Lankide:Atorranpre/Proba orria

PALOMA NAVARES

Bere jarduera artistikoarekin batera, prestakuntza garatzen du eta nazioarteko ekitaldi artistikoak sustatu eta zuzentzen ditu. 2019ko Zuri, Beltza eta Magenta Sarien hirugarren edizioan saritu dute, 2018ko EVA Emakumeen Bisual Artearen saria eman zioten artisten kategorian eta 2016an X. Lehiaketa Nazionaleko Karrera Artistiko eta Profesional Onenaren Ohorezko Saria eman zioten. Jorge Alió Fundazioaren "Miradas 2016" Pinturarekin eta "El Club de las 25" edizioaren XXIII. edizioarekin, artista bisualen kategorian.

BIOGRAFIA

1947an jaio zen Espainian, Burgoseko udalerrian zehazki. Espainiako lehen emakumeetarikoa da teknologiak berriak erabiltzen dituena bere artista lanetarako, hala nola; bideoak, argazkiak, artista objetuak etb… Espainiatik kanpoko ikusmen Teknologiko bat dauka  eta bakardadean bilatu izan zuen informazioa, inolako kontestu kritikorik gabe ea zertan espezializatu bere lana: baliabiderik erabilgarririk ez, funtzionamendurik ez edo kreatibitaterik gabe.

Internationale Sommerakademia Salzburgoko irakasle gisan lan egin. Hau ondoren Madrilera joan zen eta hantxe gaur egungo adierazpen teknikak erabiltzen hasi zen: Argazkilaritza, bideo sortzailea eta argitasunen instalazioak erabiltzen ditu.

Bere lanaren gailurrean zegoenean Navaresek esperiemtzia gogor bat pasa izan zuen "Unitate" eta "Izatearen hauskortasunetik" argazki sailetan dokumentatzen jakin zekiela iritzita, argiztatutako kutxetan jarritako tamaina handiko argazkien serieak dira, norberaren xurgapen berezi baten irudia ematen dutenak.

Bere izaera pertsonala dela eta, modu mingarrian kontziente da ikusmenarekiko menpekotasunaz, bere begiez komunikazioaren edukiontzi gisa, arimaren eta gorputzaren arteko harmonia ahalbidetzen duena kanpoko eta barruko munduaren artean.

1985ean, teknologia berriei buruzko bideoari, teknologia berriei buruzko deialdiaren komisarioa eta zuzendaria izan zen, 1998an irudi eta euskarri erakusketa antolatu zuen Huescako Irudi Jaialdian eta Oviedoko 45. Nazioarteko Argazki Erakusketan. Bere lehen ikus-entzunezko lanak performancearekin eta dantzarekin lotuta daude. 1985-1986 urteetan burutu zituen proiektuak: Seravan, zuhaitz erori baten kanta Origen eta ilargi gauak, batez ere arte zentroetan eta museoetan aurkezten direnak.

1986an Reina Sofía Arte Zentroan, Bideo eta Instalazioen Zikloaren Kultura eta Teknologia Berriak, Prozesuak. 1984an eta 1986an, I eta II Bideo Jaialdia Madrilgo Círculo de Bellas Artes-en.

1997-1999. urtetean, Ahanzturaren etxea eta Itzalaren eta argiaren gorputzak eszenografia, Lanónima Imperia konpainiarekin.

1999tik 2002ra Eskultura, objektua, instalazioa ikastaroa eman zuen Salzburgoko Udako Arte Ederretako Akademian, Austrian.

2004an, Juana operarako proiektu eszenografikoa egin zuen Halle Operan. 1979an hasi zenetik gaur egunera arte, ehun erakusketa baino gehiago egin ditu munduan zehar, Azoketan eta Biurtekoetan egonik. Bere lanak museo, erakunde eta bilduma publiko eta pribatuetan aurki daitezke.

2018an bere lanak Madrilgo Thyssen-Bornemisza museoan erakutsi zituen bere ibilbide artistikoan bereganatu dituen zenbait lanekin batera. Paloma Navaresek erakusketa honekin ikertzen jarraitzen du gizarte patriarkal batek agindutako obra klasikoen bidez emakumetasunaren irudikapen formak.

2018an artista gonbidatu gisa hartu zuen parte Hirutik bat erakusketan, desgaitasuna duten emakumeek jasaten duten indarkeria sexista ikusgai jartzen saiatzen dena. Blanco, Negro eta Magenta-k antolatu zuten erakusketa Canto Blanco campuseko Madrilgo Unibertsitate Autonomoko Erakusketa Aretoan, azaroaren 25eko mobilizazio feministarekin bat eginez.

ARTEA

Hirurogeita hamarreko hamarkadatik ezagutzen da haren artea, haren lanetan bereizten dugu batez ere;  bere ezaugarria da arretaren ardatza giza egoeraren arazo fisiko eta espiritualetan jartzen dituela.

Artistak gizateri guztiari berdin kezkatzen dion Izatearen oinarri existentziala jorratzen du.

Baditu lan batzuk “trantzizio” izena dutenak eta hauek; bizitza eta heriotzari buruz, testu liburuen zati bat (batez ere lirikoak). Zilarrezko arkatzak txuri-beltzeko argazkietan edo ta paper batean tutu batean bezala tolestua botilaren buruan.

Bere izaera pertsonala dela eta, modu mingarrian kontziente da ikusmenarekiko menpekotasunaz, bere begiez komunikazioaren edukiontzi gisa, arimaren eta gorputzaren arteko harmonia ahalbidetzen duena kanpoko eta barruko munduaren artean.

Estatu Batuko Celebrity Cruisesek 2012-an bere bildumarik garrantzitsuenak “Samuraiaren emakumea” (orkideen fagmentu misteriotsuak emakumeekin lotura dutenak).  Bederatzi zati dira eta 3m altuerako eta ia 2m sabaleran bere luxuzko ozeano-atorrak apaintzeko.

LANEN EZAUGARRIAK

Bere hasierako lanetan ikus dezakegu nola interes handia dauka artistikoki emakumeen exisentziarekin, Lehengo garaietatik gaur egun arte, behin eta berriz errepikatu “nik, bakardadea eta personaltasuna” aztertzen duen bitartean.

Hare aurrerago doa: ikusleari aurkezten dio posibilitate bat bizi iraupenari buruz dagokionez: gizonaren irudi perfektua, gorputzeko edertasuna arimarekin auzia eginez. Arima dantzatzen, argiarekin, musikarekin etb… adierazten da eta gorputzean objetu hotzekin eta artifizialki zurrunak: arima modu ikusesinean adierazten da eta gorputza fisikoa nabarmentzen da.

Bere izaera pertsonala dela eta, modu mingarrian kontziente da ikusmenarekiko menpekotasunaz, bere begiez komunikazioaren edukiontzi gisa, arimaren eta gorputzaren arteko harmonia ahalbidetzen duena kanpoko eta barruko munduaren artean.