Zumaiako Flysch-ak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

L

Zumaiako Flysch-ak geruzez osatutako formazio geologikoak dira. Zumaia eta Deba herrien artean flysch egitura duen itsaslabarren segida dago. Bertan geruza gogorrak eta bigunak txandakatzen dira. Bakoitzaren. lodieraren arabera da geruza bakoitzaren iraupena, bakoitza 10.000 urte ingurukoa delarik. Geruza gogorrak aldi hotzei dagozkie, eta bigunak aldiz, aldi beroei. Nahiz eta geruza gogorrak bigunak babestu, Geruza hauskorrak errazago higatzen dira kohesiboak baino.[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Legenarra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Legenarra edo Hansenen, Mycobacterium Leprae bakterioak eragindako gaixotasuna da. Infekzio kronikoa da eta nerbio-sistema periferikoari, azalari, goiko arnasbideetako mukosari eta begiei eragiten die bereziki. Ez da oso kutsakorra eta inkubazio-aldi luzea du. Horrek zaildu egiten du pertsonak gaixotasuna non eta noiz harrapatu duten jakiteak. Normalean, haurrek helduek baino joera handiagoa dute harrapatzeko. Pertsona gehienek ez dute gaixotasuna garatzen, sistema immunitarioa bakteriari aurre egiteko gai delako. Adituek diotenez, legenarra airean botatako tanta txikien ondorioz kutsa daitekeela bat.

Legenarrak bi forma komun ditu: tuborkuloidea eta lepromatosa. Biek ultzerak sortzen dituzte azalean. Hala ere, lepromatosa askoz ere larriagoa da, eta horrek protuberantzia eta hantura handiak sortzen ditu.
Legenarra munduko herrialde askotan egoten da, klima epel tropikal eta subtropikaletan bereziki. Estatu Batuetan, 100 kasu inguru diagnostikatzen dira urtero.

Bere sintomak:

Larruazaleko lesioak dira erreakzio ohikoenak.
Zenbait aste edo hilabeteren ondoren sendatzen ez diren lesioak ager daitezke larruazalean.
Azala sorgortzea, azalaren azpian nerbioak hondatzen direlako.
Muskulu-ahultasuna.

Gaixotasun hau konpontzen ez bada, huexe gerta daiteke:

Hatz, oin eta eskuen nerbioak kaltetzea. Horrek eragin dezake pertsona minik edo sentsibilitate termikorik ez sentitzea eremu horietan.

Desitxuratzea.

Muskulu-ahultasuna.