Lankide:Andeka B Proiektu/Proba orria

Itxura fisikoa eta sexuaren determinazioa

D. melanogaster emea (ezkerra) eta arra (eskuina)

Itxura fisikoa

Fruta-euli basatiak hori-marroixkak dira, begi gorriak dituzte eta zeharkako eraztun beltza ere sabelean. Dimorfismo Sexuala erakusten dute: emeek 2,5 mm-ko luzera dute eta, arrak aldiz; arrak apur bat txikiagoak dira, eta atzeko alde beltzagoa dute. Arrak erraz bereizten dira emeetatik begi hutsez, koloreen ezberdintasuna dela eta. Alde batetik, sabelean gune beltz bereizgarria dute, jaioberrietan gutxiago nabaritzen dena. Bestetik, arrek sexu-orrazia dute, hau da, zurda beltzen ilara lehenengo hankaren tartsoan. Gainera, emeari lotzeko duten gunea ile zorrotzez inguratuta dago. Argazki ugari aurki daitezke FlyBase orrialdean.

Sexuaren determinazioa

Drosophila euliek X eta Y kromosomak eta autosomak dituzte. Gizakietan ez bezala, Y kromosomak ez du ar-ezaugarririk eragiten, baina hazia sortzeko ahalmena duten geneak kodetzen ditu. Sexua, ordea, X kromosomen eta autosomen arteko proportzioak determinatzen du. Bestetik, zelula bakoitzak arra edo emea izatea "erabaki" dezake, gainerako organismoaren independentzia izaten. Horrek sortu egiten du ohikoa den ginandromorfismoa, alegia, bi sexuen ezaugarri fisikoak adieraztea.

X Kromosomak	Autosomak	X:A proportzioa	Sexua
XXXX	AAAA	1	Eme arrunta
XXX	AAA	1	Eme arrunta
XXY	AA	1	Eme arrunta
XXYY	AA	1	Eme arrunta
XX	AA	1	Eme arrunta
XY	AA	0.50	Ar arrunta
X	AA	0.50	Ar arrunta (antzua)
XXX	AA	1.50	Metaemea
XXXX	AAA	1.33	Metaemea
XX	AAA	0.66	Intersexu
X	AAA	0.33	Metaemea

Hiru gene nagusik parte hartzen dute Drosophilaren sexu-determinazioan. Horiek dira sex-lethal, sisterless, eta deadpan. Gene horien kantitateak eragin handia izango du euli baten sexuan, hiru geneak elkarren artean inhibitzen direlako. Hiru geneetatik zeintzuk adierazten diren eta zein kantitatean adieraziko du euliaren amaierako sexua.