Txikipedia:Ozpin
Ozpina etanolaren hartziduraren ondorioz azido azetikoa ekoiztuz sortzen den likido azidoa da.Ozpina antzinatik erabili da eta osagai garrantzitsua da munduko sukaldaritza gehienetan.
Ekoizpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ozpina ardoaren produkzio txarretik dator; ardoak pikatzerakoan ardoak duen azidoa igotzean horrekin ozpina sortzen da. Hau ez zen zehazki ezagutzen 1864. urtera arte: urte hartan, Louis Pasteurrek deskubritu arte.
Ekoizpenerako metodoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Pasteur/Orleans metodoa: 1864. urtean Louis Pasteurren sortu zuen metodo hau. Barrikak ardoz eta ozpinez betetzen zituen proportzio berdinekin eta ozpina ateratzen zutenean ardo gehiago botatzen zuten barriketan.
- Metodo Schuetzenbach: Metodo honek produkzioa azkarragoa izatea ahalbideratu zuen Orleansekin konparatuta.
- Metodo berria: Produkzio honek erreaktore kimikoak ditu baina beste bi aurreko metodoen antzekoa da.
Erabilera historian zehar[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ozpinak produktu sinplea dirudi, baina funtzio garrantzitsi handi bat du, elikagaiak kontserbatu, maneatu eta baita germenak kentzea. Historian bidegatzen bagara:
- Egiptorrek haien hilobiak edozein likidoz betetzen zituzten eta hor ozpina agertzen da.
- Mesopotamian ere zibilizazioaren hastapenetatik ezagutzen da. Egarria kentzeko ere, urari gehitzen zitzaion.
- Grezia klasikoaren garaian arrunta zen ura, eztia eta ozpina nahastatzea.
- Erromatar garaian ozpina erremedio askotan agertu ohi zen.
- Erdi Aroan ozpinaren produkzioa hobetu egin zen.
- Frantzian, mahats berdeak gehitu zizkioten, garratza, produkzio hobetzeko.
Beste erabilera batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ozpina janarietan erabili arren beste gauza batzuetarako ere erabiltzen da:
- Oxido-hondakinak garbitzeko
- Kafe makinak garbitzeko
- Tuberiak estaltzeko
- Digestioa azkarrago egiteko
- Aurpegiko maskarak egiteko
- Janaria konserbatzeko
- Haragia biguntzeko
- Arropako orbanak kentzeko
Motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hainbat mota daude:
- Ardo ozpina
- Ozpin zuria
- Frutazko ozpina
- Sagarrazko ozpina
- Modenazko ozpina
- Balsamiko ozpina
- Jerezko ozpina
Ozpin olioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ozpin olioa, olioa ozpinarekin nahastean sortzen den saltsa da, eta zuk nahi adina osagai gehitu ahal dizkiozu.