Txikipedia:Berrogeialdi

Berrogeialdi edo koarentenak esan nahi du pertsonek, animaliek edo landareek bakartuta bizi behar dutela denboraldi jakin batean. Bakartu egiten dira gaixotasun bat izan dezaketelako eta transmititzea saihestu nahi delako. Beraz, berrogeialdia gaixotasunak ez zabaltzeko modu egokia da.

Estatu gehienek horren inguruko legeak dituzte, eta, horri esker, sendagileek pertsona bat berrogeialdian jarri dezakete. Gaixotasun bera duten hainbat pertsonak elkarrekin igaro dezakete berrogeialdia, familia bat bere etxean, adibidez. "Berrogeialdi” hitza antzina pertsonak 40 bat egunez bakartzen zirelako erabiltzen da. Gaur egun, baina, denbora gutxiago irauten dute; adibidez, koronabirusaren pandemiarekin, 7-14 egun bitartean bakartzen da jendea.

Antzina, bazekiten epidemien hedapena horrela saihestu edo, behintzat, mugatu zitekeela. Itun Zaharrean horretaz hitz egiten da, baita antzinako mediku greziarren testuetan ere. Geroago, itsasontziak berrogeialdian jartzen ziren batzuetan, adibidez, izurria ontzian zegoela deklaratzen bazen. Orduan, ontzi horrek portutik kanpo itxaron behar zuen epea amaitu arte. Beste gaixotasunik ez bazegoen ordurako, itsasontzia portuan sar zitekeen eta tripulazioak itsasontzia utz zezakeen. Lurrean epidemietarako bakartze-etxeak zeuden, eta, bertan, gaixoei ez zitzaien irteten uzten. Pertsona osasuntsu batzuek janaria eramaten zieten gaixoei, hormaren gainetik jaurtiz edo kanpoan utziz.

XX. mendean beste berrogeialdi batzuk erabili dira, Espainiako gripea, baztanga eta ebolaren ondorioz, eta XXI. mendean, [[COVID-19 pandemia|]] ondorioz. Herrialde gehienetan, pertsonak bakartu egin behar dira kutsatu egin badira edo birusa izan dezaketela susmatzen bada. Gaixotasuna larria ez den bitartean, gaixoa etxean gera daiteke eta, adibidez, janaria etxera eramateko eska dezake.

Berrogeialdia prebentzio-neurri gisa ere erabiltzen da: Covid-19ak jotako gaixo asko dituen herrialde batean egon den edozein pertsonak berehala sartu behar du berrogeialdian itzultzen denean. Herrialde askok badituzte itzuleran berrogeialdia behar duten tokien eta berrogeialdiaren iraupenaren zerrendak. Covid-19aren kasuan, 5-14 egun artekoa da, herrialdearen arabera. Pertsona bat ez bada gaixorik sentitzen, ez du beste inor kutsatuko, baina seguru egoteko, proba bat egin daiteke.

Berrogeialdia herrialde batera sartzeko mugara sartzen diren animaliei eta landare batzuei ere aplikatzen zaie. Hori ohikoa da txakur eta katuekin, eta are gehiago animalia exotikoetan. Helburua arkakusoak eta beste parasito edo patogeno batzuk herrialdean ez sartzea da.