Lankide:Erodriguez086/Proba orria

Komunikabide sozialak Interneten eta Web 2.0 teknologien bitartez erabiltzen diren komunikazio-plataformetako bakoitza dira. Plataforma horietan erabiltzaileek edukiak sortu, editatu, argitaratu eta trukatu egin ditzakete, elkarren artean komunikatzeko.

Komunikabide sozialtzat hartzeko, ezaugarri hauek izan behar ditu:

1. Komunikabide sozialak Interneten eta Web 2.0en oinarritutako aplikazioak dira.
2. Erabiltzaileek sortutako edukia (User Generated Content) erakundearen arima da.
3. Erabiltzaileek gune edo aplikaziorako zerbitzu-profil espezifikoak sortzen dituzte, komunikabide sozialen antolaketak diseinatu eta mantentzen dituenak.
4. Komunikabide sozialek online sare sozialen garapena errazten dute, erabiltzaile baten profila beste pertsona edo pertsona taldeekin konektatzean.

2019an, Merriam-Websterrek honela definitu zituen komunikabide sozialak: "komunikazio elektronikorako moduak. Horien bidez, erabiltzaileek lineako komunitateak sortzen dituzte informazioa, ideiak, mezu pertsonalak eta beste eduki batzuk partekatzeko."

Motak

Garatzen ari diren gizarte-sare autonomo eta integratuen zerbitzuen aniztasunak zaildu egiten du komunikabide sozialak definitzea, baina oro har, komunikabide sozialak 13 gizarte-sare mota dira.

Blogak

Blog (edo weblog) bat Interneten argitaratutako eztabaida- edo informazio-webgune bat da. Testu-sarrera diskretuak ditu, askotan informalak, eguneroko estilokoak. Argitaratutakoak alderantzizko ordena kronologikoan agertzen dira normalean, hau da, berriena lehenik agertzen da web orriaren goiko aldean eta lehena publikatutakoa azpiko aldean.

2009. urtera arte, blogak pertsona bakar baten lana izan ohi ziren, batzuetan talde txiki batena, eta sarritan gai bakar bat hartzen zuten. 2010eko hamarkadan "blog multiegileak" sortu ziren, hainbat autoreren erredakzioarekin, eta, batzuetan, profesionalki argitaratuak. Egunkarietako, beste komunikabide batzuetako, unibertsitateetako, hausnarketa-taldeetako, defentsa-taldeetako eta antzeko erakundeek gero eta blog gehiago sortzen dute.

Blog aditz gisa ere erabil daiteke, eta horrek edukia blog batean gordetzea edo gehitzea esan nahi du.

Blog-mota asko daude, eduki-motaren arabera ez ezik edukia entregatzeko edo idazteko moduaren arabera ere desberdinak direnak. Adibidez, blog pertsonalak, talde-blogak,mikroblogak eta blog korporatiboak.

Proiektuen elkarlaneko kudeaketa

Proiektuen elkarlaneko kudeaketa proiektu banatu eta konplexuak planifikatu, koordinatu, kontrolatu eta monitorizatzeko erabiltzen den metodoa da. Sailetako, korporazioko eta nazioko mugetatik haratago laguntzeko aukera ematen die proiektu-taldeei, baita proiektuaren gero eta konplexutasun handiagoa menderatzeko ere. Proiektuko informazio guztia eskura dezakete denek, hala nola, lanak, mezuak, dokumentuak, eta abar. Informazio hori denbora errealean eguneratzen da aldaketak gertatzen direnean. Lankidetza-softwarearen etorrerarekin, proiektu-talde gehiagok lankidetza-tresnak erabiltzen dituzte bere proiektuetan.

Enpresen sare sozialak

Enpresen sare sozialak interes edota enpresa-jarduerak partekatzen dituzten pertsonen arteko lineako sare sozialak erabiltzen ditu. Askotan, enpresen gizarte-softwarearen instalazioa dira, eta funtsean enpresa-testuinguruetan erabiltzen den gizarte-softwarea da. Intranet korporatiboak (intranet sozialak) eta enpresa handiek komunikazioa, lankidetza eta intraneten beste alderdi batzuk antolatzeko erabiltzen dituzten beste software-plataforma klasiko batzuk ere sartzen dira. Oro har, enpresa-sare sozialetan sartzen da kanpoko sare sozial estandarren zerbitzu bat, enpresa batentzat ikusgarritasuna sortzeko.

Sare profesionalak

Sare profesionalak sare sozialeko zerbitzu mota bat dira, elkarreragin eta harreman komertzialetan soilik oinarritzen direnak, elkarreragin pertsonalak eta ez-komertzialak sartu beharrean.

Sare profesionaleko zerbitzu bat negozio-pertsonek erabiltzen dute harreman profesionalak ezarri eta mantentzeko, lana bilatzeko edo bizitza profesionalean aurrera egiteko, baita sareak sortzeko baliabideak eta aukerak lortzeko ere.

Sare profesionaleko zerbitzu guztiak ez dira negozio bat sustatzen laguntzen duten lineako guneak. Zerbitzu batzuek erabiltzailea beste zerbitzu batzuekin lotzen dute, eta horiek lagundu egiten dute negozioa sustatzen, lineako guneak ez diren beste zerbitzu batzuekin; adibidez, zerbitzuak ematen dituzten telefono- eta Internet-konpainiekin, eta berariaz diseinatuta daude negozio baterako sustatzen duen guztia egiteko, bai linean, bai aurrez aurre.

Sare profesionalen adibiderik ezagunena LinkedIn da.

Foroak

Foroak, edo mezu-taula, Internet bidezko gai bati buruzko eztabaida-gune bat da, non pertsonek elkarrizketak izan baititzakete argitaratutako mezu gisa. Mezuak testu-lerro bat baino luzeagoak izaten diren txat-aretoetan ez bezala, mezuak aldi baterako artxibatzen dira. Gainera, erabiltzaile baten sarbide-mailaren edo foroaren konfigurazioaren arabera, baliteke argitaratutako mezu bat moderatzaile batek onartu behar izatea publikoki ikusi baino lehen.

Foroek haiei lotutako jerga-multzo zehatz bat dute; adibidez: elkarrizketa bakar bati "hari" esaten zaio, edo gai bati.

Eztabaida-foroa hierarkikoa edo zuhaitz-formakoa da, egituran: foro batek zenbait azpiforo izan ditzake, eta horietako bakoitzak hainbat gai izan ditzake. Foro baten gaiaren barruan, hasitako eztabaida berri bakoitzari hari gidaria esaten zaio, eta nahi adina pertsonak erantzun dezake.

Foroaren konfigurazioaren arabera, erabiltzaileak anonimoak izan daitezke, edo foroan erregistratu eta gero saioa hasi mezuak bidaltzeko. Foro gehienetan, erabiltzaileek ez dute sartu behar mezuak irakurtzeko.

Mikroblogak

Mikroblogak online zabaltzeko bitartekoa da, eta blogging-modu berezi gisa dago. Mikroblog bat ez dator bat blog tradizional batekin, non edukia txikiagoa izan ohi baita artxibo erreal eta agregatuaren tamainan. Mikroblogen bidez, "erabiltzaileek eduki-elementu txikiak truka ditzakete, hala nola esaldi laburrak, banakako irudiak edo bideo-estekak", eta hori izan daiteke beren ospearen arrazoi nagusia. Mezu txiki horiei batzuetan mikropostak deitzen zaie.

Blog tradizionalekin bezala, mikroblogueroek ere gai bakunak argitaratzen dituzte: "orain egiten ari naizena", "kirol-autoak"... Mikroorganismo komertzialak web guneak, zerbitzuak eta produktuak sustatzeko eta erakunde baten barruan lankidetza sustatzeko ere badira. Mikroblogging zerbitzu batzuek pribatutasun-konfigurazioak eskaintzen dituzte, erabiltzaileek kontrola dezaten nork irakur ditzakeen mikroblogak edo web interfazeaz gain sarrerak argitaratzeko beste modu batzuk. Testu-mezuak, berehalako mezularitza, posta elektronikoa, audio digitala edo bideo digitala izan daitezke.

Argazkiak partekatzea

Irudiak partekatzea, edo argazkiak partekatzea, argazki digitalak linean argitaratzea edo transferitzea da. Irudiak trukatzeko webguneek hainbat zerbitzu eskaintzen dituzte, hala nola karga, ostatua, kudeaketa eta argazki-trukea (publikoa edo pribatua). Funtzio hau web guneen bidez eta irudiak kargatzeko eta bistaratzeko aplikazioen bidez ematen da. Terminoa modu malguan aplika daiteke sareko argazki-galerien erabilerari ere, banakako erabiltzaileek, fotoblogak barne, sortu eta kudeatzen baitituzte. Partekatzeak esan nahi du beste erabiltzaile batzuek irudiak ikusi ahal dituztela, baina ez nahitaez deskargatu, eta erabiltzaileek autore-eskubideen aukera desberdinak hauta ditzakete beren irudietarako.

Erreseina tokia

Erreseina toki bat pertsonei, negozioei, produktuei edo zerbitzuei buruzko iruzkinak argitaratzeko webgune bat da. Gune horiek Web 2.0 teknikak erabil ditzakete gunearen erabiltzaileen aipamenak biltzeko, edo idazle profesionalak erabil ditzakete gunearen intereseko gaiari buruzko autoreak berrikusteko.

Berrikuste-tokien lehen adibideetan Consumidores Democracia acy.com, Complts.com, planetfeedback.com, eta Epinions.com sartu ziren.

Markatzaile sozialak

Markatzaile soziala lineako zerbitzu bat da, erabiltzaileei web-dokumentuen estekak bildu, sailkatu, gehitu, idatzi, editatu eta partekatzeko aukera ematen diena.

Markatzaileak online kudeatzeko zerbitzu askok merkaturatu dute 1996az geroztik; Delicious-ek, 2003an sortua, "gizarte-markatzailea" eta "etiketatzea" hitzak zabaldu zituen. Etiketatzea gizarte-markatzaileen sistemen ezaugarri esanguratsu bat da, erabiltzaileei markatzaileak antolatzeko eta folksonomies izeneko hiztegi partekatuak garatzeko aukera ematen diena.

Jolas sozialak

Jolas soziala (bideo-joko soziala edo lineako joko soziala ere) sare sozialen bidez jokatzen den lineako joko-mota bat da. Oro har, jokalari anitzeko joko-mekanika dute. Sare sozialen jokoak nabigatzaile-joko gisa ezarri ziren hasiera batean. Joko mugikorrak askatzen ziren heinean, jokoak ere mugikorrera eramaten ziren. Bideo-joko tradizionalen alderdi asko partekatzen dituzten arren, sare sozialetako jokoek, askotan, bereizten dituzten beste batzuk erabiltzen dituzte. Tradizioz, jolas sozialak eta ustekabeko jokoak izatera bideratuta daude.

Sare sozialak

Sare sozialak pertsonek antzeko eduki pertsonal edo profesionalak, interesak, jarduerak, aurrekariak edo bizitza errealaren loturak partekatzen dituzten pertsonekin sare sozialak edo harreman sozialak eraikitzeko erabiltzen duten plataforma da.

Sare sozialen zerbitzuak formatu eta ezaugarri kopuruaren arabera aldatzen dira. Informazio- eta komunikazio-tresna berriak izan ditzakete, mahai gaineko ordenagailuetan eta ordenagailu eramangarrietan funtzionatzen dutenak, bai eta gailu mugikorretan ere, hala nola tableta-ordenagailuetan eta telefono adimendunetan. Oro har, "sarean eduki-mota bat baino gehiago trukatzeko kontaktu-sare bat eraikitzea errazten duten web guneak" dira, eta sare sozialetako guneek elkarrekintzarako espazio bat eskaintzen dute, pertsona-elkarrekintzetatik haratago jarraitzeko. Ordenagailuz bideratutako elkarrekintza horiek hainbat saretako kideak lotzen dituzte, eta harreman sozial eta profesional berriak sortzen, mantentzen eta garatzen lagun dezakete.

Bideo-ostatuak

Bideo-ostatuko zerbitzu batek ematen duen lineako bideo-plataforma batek (OVP) aukera ematen die erabiltzaileei Interneten bideo-edukiak igo, bihurtu, gorde eta erreproduzitzeko, sarritan, diru-sarrerak sor ditzakeen eskala handiko sistema egituratu baten bidez. Erabiltzaileek, normalean, bideo edukia igoko dute ostatuaren, aplikazio mugikorraren edo mahaigainaren edo beste interfaze baten (API) bidez. Kargatutako bideo-edukia edozein motatakoa izan daiteke: film laburrak, telebistako programak eta iraupen luzeko filmak. Bideohostak bideoa zerbitzarian biltegiratzen du, eta erabiltzaileei bideoaren edukia ikusteko aukera ematen dieten kodeak edo estekak gaitzeko aukera ematen die. Batez ere bideoa ostatatzeko webgune gisa erabiltzen den web guneari bideoa trukatzeko web gunea deitzen zaio.

Mundu birtualak

Mundu birtual bat (espazio birtuala ere deitzen zaio) ordenagailu bidez simulatutako ingurune bat da, eta erabiltzaile askok bizi dezakete. Erabiltzaile horiek avatar pertsonal bat sor dezakete, eta aldi berean eta independenteki arakatu mundu birtuala, bere jardueretan parte hartu eta beste batzuekin komunikatu. Gorabehera horiek testu-irudikapenak, grafikoak edo zuzeneko bideoak izan daitezke, entzumen- eta ukipen-sentsazioekin.

Elementuak eta funtzioak

Eduki birala

Sare sozialetako gune batzuek han argitaratutako eduki-potentziala dute sare sozialen bidez birusen moduan hedatzeko. Terminoa infekzio biralen kontzeptuarekiko analogia bat da, gizabanakotik gizabanakora azkar heda daitezkeenak. Sare sozialen testuinguru batean, "biralak" (edo "biral bihurtzen" direnak) diren edukiak edo web guneak dira erabiltzaileek beren sare sozialera bidalitako edukiak (beste erabiltzaile batek bidalitakoak) berriz partekatzeko probabilitate handiena dutenak, eta horrek trukaketa handiagoa dakar. Kasu batzuetan, erabiltzaile askok eduki herrikoiak edo hedapen handiko albisteak dituzten argitalpenak azkar partekatu eta partekatu dituzte.

Bot

Bot-ak Interneten jarduten duten programa automatizatuak dira, eskarian hazi direnak, komunikazio-lan asko automatizatzeko duten gaitasunagatik, eta, ondorioz, bot-hornitzaileen industria berri bat sortzen da.

Giza interakzio naturalak imitatzeko programatuta daude chatbotak eta gizarte-botak, hala nola gustua, iruzkinak, jarraipena eta jarraipena sare sozialetan. Enpresek merkatu-kuota handiagoak eta entzule gehiago lortu nahi dituzten neurrian, Interneteko botak ere garatu dira, gizarte-sareak errazago merkaturatzeko. Gizarte-botak eta chatbot-ak daudenez, marketin-industriak ere krisi analitiko bati egin dio aurre, pote horiek zaildu egiten baitute gizakien arteko elkarreraginak eta bot-en elkarrekintza automatizatuak bereiztea. Adibidez, zenbait bot-ek eragin negatiboa izan dute marketin-datuetan, eta "kanibalismo digitala" sortu dute sare sozialen marketinean.