Lankide:Lorea53D/Proba orria

Pamela Palenciano

Pamela Palenciano (Ándujar, Jaen, 1982) bakarrizketa, komunikatzailea eta ekintzaile feminista espainiarra da, nazioarteo esker onartuta bere bakarrizketa teatralagaitik 'No solo duelen los golpes', kontaketa autobiografikoa genero-indarkeriari buruz umorearen bitartez.

Biografia

12 eta 18 urteen artean harreman sentimental bat eduki zuen mutil batekin. Garai honetan bere mutil laguna biolentzia erabiltzen zuen berarekin modu oso ezberdinen bidez.

Beraien harremana bukatzea lortu zuen Malagara mugitu zenean unibertsitatean ikasteko. Momentu honetan konturatu zen tartu txarrak jasan zituela. Terapia psikologikoetara eta mugimendu feministetara joaten hazi zen. Honela ulertu zuen bere arazoa ez zela pertsonala modu oso batean, mundo osoari gertatzen zaiola momento batean edo bestean sozietate patriarkal eta matxista batean bizi garelako.

Lizenziatu ostean, 8 urte egon zen bizitzen 'El Salvador'-en, eta gero bueltatu da Espainiara.

"No solo duelen los golpes"

Bere lanak inspirazioa hartzen du bere psikologoak terapian esan zizkion esaldietako batetik: No solo duelen los golpes. Irauli zen erakusketa fotografikoa sentitu zuen eta bizi izandakoa lehenik eta behin izaten hasi zen, argazki horiekin lotutako bortizkeriaren aurkako prebentzioko lantegi bat beranduago bihurtzeko.

El Salvadorren bizi zen bitartean, antzokia aurkitu zuen eta proiektua berriz formulatu zuen hura publikoarentzat bezala Bigarren Hezkuntzako institutuetara oro har hainbeste zuzendutako bakarrizketa bihurtzeko.

Lanean bere esperientziatik ekiten die maitasun erromantikoaren, jelosien, kontrolaren eta edukitzearen mitoari, bortizkeria psikologiko, sexual eta fisikoari, edo tratu txarren emaile batekin, baita ere errekuperazioarekin bizi izateko ondorioa eta beste maitasun-modelo baten establezimendua|ezarpena bezala berezko agresibitateari.

Antzeztu du 'No solo duelen los golpes' Latinoamerikako hainbat herritan eta Espainiako hiri ugarietan. Gainera hainbat sari jaso ditu ikasgeletako bortizkeria matxistaren aurkako prebentziorako bere ekarpenagatik.

Liburuak

Si es amor, no duele (2017).

Erreferentziak

1. “Las leyes de violencia de género me parecen un chiste del sistema patriarcal”. Pikara Magazine. 2015ko azaroaren 25a.
2. ↑ Saltar a: ^{a b} “Un maltratador se está cociendo desde que tiene tres años”. Público. 2016ko azaroaren 26a.
3. Volver arriba ↑ El monólogo de humor que busca concienciar contra los malos tratos. El País. 2016ko urtarrilaren 26a.
4. Volver arriba ↑ Machismo teen. Orria/12. 2009ko uztailaren 29a.
5. Volver arriba ↑ De maltratada a monologuista para enseñar a los adolescentes que "no solo duelen los golpes". 20 minutos.2013ko azaroaren 23a.
6. Volver arriba ↑ Concedido a Pamela Palenciano el premio 8 de Marzo por su monólogo ‘No solo duelen los golpes’. 2017ko otsailaren 27a.
7. Volver arriba ↑ Los premios de la escena alternativa. Cadena Ser. 2017ko martxoaren 17a.
8. Volver arriba ↑ Palenciano, Pamela; Larreynaga, Iván (2017). Si es amor, no duele. Penguin Random House. ISBN 978-84-204-8623-9.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Klaketa

Klaketa zineman erabiltzen den arbela sofistikatua da. Datu erregistro multzo bat apuntatzeko balio du. Produkzio bakoitzaren filmazioak banatzen ditu.

Klaketa batean egon behar dira, besteak beste:

• produkzioaren izenburua
• zuzendaria edo egilearen izena
• argazki zuzendariaren izena
• data
• sekuentzia zenbakia
• planuaren kopurua
• tomen kopurua (toma bat, plano bakoitzaren errepikazioa da).

Ere ahal izango du, besteak beste, kontzeptu gehiago, hala nola, kameraren zenbakia (kamera bat baino gehiagorekin filmatzen denean), argiaren efektua (egun edo gau), fotograma kopurua segundoko, eta abar.

Filmazio batzuetan, erregistratu soinua, egurrezko hagaxka, ahalbidetzen du, irudia eta soinua sinkronizatzea.

Klaketaren bertsio sinpleenak, hala nola gisa erabiltzen direnak lehen egunetan film mutu, sinpleak dira arbel beltza egur non idatzi informazio klarion batekin. Eredu praktiko eta modernoa egin dira, hainbat material plastiko eta bertan idatzi dituzten markatzaileak ez dira iraunkorrak.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Eskubaloia

Eskubaloiko mugimendu tipikoa. Eskubaloia taldeko kirol bat da, baloia eskuekin arerioaren atean sartzea helburu duena.

Partida bakoitzak hogeita hamar minutuko bi zati izaten ditu, eta zazpi jokalariko bi talde aritzen dira nor baino nor gehiago (zelaiko sei eta atezaina). Zelaiak 40 metro luze eta 20 metro zabal izaten ditu. Atetik 6 metrora area bat dago eta hortik beste 3 metrora lerro etenez egindako beste bat, 9 metroko area deitua.

Gaur egun eskuz jokatzen diren kirol ugarietatik, eskubaloia da modernoena. Izan ere, joko honen arautegia XX. mendean sortu zen, eta 1936. urteko Berlingo Joko Olinpikoetan, egin zen famatua; garai hartan 11 jokalari izaten zituen talde bakoitzak. Geroztik, kiroldegietan jokatzen hasi ziren, eta talde bakoitzeko jokalarien kopurua 7 lagunera murriztu zen.

Arauak Arau garrantzitsuena zelaiko jokalarientzat baloia oinekin ez ukitzea da. Atezainak beste inork ezin du ukitu oinekin baloia, aurkarien taldekoek golik sar ez dezaten. Beste arau bat, talde batek baloia duenean, ezin da denbora asko egon baloia eskuetan eduki, pasiboa sortzen da eta automatikoki baloia beste taldeentzako da. Joko hau posizio konkretuak ditu, ez dira arautegian agertzen baina urteak pasata sortu egin dira posizio batzuk: pibotea, bi hegoak, bi lateral, erdikaria eta atezaina. Talde bakoitza entrenatzaile bat izaten du, jokaldiak eta joku mota agintzeko. Jolas hau nahiko segitua da, epaileak ez badu ezer gelditzen, nahiko arraroa da, baina batzutan golpe gutxi daude.

Erasotzerako orduan, erasotzen duen taldeko jokalariek ezin dute 6 metrora dagoen area zapaldu eta zapaltzen badute, baloiaren posesioa beste taldearentzat da. Aldiz defenditzen duen taldeko jokalariek area zapaldu dezakete baina inolaz ere area barrutik defenditu. Hau gertatzen bada, erasotzen ari den taldeak penalti bat jaurtiko du atetik 7 metrora dagoen lerrotik. Penaltia jaurtitzerakoan, baloia askatu baino lehen 7 metoko lerroa zapaltzen bada, penaltia baliogabetuko da eta posesioa beste taldearentzat izatera pasako da.

Jokalari posizioak Atezaina Atezaina, jokalari bakarra da, non area barruan nahi dituen pausuak egin ahal ditu baloia botatu barik. Areatik atera egiten bada, zelaiko jokalari baten moduan jolastu behar du, hiru pausu baino gehiago eman barik eta oinarekin baloia ikutu gabe.

Erdilaria Lehenengo ilaran jokatzen du, bi lateralen artean, joku guztia agintzen du. Ez da oso azkarra izan behar ezta gogor asko eduki, nola jokatuko duten pentsatu behar du eta beste posizioetako jokalariak zer egin behar duten agindu. Defentsan, beste taldeak galtzen badu baloia edo ez badu gola sartzen, atezaina normalean, berari baloia pasatzen dio jolasa hasteko.

Hegalekoa Lateralen ondoan ipintzen dira bigarren ilaran, zelaiaren izkinean. Jokalari azkarrak izaten dira eta salto egiteko kapazitate handia duten jokalariak. Nahiko irekita egoten dira zelaian, beraien defentsak ez egoteko pibotearen ondoan denbora guztian eta zuloak sortzeko defentsaren artean.

Laterala Bakoitza erdilariaren alde batean jartzen dira, lehenengo ilaran. Jokalari altuak izaten dira eta punteria ona dutenak distantzia luze batetik. Asko laguntzen diete hegalekoei, alboan dituztelako.

Pibotea Hau, defentsaren erdian sartzen da eta saiatu behar du leku bat egiten bere taldekoek leku horretatik botatzeko edo berari pasatzeko. Pibotea arearen marran dago, atezainatik oso hurbil. Indar asko eduki behar dute eta mugimendu azkarrak egin behar dituzte.

Historia Jatorria Greziarren eta Erromatarren jolasen arteko loturak bilatzen dira jatorria zehazteko. Homero, "Juego de Urania" deitutako joku honi buruz hitz egiten zuen, eta joku hau baloi bat zerura botatzea zen eta gero airean baloia hartzea zen intentzioa.

Geroago, erromatarrak "juego de la pelota" deitutako jokua sortu zuten. Jolasa zen baloi bat airean hartzea, oraingo eskubaloiko jokalariak egiten duten bezala. Baina, hau jakinda eta guzti, esaten da eskubaloia oso joku modernoa dela.

Gaurkotasuna Erdi eta Ipar Europan jokatzen ziren jolas antzeko batzuekin hasi zen eskubaloia, XX.mendean. Hasieran, urte batzuetan zehar, kanpoan jokatzen zen, eta taldeko hamaika jokalarik hartzen zuten parte; baina 1965ean, polikiroldegietan jolastera pasatu zen. Alemanian eta Austrian oraindik 11 jokalarirekin jokatzen da batzutan, futbol-zelai irekietan. Eskubaloia ez da oraindik herrialde guztietan famatua egin, baina pixkanaka-pixkanaka ezagunagoa egiten ari da.

Eskubaloi mota desberdinak daude, polikiroldegikoaz gain:

Hondartzan jokatutako eskubaloia

Normalean lau jokalarirekin eta luzeran 27 m eta zabaleran 12 m dituen zelaietan jokatzen da, arez beteta, 10 minututako bi zatitan. Botatzeko modu asko daude, eta golak nola botatzen duzun araberan, gehiago edo gutxiago kontatzen dute. Airean hartzen baduzu baloia eta lurra ikutu gabe, sartzen baduzu, bi puntu balio du. Horrekin batera, arearen limitean zaudenean eta 360 graduko buelta bat ematen baduzu beste bi puntu balio ditu. Puntu bat balio du normal botatzen baduzu.

Mini-eskubaloia

Normalean bost jokalarirekin eta luzeran 20 m eta zabaleran 13 m duten zelaietan jokatzen da, kantxa batean, 10 minututako lau zatitan. Jolas mota hau bakarrik egiten dute uma txikiak, besteak aldiz, infantilera pasatzen direnean. Atezaintzak 1'6 m neurtzen du edo 1'8m.

Jolas hau ez da internazionala, bakarrik jolasten da umeei eskubaloia irakasteko.

Txapelketak Nazioartekoak Munduko Eskubaloi Txapelketa IHF ("International Handball Federation") erakundeak antolatzen du bi urtetik behin 1993tik eta aurretik lau urtetik behin 1970etik. Lehenengo edizioa 1938an izan zen, eta ondorengoak 1954, 1958, 1961, 1964 eta 1967an. 2011 arte Suediako eskubaloi selekzio nazionala da domina guztira eta urrezko gehien lortu duen taldea (4 urrezkoak, 3 zilarrezkoak eta 4 brontzezkoak), bigarrena Frantzia da (4 urrezkoak, 1 zilarrezkoa eta 3 brontzezkoak) eta hirugarrena Errumania da (4 urrezkoak eta 2 brontzezkoak).

Bestela, Europako Eskubaloi Txapelketa 1994tik antolatzen da, eta Suedia ere da titulu gehien lortu duen selekzioa (4). Klubei dagokienez, EHF Txapeldunen Liga eta EHF Kopa txapelketa nagusien artean ditugu.

Estatu barrukoak

Espainia

Espainiar estatuan txapelketa nagusiak ASOBAL Liga eta Errege Kopa dira, FC Barcelona izanda titulu gehien dituena (2010 arte, 9), baita txapeldunorde sarrien gelditu den taldea izan ere. Are gehiago, "División de Honor" zelakoa eta gaur egungo Liga kontuan hartura ere titulu gehien duen taldea da (17 txapelketa eta 15 txapelketaorde). BM Granollers bigarrena da historia osoko zerrendan 10 titulurekin, eta Atlético de Madrid hirugarrena da 7 txapelketarekin.

Bestela, Portland San Antonio talde nafarrak 2002 eta 2005ean titulua irabazi zuen, eta 1998, 2000 eta 2007an bigarren postua eskuratu zuten. Halaber, Bidasoa Kirol Kluba 1995ean txapelduna izan zen, aurreko urtean txapeldunordea eta 1987an (Ligak ASOBAL izena eduki baino lehen) txapelduna ere bai, eta Salleko talde gipuzkoarra 1964 eta 1965ean txapeldunordea izan zen Liga zaharrean.

Azkenik, emakumezkoen txapelketei dagokienez Itxako nafarrak eta Bera Bera gipuzkoarrak azken urteetan Espainiako Liga eta Erreginaren Kopan nagusitu egin dira. Itxakok 2011 urtean Emakumezkoen EHF Txapeldunen Ligako finala ere jokatu zuen.

Frantzia Frantziako Eskubaloi Liga (gaur egun "Division 1") 1952an lehendabiziko aldiz antolatu zuten, 2010 arte Montpellier HB izan da txapelketa gehien lortu duen kluba (12), hurrengoak zerrendan US Ivry (8) eta Stella Saint-Maur (6) izanda.

Antzeko kirolak Txekiako eskubaloia, Frisiakoa (keatsen), Amerikakoa, Australiakoa (four square) eta Txinakoa (New Yorken jokatutakoa) antzeko kirolak dira. Eskubaloi gaelikoa squashen antzekoa da, baina erraketen ordez eskua erabiltzen dute. Azkenik, hondartz-eskubaloia bestelako lur mota batean egindakoa dugu.