Lankide:Maite Antolínez Méndez/Proba orria
ZILINDROA[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zer da zilindro bat?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Geometrian, zilindroa kurbaturiko laukizuzen batez eta bi oinarri zirkularrez osatutako poliedro bat da.
Zilindro motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Zilindro solidoa: gorputz geometrikoa (kandela).
- Zilindro hutsa: zilindroaren gainazala (paper-biribilkia).
- Zilindro lauki zuzena: Zilindroaren ardatza oinarriekin perpendikularra denean (zutabea).
- Zilindro zeiharra (oblikuo): Ardatza oinarriekin perpendikularra ez bada (Pisako dorrea).
Zilindroaren atalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Ardatza bira osoan finko mantentzen den laukizuzenaren aldea da (D-tik C-ra doan lerro imaginarioa).
- Oinarriak bi zirkulu dira, ardatzarekiko perpendikularrak. Zilindroa ixten duten estalkiak dira (C eta D inguratzen dituzten bi zirkuluak).
- Altuera bi oinarrien arteko distantzia da (A-tik B-rako distantzia).
- Erradioa (r) ardatzetik zilindroaren muturrerainoko luzera da. Oinarriaren erradioari dagokio (A-D edo B-C arteko distantzia).
Nola kalkulatzen da azalera?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zilindroaren garapena kontuan hartu behar dugu eta bere zatien azalera kalkulatu behar dugu, hau da, laukizuzenarena eta bi oinarriena.
r = erradioa
h = altuera |
---|
Laukizuzenaren azalera = 2 × π × r × h
Oinarriaren azalera[1] = π × r² (Gogoratu bi oinarri dituela!)
Dena gehituz zilindroaren azalera lortuko dugu = (2 × π × r × h) + (2 × π × r²)
Adibidea: Kalkulatu 4cm-ko erradioa eta 10 cm-ko altuera duen zilindro baten azalera.
Laukizuzenaren azalera = 2 × π × r × h
2 x 3,14 x 4 x 10 = 251,2cm²
Oinarriaren azalera = π × r²
3,14 x 4² = 50,24cm²
Zilindroaren azalera (2 × π × r × h) + (2 × π × r²)
251,2 + 2 x 50,24 = 351,68cm²
Nola kalkulatzen da bolumena?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bolumena oinarriaren (zirkunferentziaren) azalera bider altuera da. Beraz, kalkulatzeko, honako formularen bitartez egingo dugu. = π × r² × h
Aurreko adibidearekin jarraituz, 4cm-ko erradioa eta 10 cm-ko altuera duen zilindroaren bolumena zein den estimatuko dugu.
Zilindroaren bolumena = π × r² × h
50,24 x 10 = 502,4cm³
Bolumena kontzeptua ulergarriagoa eta ikusgarriago egiteko, imagina ezazu 50,24cm²-ko zirkunferentzia eta 1cm-ko altuera dituen gailetak dituzula. Kasu honetan 10cm-ko altuera duen pakete bat beteko duzu 10 gailetekin, ezta? Gaileta horiek osatuko dute paketearen (zilindroaren) bolumena.
Non aurki ditzakegu zilindroak?[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Zilindroak uste baino presenteago daude gure inguru eta egunerokotasunean. Gorputz geometriko hauek identifikatzeko gai zaren frogatzeko, hona hemen irudi batzuk: Irudi hauetatik zeintzuk esango zenuke zilindroak direla? Bukatutakoan, beheko taulan "zabaldu" botoia sakatu erantzun zuzenak zeintzuk diren jakiteko.
A (enborrak), B (kandela) eta E (paper-biribilkiak) zilindroak dira.
C (ilargia), D (atea) eta F (tostadak) ez. |
---|
- ↑ (Gaztelaniaz) «Demostración sin palabras de la fórmula para calcular el área de un círculo» Gaussianos 2011-12-15 (Noiz kontsultatua: 2020-12-03).