Orkidea: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
|||
| 48. lerroa: | 48. lerroa: | ||
{{NA lotura|de}} |
{{NA lotura|de}} |
||
[[an:Orchidaceae]] |
|||
[[ar:سحلبية]] |
|||
[[az:Səhləbkimilər]] |
|||
[[be:Архідныя]] |
|||
[[bg:Орхидеи]] |
|||
[[bo:སྣ་མའི་མེ་ཏོག]] |
|||
[[br:Orkide]] |
|||
[[ca:Orquídia]] |
|||
[[co:Orchidaceae]] |
|||
[[cs:Vstavačovité]] |
|||
[[da:Gøgeurt-familien]] |
|||
[[de:Orchideen]] |
|||
[[el:Ορχιδέα]] |
|||
[[en:Orchidaceae]] |
|||
[[eo:Orkidacoj]] |
|||
[[es:Orchidaceae]] |
|||
[[et:Käpalised]] |
|||
[[fa:ثعلبیان]] |
|||
[[fi:Kämmekkäkasvit]] |
|||
[[fr:Orchidaceae]] |
|||
[[frr:Orchideen]] |
|||
[[gl:Orquídea]] |
|||
[[gn:Tamanakuna]] |
|||
[[he:סחלביים]] |
|||
[[hi:ऑर्किड]] |
|||
[[hr:Orhideje]] |
|||
[[hsb:Orchidejowe rostliny]] |
|||
[[ht:Òkide]] |
|||
[[hu:Kosborfélék]] |
|||
[[id:Orchidaceae]] |
|||
[[io:Orkideo]] |
|||
[[it:Orchidaceae]] |
|||
[[ja:ラン科]] |
|||
[[jv:Anggrèk]] |
|||
[[ka:ჯადვარისებრნი]] |
|||
[[ko:난초과]] |
|||
[[koi:Орхидея котыр]] |
|||
[[kv:Орхидея котыр]] |
|||
[[la:Orchidaceae]] |
|||
[[lb:Orchideeën]] |
|||
[[lez:Орхидея]] |
|||
[[li:Orchidee]] |
|||
[[lt:Gegužraibiniai]] |
|||
[[lv:Orhideju dzimta]] |
|||
[[mdf:Орхидея]] |
|||
[[mg:Orkide]] |
|||
[[mhr:Орхидей-влак]] |
|||
[[mk:Орхидеи]] |
|||
[[ml:ഓർക്കിഡ്]] |
|||
[[mrj:Орхидейвлӓ]] |
|||
[[ms:Pokok Bunga Anggerik]] |
|||
[[my:သစ်ခွ]] |
|||
[[ne:सुनगाभा]] |
|||
[[nl:Orchideeënfamilie]] |
|||
[[nn:Orkidear]] |
|||
[[no:Orkidéfamilien]] |
|||
[[oc:Orchidaceae]] |
|||
[[pl:Storczykowate]] |
|||
[[pt:Orquídea]] |
|||
[[qu:Hillurina yura rikch'aq ayllu]] |
|||
[[ro:Orhidee]] |
|||
[[ru:Орхидные]] |
|||
[[sh:Orhideje]] |
|||
[[simple:Orchid]] |
|||
[[sk:Vstavačovité]] |
|||
[[sl:Kukavičevke]] |
|||
[[sr:Орхидеја]] |
|||
[[sv:Orkidéer]] |
|||
[[ta:ஆர்க்கிட்]] |
|||
[[te:ఆర్కిడేసి]] |
|||
[[th:กล้วยไม้]] |
|||
[[to:ʻOketi]] |
|||
[[tr:Salepgiller]] |
|||
[[udm:Орхидной будосъёс]] |
|||
[[uk:Орхідні]] |
|||
[[vi:Họ Phong lan]] |
|||
[[zh:蘭科]] |
|||
11:09, 10 martxoa 2013ko berrikusketa
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ophrys apifera
| ||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||
|
Orkideak (Orchidaceae) landare loredunen lehenengo familiarik handiena da espezie kopuruari erreparatuta. 800 genero eta 25.000 espezie ditu. Orkidazeoak landare kosmopolitak dira, baina gehienbat eskualde tropikaletan egoten dira. Landare monokotiledoneoak dira.
Orkideen ezaugarri bereizgarria da lorearen petaloetako bat eraldatu egin dutela, eta animalien erreinuan ohikoak diren egiturak osatzen dituztela. Ophrys generokoek, esaterako, erle emea imitatzen dute; haren ile eta guzti. Eta, gainera, loreek erleen hormona sexualen antzeko usaina dute. Erle-orkidea hauei sagar-usaina hartzen diegu guk, baina intsektuari bere espezieko emea gogorarazten dio. Hain imitazio ona izanik, erle arrarentzat benetako sexu-deia izaten da, eta askotan hazia lorearen gainean botatzera iristen da. Orkidea guztiek, hala ere, ez dute sexua erabiltzen intsektuak erakartzeko.
Azpifamiliak
Euskal Herriko orkideak
Ez dago tropikoraino joan beharrik orkidea dotoreak ikusteko. Euskal Herrian ohikoak dira gure inguruko kareharrizko lurretan. Adibidez generoak Epipactis, Cephalantera, Limodorum, Neottia, Listera, Spiranthes, Orchis eta Ophrys hazten dira.
Erabilpenak
Orkidazeo landareek garrantzi komertzial handia dute munduan bereziki lorezaintzan eta gainera banilla (Vanilla fragrans) jangarri da.
Erreferentziak
- Batygina, T. B., Bragina, E. A. i Vasilyeva, E. (2003): The reproductive system and germination in orchids. Acta Biol. Cracov. ser. Bot. 45: 21-34.
- Berg Pana, H. (2005): Handbuch der Orchideen-Namen. Dictionary of Orchid Names. Dizionario dei nomi delle orchidee. Ulmer, Stuttgart.
- Kreutz, C. A. J. (2004): Kompendium der Europaischen Orchideen. Catalogue of European Orchids. Ed. Kreutz, Landgraaf, Països Baixos.
- Taylor, D.L. i Bruns, T.D. (1997): Ectomycorrhizal mutualism by two nonphotosynthetic orchids. Proc. Natl. Acad. Sci. USA; vol. 94, pp. 4510-4515, abril 1997 (en línia).
Kanpo loturak
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Orkidea |
- Zientzia.net
- (Katalanez) Associació Catalana d'Amics de les Orquídies
- (Gaztelaniaz) Orkideen fitxak
- (Ingelesez)Orkidearen entziklopedia
- (Ingelesez)Argazkiak