Datum erreferentzia

Wikipedia, Entziklopedia askea

Datu-erreferentzia bat edo datum bat objektu baten parte garrantzitsu bat da —hala nola puntu, lerro, plano, zulo, zulo-multzo edo azalera-pare bat—, objektuaren geometriaren definizioan erreferentzia gisa balio duena, eta, askotan, geometria erreala neurtzeko alderdietan, balio izendatuarekin estuki bat egiten duten ebaluatzeko; balio ideala, estandarra, ertaina edo desiragarria izan daitekeena. Adibidez, auto baten gurpilaren kasuan, torlojuen zuloek zirkulu bat definitzen dute, eta datu horretatik abiatuta zehaztu eta neur daiteke hagunaren kokapena. Horrek garrantzia du du gurpegia eta haguna elkarrengandik hurbil egon behar dutelako (edo bestela gurpila ez du leunki biratuko). Datum-en kontzeptua eremu askotan erabiltzen da, besteak beste, zurgintzan, metalugian, brodatze lanean, dimentsionamendu geometrikoan eta tolerantzian (GD&T), hegazkintzan, topografian eta beste batzuetan.

Erabilerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zurgintzan, datumaren gisa erabiltzen diren bi marka egiten dira: bat "bertikalean" (alde estua) eta beste bat azal "horizontalean" (alde zabala). Bi markak, ertzean topo egiten dute. Artisauak bi ertz zuzen aukeratzen ditu pieza batean, "datuen ertzak" bezala, eta horren arabera markatuko ditu. Ohiukeo konbentzio baten arabera, datumaren lehen ertza lerro inklinatu bakar batekin (/) markatzen da, eta bigarrena lerro bikoitzarekin (//). Lan gehienetan, piezaren datum-erreferentziak karratuak izan behar dira. Beharrezkoa bada, moztu, eskuilatu edo bete egin daitezke hori lortzeko. Ondorengo markaketan, neurketa guztiak bi datum-erreferentzietatik abiatuta egiten dira.


Hegazkintzan, aireontzi bat pisu- eta oreka-tarte jakin baten barruan jarduteko diseinatuta dago; hegazkinlariak faktore horiek zehaztu behar ditu bere agindupeko hegaldi bakoitzerako. Horretarako, aireontziaren masa aldakor bakoitzerako unea kalkulatu behar da (erregaia, bidaiariak, karga, etab. ), hegazkinaren pisua distantziaz biderkatuz, datum-erreferentzia batetik abiatuta. Hegazkin arinen datuma motorraren suebakia edo arantzaren punta izan ohi da, baina kasu guztietan aireontziaren luzera-ardatzarekiko perpendikularra den plano finkoa da, eta bere eragiketen eskuliburuan zehazten da.

Geografian, geomatikan, topografian eta kartografian, datum bat, Koordenatu-sistema baten jatorriaren kokapena, eskala eta orientazioa definitzen dituen parametroa edo parametro-multzoa. Datum geodesikoa Lurraren azalaren gaineko kokapena edo azal horren gaineko zein azpiko altitudea kalkulatzeko erabiltzen den datuma, geoide-eredu batean oinarritzen dena. Datum geodesikoak horizontalak edo bertikalak izan daitezke.[1]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Geomatika eta Topografia Hiztegia. 2018. Euskalterm bidez.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]