My Family's Slave

Wikipedia, Entziklopedia askea
My Family's Slave
Jatorria
Egilea(k)Alex Tizon (en) Itzuli
Argitaratze-data2017
Jatorrizko herrialdeaAmeriketako Estatu Batuak
Ezaugarriak
Hizkuntzaingelesa

My Family's Slave (euskaraz: «Nire familiaren esklaboa») ez-fikziozko istorio biografikoa da, Pulitzer Saria irabazi zuen Alex Tizon kazetariarena. 2017ko ekaineko The Atlantic aldizkariaren azalean izan zen. Tizonek argitaratutako azken istorioa izan zen eta 2017ko martxoan hil ondoren inprimatu zen[1]. Erredakzioko langileek artikulua aldizkariaren azalean agertuko zela erabaki zuten egunean hil zen, haien erabakiaren berri eman baino lehen[2].

Iturria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eudocia Tomas Pulido filipinar emakumearen bizitza kontatzen du. Familian Lola (tagaloz: amona) deitzen zioten[3]. Egilearen familiarekin bizi izan zen 64 urtez[4][5], denbora gehienean esklabo gisa, eta familiako hiru belaunaldi hazten lagundu zuen[4]. Pulido Tizon familiaren urruneko ahaide pobre bat zen. 1940ko hamarkadan, egilearen aitonak engainatu egin zuen morrontzara, eta gero 18 urterekin «oparitu» zioten egilearen orduko 12 urteko amari esklabo pertsonal gisa[4]. 1964an etorri zen Estatu Batuetara, diplomatikoa zen egilearen aitari lotutako pasaporte berezi batekin. Bere bidaia-agiriak 1969an iraungi ziren, eta egilearen familiak jasotzen zuen egoiliar iraunkorra izateko eskubidea ezin zuen, hurrengo bi hamarkadetan legez kanpoko etorkin bihurtuz AEBetan. Azkenean, 1986ko immigrazioaren erreformaren ondorioz amnistia jaso zuen, eta AEBetako herritar bihurtu zen 1998ko urrian[4].

Tizon familiak zailtasun handiekin bizi izan zuen Filipinetatik Los Angelesera, Seattlera eta azkenik Oregonera joan zirenean. Egilearen aitak bere kontsularen kargua utzi zuen, apustulari eta emakumezale bihurtuz eta azkenean familia utziz. Amak ordu luzeak egiten zituen medikuntza ikasten bitartean eta geroago berriro ezkondu zen. Pulidok egilearen gurasoengandik etengabeko tratu txarrak eta utzikeria jasaten zituen, bere zerbitzuengatik soldatarik edo ordainsaririk ez jasotzeaz gain. Alex Tizonek Pulido ekarri zuen bere etxera bizitzera eta ordaindu zion bidaia bere jaioterria bisitatzeko, 83 urte zituela. 2011ko azaroaren 7an hil zen, 86 urte zituela eta Tizonek bere errautsak Mayantocera itzuli zituen[4].

Harrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

My Family's Slave, The Atlantic aldizkariak argitaratutako istorioa, ospetsu bihurtu zen eta eztabaida handia piztu zuen Estatu Batuetan zein Filipinetan[5]. Kritika nahasiak jaso zituen[6]. Filipinarrek oro har Tizon goraipatu zuten, mendebaldeko iruzkintzaile askok kritikatu zuten bitartean[7].

Slate aldizkari estatubatuarrak adierazi du «filipinar kultura, historia edo ekonomia ezagutzen ez duten pertsonengandik datorren epai zabala». Geroago idatzi zuenez, Filipinak garapen bidean dauden herrialde bat denez, «dirua dutenen eta dirurik gabekoen arteko desberdintasun handiak pobrezian jaiotako askorentzat, batez ere probintzietan, esklabutza-kultura aukera bideragarria bihurtzen du»[8].

«Istorio zintzo eta hunkigarri» gisa goraipatu zuen artikulua Chicago Tribune aldizkariak[9]. Kritikak ere jaso zituen[10][11]. Randy Ribayk zalantzan jarri zuen Tizon kritikatu zutenen goi-maila morala haurren lana erabiliz eraikitako gailu mugikorren bidez. Randy Ribayk zalantzan jarri zuen haurren lana erabiliz eraikitako gailu mugikorrak erabiliz Tizon kritikatu zutenen goi mailako morala[12]. Irakurle batzuek Tizon «filipinar etxeko laguntzaileen zapalkuntza sistemikoan errudun» bezala deskribatu zuten[13].

Hoy aldizkariaren arabera, My Family's Slave munduko artikulu irakurriena izan zen 2017an[14].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) Goldberg, Jeffery. (2017). «Editor’s Note: A Reporter’s Final Story» The Atlantic.
  2. (Ingelesez) Campuzano, Eder. (2017). «Alex Tizon's posthumous Atlantic cover story is about his family's secret slave» Oregonlive. The Oregonian.
  3. (Ingelesez) Tagalog Dictionary. .
  4. a b c d e (Ingelesez) Tizon, Alex. (2017). «My Family's Slave» The Atlantic.
  5. a b (Ingelesez) Martin, Rachel. (2017). «In Telling Lola's Story, A Journalist Reveals A Family Secret» NPR.
  6. (Ingelesez) Smith, Rosa Inocencio. (2017). «Your Responses to ‘My Family’s Slave’» The Atlantic.
  7. (Ingelesez) Reyes, Therese. (2017). «Filipinos are defending Alex Tizon from Western backlash to his story “My Family’s Slave”» Quartz.
  8. (Ingelesez) Galang, M. Evelina. «What the Conversation Around Alex Tizon’s Atlantic Essay Is Missing» Slate.
  9. (Ingelesez) Stevens, Heidi. (2017). «'My Family's Slave' is haunting, essential reading» Chicago Tribune.
  10. (Ingelesez) Bonazzo, John. (2017). «‘Disgusted’ Women, Minorities Criticize Viral Atlantic Story ‘My Family’s Slave’» Observer.
  11. (Ingelesez) Herreria Russo, Carla; Datu, Danielle; Ashworth, Dzana. «3 Filipina-American Journalists Discuss 'My Family's Slave' And Who Gets To Judge It» Huffpost.
  12. (Ingelesez) Smith, Rosa Inocencio. (2017). «What the Backlash to ‘My Family’s Slave’ Obscured» The Atlantic.
  13. (Ingelesez) Schmidt, Samantha. (2017). «Her obituary was missing one painful fact: She was a family’s slave» The Washington Post.
  14. (Gaztelaniaz) Corbillón, Antonio. (2018). «Cenicienta en América» Hoy.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]