Bide Zortzikoitz Zintzoa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Dharmachakra edo Zortzi erradioko gurpila, Bide Zortzikoitz Zintzoaren irudikapen moduan.

Bide Zortzikoitz Zintzoa (Sanskritoz: āryāṣṭāṅgamārga; Palieraz: ariya aṭṭhaṅgika magga; ingelesez: Noble Eightfold Path), Samsara edo munduaren aldaketa ziklikotik askapena (Nirvana) eskuratzeko bide zortzikoitzean (Magga) jarraitu beharreko praktiken laburpena da.[1]

Bidearen zortzi elementuak samyañc (Sanskritoz) edo sammā (Palieraz) hasten dira, "zuzen, egoki, behar bezalako, onena" adierazten dutelarik.[2]

  1. Mintzamen Zuzena (samyag-vāc / sammā-vācā).
  2. Ekintza Zuzena (samyak-karmānta / sammā-kammanta).
  3. Sostengu Zuzena (samyag-ājīva / sammā-ājīva).
  4. Esfortzu Zuzena (samyag-vyāyāma / sammā-vāyāma).
  5. Kontzientzia Zuzena (samyak-smṛti / sammā-sati).
  6. Arreta Zuzena (samyak-samādhi / sammā-samādhi).
  7. Ikuspegi Zuzena (samyak-dṛṣṭi / sammā-diṭṭhi).
  8. Asmo Zuzena (samyak-saṃkalpa / sammā-saṅkappa).

Zortzi bideak Budaren irakaskuntza hirukoitzaren menpe sailkatu daitezke:[3][4]

Sailkapena Bide zortzikoitzak
Bertute morala.

(Sanskritoz: śīla, Palieraz: sīla)

1. Mintzamen Zuzena (samyag-vāc / sammā-vācā)
2. Ekintza Zuzena (samyak-karmānta / sammā-kammanta)
3. Sostengu Zuzena (samyag-ājīva / sammā-ājīva)
Meditazioa.

(Sanskritoz: samādhi, Palieraz: samādhi)

4. Esfortzu Zuzena (samyag-vyāyāma / sammā-vāyāma)
5. Kontzientzia Zuzena (samyak-smṛti / sammā-sati)
6. Arreta Zuzena (samyak-samādhi / sammā-samādhi)
Jakituria.

(Sanskritoz: prajñā; Palieraz: paññā)

8. Ikuspegi Zuzena (samyak-dṛṣṭi / sammā-diṭṭhi)
7. Asmo Zuzena (samyak-saṃkalpa / sammā-saṅkappa)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Buddhism in practice. Princeton University Press 1995 ISBN 0-691-04442-2. PMC 31783263. (Noiz kontsultatua: 2022-04-11).
  2. ↑ The Pali Text Society's Pali-English dictionary. Published for the Pali Text Society by Luzac 1966 ISBN 81-208-1144-5. PMC 9900958. (Noiz kontsultatua: 2022-04-11).
  3. ↑ (Ingelesez) «From Monastic Ethics to Modern Society» Contemporary Buddhist Ethics (Routledge): 47–66. 2013-01-11  doi:10.4324/9780203037072-9. ISBN 978-0-203-03707-2. (Noiz kontsultatua: 2022-04-11).
  4. ↑ Harvey, Peter. (2012). An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices. (2. argitaraldia) Cambridge University Press  doi:10.1017/cbo9781139050531. ISBN 978-1-139-05053-1. (Noiz kontsultatua: 2022-04-11).[Betiko hautsitako esteka]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bide_Zortzikoitz_Zintzoa&oldid=9125064"(e)tik eskuratuta