Oliver Cromwell: berrikuspenen arteko aldeak
t r2.7.3) (robota Erantsia: sh:Oliver Cromwell |
|||
| 41. lerroa: | 41. lerroa: | ||
[[Kategoria:1599ko jaiotzak|Cromwell, Oliver]] |
[[Kategoria:1599ko jaiotzak|Cromwell, Oliver]] |
||
[[Kategoria:1658ko heriotzak|Cromwell, Oliver]] |
[[Kategoria:1658ko heriotzak|Cromwell, Oliver]] |
||
[[am:ኦሊቨር ክሮምዌል]] |
|||
[[ar:أوليفر كرومويل]] |
|||
[[az:Oliver Kromvel]] |
|||
[[be:Олівер Кромвель]] |
|||
[[be-x-old:Олівэр Кромўэл]] |
|||
[[bg:Оливър Кромуел]] |
|||
[[br:Oliver Cromwell]] |
|||
[[bs:Oliver Cromwell]] |
|||
[[ca:Oliver Cromwell]] |
|||
[[cs:Oliver Cromwell]] |
|||
[[cy:Oliver Cromwell]] |
|||
[[da:Oliver Cromwell]] |
|||
[[de:Oliver Cromwell]] |
|||
[[el:Όλιβερ Κρόμγουελ]] |
|||
[[en:Oliver Cromwell]] |
|||
[[eo:Oliver Cromwell]] |
|||
[[es:Oliver Cromwell]] |
|||
[[et:Oliver Cromwell]] |
|||
[[fa:الیور کرامول]] |
|||
[[fi:Oliver Cromwell]] |
|||
[[fr:Oliver Cromwell]] |
|||
[[fy:Oliver Cromwell]] |
|||
[[ga:Oilibhéar Cromail]] |
|||
[[gl:Oliver Cromwell]] |
|||
[[he:אוליבר קרומוול]] |
|||
[[hi:ऑलिवर क्रॉमवेल]] |
|||
[[hr:Oliver Cromwell]] |
|||
[[hu:Oliver Cromwell]] |
|||
[[hy:Օլիվեր Կրոմվել]] |
|||
[[id:Oliver Cromwell]] |
|||
[[is:Oliver Cromwell]] |
|||
[[it:Oliver Cromwell]] |
|||
[[ja:オリバー・クロムウェル]] |
|||
[[ka:ოლივერ კრომველი]] |
|||
[[kk:Кромвель]] |
|||
[[ko:올리버 크롬웰]] |
|||
[[la:Oliverius Cromwellus]] |
|||
[[lb:Oliver Cromwell]] |
|||
[[lt:Oliver Cromwell]] |
|||
[[lv:Olivers Kromvels]] |
|||
[[mk:Оливер Кромвел]] |
|||
[[ml:ഒലിവർ ക്രോംവെൽ]] |
|||
[[mr:ऑलिव्हर क्रॉमवेल]] |
|||
[[ms:Oliver Cromwell]] |
|||
[[my:အိုလီဗာ ကရွမ်းဝဲလ်]] |
|||
[[nds:Oliver Cromwell]] |
|||
[[nl:Oliver Cromwell]] |
|||
[[nn:Oliver Cromwell]] |
|||
[[no:Oliver Cromwell]] |
|||
[[pl:Oliver Cromwell]] |
|||
[[pt:Oliver Cromwell]] |
|||
[[ro:Oliver Cromwell]] |
|||
[[ru:Кромвель, Оливер]] |
|||
[[sh:Oliver Cromwell]] |
|||
[[simple:Oliver Cromwell]] |
|||
[[sk:Oliver Cromwell]] |
|||
[[sl:Oliver Cromwell]] |
|||
[[sr:Оливер Кромвел]] |
|||
[[sv:Oliver Cromwell]] |
|||
[[ta:ஆலிவர் கிராம்வெல்]] |
|||
[[th:โอลิเวอร์ ครอมเวลล์]] |
|||
[[tr:Oliver Cromwell]] |
|||
[[uk:Олівер Кромвель]] |
|||
[[ur:اولیور کرامویل]] |
|||
[[vi:Oliver Cromwell]] |
|||
[[war:Oliver Cromwell]] |
|||
[[xmf:ოლივერ ქრომველი]] |
|||
[[za:Oliver Cromwell]] |
|||
[[zh:奥利弗·克伦威尔]] |
|||
04:35, 9 martxoa 2013ko berrikusketa
Oliver Cromwell (1599ko apirilaren 25a - 1658ko irailaren 3a) Ingalaterrako militar eta politikaria izan zen, herrialdea errepublikara eramateagatik eta errepublika horren burua izateagatik ezaguna.
Lehenengo berrogei urtetan erdi mailako nekazaria izan zen, baina eskarmentu erlijioso batek erlijioa bizitzako bihotzean jarrarazi zion. Soldadu bikaina, mailak igo zituen armadaren bururaino. Politikoki, Ingalaterra, Eskozia eta Irlanda bere aginpean egon ziren 1653ko abenduaren 16tik hil zen arte. Polemika handiko pertsonaia da, zeren, historialari batzuen ikuspuntutik, erregea erahil zuen diktadorea baitzen, eta besteen aburuz, askatasunaren heroia.
Kontraesanez beteriko bizitzan; Charles I.a hiltzera bidali zuenetakoa izanda, koroa arbuiatu zuen, nahiz eta errege horrek baino botere handiagoa eskuratu zuen; parlamentua bertan behera uzteko parlamentaria izan zen. Bere aginpean, erlijio askatasuna indarrean jarri zen arren, blasfemia egiten zutenak torturatzen ziren. Denontzako justizia aldarrikatuta, Parlamentuaren baimenik gabe zergak igotzeagatik kritikatzen ziotenak espetxeratzen zituen. Cromwellen aldekoek, halere, tirania amaitu eta errepublika nahiz askatasuna aupatu zituela goresten dute. Erregezaleek boterea berreskuratuta, bere gorpua hilobitik atera zuten, eta, kateatuta, burua moztu zioten.