izateko oposizioa irabazi eta lortu zuen lehen emakumea izan ondoren, Zaragozako Diputazio Probintzialak udalbatzaren domina eman zion, [6]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c De analfabetas científicas a catedráticas de Física y Química de Instituto en España: el esfuerzo de un grupo de mujeres para alcanzar un reconocimiento profesional y científico. Mª Ángeles Delgado Martínez y José Damián López Martínez. Revista de educación no. 333 (2004) 255-268
  2. a b c d «PRIMERAS MUJERES DOCTORAS EN QUÍMICA EN ESPAÑA» idus.us.es (Depósito de Investigación Universidad de Sevilla).
  3. a b c Ángela García de la Puerta. .
  4. «El avisador numantino: Periódico de intereses generales y noticias: Epoca 2ª Año L Número 4838.» prensahistorica.mcu.es 1928-05-26.
  5. Mujeres con ciencia, Ángela García de la Puerta, química. Marta Macho Stadler 26 diciembre, 2015. Consulta 9 de febrero de 2017
  6. La primera doctora en Ciencias de la UZ "siempre se consideró una más entre sus compañeros". 15 de noviembre de 2011.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • María Ángeles Delgado Martínez eta José Damián López Martínez, De analfabetas científicos a katedradicos de física y química de instituto en España: el ahalegina de un grupo de mujeres para mejorar el conocimiento profesional y científica, Revista de educación, 333 zenbakia (2004) 255-268
  • María Ángeles Delgado Martínez, Zientzialariak eta hezitzaileak: las primera mujeres en el proceso de construcción de las Ciencias en España, Servicio Publicaciones Universidad de Murcia, 2009
  • Carmen Magallón Portolés, Emakumeentzako zientzia esperimentalen guneak ireki zituzten emakumeak, XX. mendearen lehen hereneko Espainian, Arenal 17:2 (2010) 319-347
  • Piluca Fernández Llamas, Cristia Balsega Mantecón, Inocencia Torres Martínez eta Concha Gaudó Gaudó, Aragoiko Hezkuntzaren Aitzindariak, Aragoiko Irakaskuntza Ertainaren Historiari buruzko I. Biltzarreko Aktak 2009 (2011) 249-346

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]