Identitate-krisi

Psikologian, identitate-krisia nerabezaroan niaren identitatea lortzeko porrota da. Terminoa Erik Erikson psikologo alemaniarrak sortu zuen.

Identitate-krisia gerta daitekeen garapen psikosozialaren etapari identitate-kohesioa versus rol-nahastea esaten zaio. Etapa horretan, nerabeek hazkunde fisikoari, sexu-heldutasunari eta beren buruari eta beste batzuek haiei buruz pentsatzen dutenari buruzko ideiak integratzeari egin behar diete aurre. Beraz, nerabeek beren irudi propioa osatzen dute eta niaren oinarrizko identitatearen krisia konpontzeko lana jasaten dute. Krisiaren konponbide arrakastatsua aurreko garapen-etapetako aurrerapenaren araberakoa da, konfiantza, autonomia eta ekimena bezalako gaietan zentratuz.

Eriksonek identitatearekiko zuen interesa haurtzaroan hasi zen. Erikson judu askenazi gisa jaio zen eta arrotz sentitu zen. Kaliforniako iparraldeko yuroken eta Hego Dakotako siouxen arteko bizitza kulturalari buruzko azken ikerketek lagundu zuten Eriksonen nortasunaren garapenari eta identitate-krisiari buruzko ideiak formalizatzen. Eriksonek identitate krisi bat bizi dutenak nahasmena erakutsiz bezala deskribatu zituen.

Kontzeptua

Batzuetan, pertsonek identitate sendo baten garapena eragotz dezaketen oztopoak izaten dituzte aurrez aurre. Konpondu gabeko krisi mota horrek gizabanakoak "beren burua aurkitzeko" borrokan uzten ditu. Badirudi askotan ez dakitela nor edo zer diren, norenak diren edo nora joan nahi duten. Litekeena da ohiko bizitzatik erretiratzea, lanean, ezkontzan edo eskolan egin ohi duten bezala ez jardutea edo jardutea, edo etorkizunari buruzko erabaki definitzailerik ezin hartzea. Jarduera negatiboetara ere jo dezakete, hala nola krimenera edo drogetara; izan ere, beren ikuspuntutik identitate negatiboa izatea beste edozein baino onargarriagoa izan liteke.

Espektroaren beste aldean, nortasunaren garapenaren nerabezarotik identitate zentzu sendoarekin irteten direnak ondo prestatuta daude helduaroari konfiantzaz eta ziurtasunez aurre egiteko.

Eriksonek identitatea "zentzu subjektibo" gisa deskribatu zuen, baita berdintasun eta jarraitutasun pertsonalaren ezaugarri behagarri gisa ere, baita berdintasunarekiko sinesmenen bat eta mundu partekatuaren irudiren baten jarraitutasuna ere. Bere buruaren kontzientziarik gabeko bizi-kalitate gisa, hori argi ikus daiteke bere burua aurkitu duen gazte batengan, bere komunitatea aurkitu duen bezala. Bertan, atzera bueltarik gabe gertatzen denaren bateratze bakar bat sortzen ikusten dugu, hau da, gorputz eta izaera mota, dohainak eta ahultasuna, hartutako haur ereduak eta idealak, eskura dauden roletan, okupazio-aukeretan, eskainitako balioetan, bildutako mentoreetan, egindako lagunarteetan eta lehen sexu-harremanetan emandako aukerekin.

Marciaren teoria

Nerabeen identitate-egoerei buruzko James Marciaren ikerketa ere nerabeen identitate-krisien Erikson-en esparruan aplikatzen da.

Identitatearen hipoteka-betearazpena identitate-egoera bat da, eta, Marciaren arabera, gizabanako batek garatutako identitatea da, aukera askorik gabe. "Hipoteka-betearazpenaren egoera da alternatibak aztertu gabe konpromisoa hartzen denean. Askotan, konpromiso horiek gurasoen ideietan eta sinesmenetan oinarritzen dira, eta zalantzan jarri gabe onartzen dira". Identitatea baztertzeak identitate-krisiak eragin ditzake nerabeen artean, beren identitatearen "segurtasun-burusia" kentzen denean. "Enbargatutako gizabanako horiek, askotan, krisian sartzen dira, zer egin jakin gabe, ohituta dauden arau, arau eta egoeretan fidatu gabe". Horren adibide litzateke nekazari baten semea, bere aita lursail saltzen ari dela jakiten duena, eta bere nortasuna, lursail baten oinordeko gisa, eta nekazari baten bizimodua eta identitatea astindu dituena.

Identitatearen luzamendua, Marciaren teoriaren arabera, gizabanakoengan denbora gehien irauten duen egoera da, lurrunkorrena dena eta "alternatiben esplorazio aktibo" bezala hobeto deskriba daitekeena. Identitate-luzamendua jasaten duten pertsonak oso irekiak eta gogoetatsuak izan daitezke, baina baita beren identitateari buruzko krisian ere. Horren adibide bat litzateke unibertsitateko ikasle batek karrera hainbat aldiz aldatu ondoren ez duela bere etorkizunean uste sendorik, baina badirudi oraindik ezin duela bere pasioa aurkitu.

Identitatearen lorpena identitate-krisi askoren konponbidea da. Identitatearen lorpena nerabeak bere identitatearen alderdi garrantzitsuak aztertu eta haiekin konpromisoa hartu duenean gertatzen da.

Bibliografia

• Erikson, Erik. (1970). «Autobiographic Notes on the Identity Crisis» Daedalus in: The Making of Modern Science: Biographical Studies. 99: 730–759..
• (Ingelesez) Marcia, James. Identity Development - Aspects of Identity. .
• Schultz, D.; Schultz, S.. (2009). Teorías de Personalidad. (9. argitaraldia) New York: Wadsworth Cengage Aprendizaje.
• Schwartz, Seth J.. (2001). «The Evolution of Eriksonian and Neo-Eriksonian Identity Theory and Research: A review and Integration» Identity, An International Journal of Theory and Research (Lawrence Erlbaum Associates): 13..

Kanpo estekak

• Datuak: Q3354876