María del Carmen Ortiz de Arce
María del Carmen Ortiz de Arce | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | María del Carmen Ortiz de Arce |
Jaiotza | XIX. mendea |
Herrialdea | Espainia |
Heriotza | 1932 ( urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | moja, asmatzailea eta irakaslea |
Lantokia(k) | Casa de la Caritat |
Kidetza | San Bizente Paulen Karitateko Alabak |
Izengoitia(k) | Sor Perboire |
María del Carmen Ortiz de Arce, ezaguna Sor Perboire ezizenez (Espainia, XIX. mendea – 1932)[1] Karitateko Alaba erlijiosoa, maistra eta itsuentzako idazkailuaren asmatzailea izan zen.[2][3][4]
Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bartzelonako Karitate Etxeko maistra izan zen eta bertan haur itsuentzako eskola bat sortu zuen. 1909ko uztailaren 5ean, itsuek Braille eta Llorens sisteman idatzi ahal izateko aparatu bat diseinatu eta patentatu zuen.[5]
Asmakizuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bere asmakuntzak Regleta sor izena jaso zuen,[6][7] 1910etik 1920ra bitartean Sor Perboire irakurtze-idazketa sistema bezala ezagutzen zena garatuz, itsuen eta ikusleen arteko komunikazioa errazteko.[8] Funtsean, erregeleta bat eta puntzoi bat zituen. Horien bidez, erliebedun karaktere bisualen trazuak idatz zitezkeen, begiekin ikus zitezkeenak eta ukitzean detekta zitezkeenak.[9]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) www.funtsak.com, Funtsak-Diseño y Programación Web-. «Emakumeak teknologiaren historian - Gontzal Avila» www.txalaparta.eus (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ (Gaztelaniaz) «María del Carmen Ortiz de Arce: Monja e inventora» Aleteia.org | Español - valores con alma para vivir feliz (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ (Gaztelaniaz) nosotras. (2018-07-14). «Carmen Ortiz, la monja que comunicó a ciegos y videntes» el mundo entre nosotras (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ «Regleta Sor — weonce» museo.once.es (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ http://www.revistacodice.es/publi_virtuales/iii_congreso_mujeres/comunicaciones/Mujeres_inventoras_a_pesar_de_Voltaire.pdf
- ↑ Isabel Nieto. (2023-02-08). Inventos: regleta de sor. inventora: María del Carmen Ortiz de Arce. (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ Isabel Nieto. (2023-02-08). Inventos: regleta de sor. inventora: María del Carmen Ortiz de Arce. (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ (Gaztelaniaz) Arabe519. (2019-01-14). «Mª DEL CARMEN ORTIZ DE ARCE» Inventosdemujeresenlahistoria (Noiz kontsultatua: 2024-07-14).
- ↑ http://www.bne.es/es/Actividades/Exposiciones/Exposiciones/docs/Sistemas_de_Lectoescritura_para_Ciegos.pdf
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Caballero González M. (2011) "Mujeres inventoras, a pesar de Voltaire" Emakumeen Historiari buruzko III. Biltzar Birtuala, 2011ko urriaren 15etik 31ra
- Burgueño M.J. (2006) "Programa especial de actividades “Louis Braille”" Arte-Logo Press aldizkaria, 2006ko irailaren 6a
- Tapia Paredes S. (2008) "La escritura musical para deficientes visuales en España: estudio comparativo" ("Musika-idazketa ikusmen-urrituentzat Espainian: azterketa konparatiboa".) Berrik. Helbide elektronikoa Complutense de Investigación en Educación Musical, 5. liburukia, 1. zk.