Ahab kapitaina Moby-Dickekin borrokan

Moby-Dick estatubatuar literaturako lan garrantzitsuenetako bat da. Herman Melville izeneko idazleak idatzi eta 1851n argitaratu zen, eta literatura modernoan eragin handiena duten lanetako bat da. Istorio epiko bat da, hainbat gai unibertsal lantzen dituena: obsesioa, mendekua, gizatasuna eta bizitzari zentzua bilatzea.

Moby-Dick nobelako kontalaria Ismael da, Ahab kapitainaren agindupean dagoen Pequod baleontzian lan egiten duen marinela. Ahabek hanka bat galdu zuen Moby-Dick izeneko balea zuriaren aurka borrokan eta baleari mendekua hartzearekin tematuta dago. Pequodeko marinelak balea ehizatzera abiatzen dira, arrisku handia hartuz, eta Ahaben obsesioak arriskuan jartzen du marinel guztien bizitza.

Eleberriko pertsonaia nagusia Moby-Dick da, bereziki handia eta erasokorra den balea zuri bat. Ahabek akabatzeko moduko etsaitzat du Moby-Dick, eta balea hiltzeko duen obsesioarengatik arriskuan jartzen du eskifai edo tripulazio osoa. Ahab eta Moby-Dicken arteko borrokak iruten du nobelaren haria, eta balea ehizatzea xehetasun eta errealismo handiz deskribatzen da.

Nobelan zehar, Melvillek gizatasuna, obsesioa, mendekua eta beste hainbat gai ukitzen ditu. Ahab pertsonaia tragiko bat da, balea zuria ehizatzearekin itsututa dagoena, eta obsesio horrek indarrak xahutzen dizkio eta erotu egiten du. Nobelan, ordea, beste gai batzuei ere heltzen zaie, esaterako nortasuna, espiritualitatea eta biziari zentzua bilatzea.

Halako gai sakonei ekiteaz gain, Moby-Dick lana estilo aberats eta poetikoan dago idatzita, eta horrek ere beste lan guztien artean nabarmentzen du. Nobela ozeanoaren eta baleontziko bizitzaren deskripzio xehe eta poetikoz josia dago. Melvillek hizkera aberats eta oroitarazlea erabiltzen du, irakurleari itsasoan bizi zeneko irudiak ekartzeko, eta nobela estatubatuar literaturako maisulantzat hartzen da.

Moby-Dick ikuspegi askotatik jorratzen den idazlan konplexua da, gai eta sinbolismo asko dituena. Nobelako gai garrantzitsuenetako bat gizakiaren eta naturaren arteko gatazka da. Gizakiak naturari egiten dion erronkaren irudia da balea zuria ehizatzea, eta nobelak ulertzera ematen du erronka hori arriskutsua dela eta suntsipena ekarri dezakeela.

Erabiltzen duen estilo literarioagatik ere da aipagarria Moby-Dick lana. Melvillek literatur teknika ugari erabiltzen ditu, adibidez, bakarrizketa, hirugarren pertsonako narrazioa eta hainbat ikuspegi narratibo konbinatzea. Nobelan naturaren eta itsasoko bizitzaren deskripzio luzeak ere agertzen dira, eta baita hausnarketa filosofiko eta literarioak ere.

Irakur daiteke euskaraz?

Eleberri honen bertsio labur bat bai irakur daiteke euskaraz. Kaxildo Alkortak itzuli eta Mensajero argitaletxeak plazaratu zuen 1977an, Kimu Sailaren barruan.