Vicenta García Miranda

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Vicenta García Miranda
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakVicenta García Miranda
JaiotzaCampanario, 1816
Herrialdea Espainia
HeriotzaCampanario, 1877 (60/61 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakidazlea

Vicenta García Miranda (Campanario, Badajoz, 1816 – Ibidem, 1877) Espainiako poeta erromantikoa izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antonio García Miranda, botikaria eta poesia eta literatura klasiko zalearen alaba. Ez dakigu ezer amari buruz. Aitaren gaixotasuna zela eta (ohean egon zen hamaika urtez), familiak osaba baten etxera joan behar izan zuen, eta horrek idazlearen ikasketak zaildu zituen.[1] 1833an ezkondu zen, eta 1841ean seme bat izan zuen, hamaika hilabeterekin hil zena. 1843an alargun geratu zen. Gertaera triste horiek bere poesiaren zati handi baten tonua markatu zuten.[2]

1845ean, Carolina Coronadoren poema bat irakurri ondoren, berak ere poesia idatz zezakeela sentitu zuen. Coronadoren bertsoen irakurketak erreakzio bortitza eragin zion, berpizkunde pertsonala eta bere esnatze poetikoa ekarri zizkiona. La poetisa de aldea olerkian, Coronadoren isla, emakume poetaren irudi marjinala aldarrikatzen du, bakarrik eta literatura-lanetan bakartua.[3] Aurkezpen-gutun bat idatzi zion, bi olerkirekin, eta adiskidetasun luze bati ekin zioten: Coronado, bere laguna ez ezik, bere aholkularia ere izan zen. Coronadoari esker, García Mirandaren oda bat argitaratu zen El Guadiana aldizkarian, Extremadurako Diego García de Paredesi eskainia..[2]

Beste poeta batzuen lagun egin zen: Amalia Fenollosa, Manuela Cambronero eta Rogelia León, eta Badajozko Lizeoko gauetan parte hartu zuen, María Cabezudo edo Carolina Coronadorekin batera.[4] Lizeoak akademia misto bat sortzea bultzatu zuen eta inaugurazioan omenaldia egin zitzaien García Mirandari eta beste idazle batzuei. Omenaldi horretan, bere poemak irakurri zituen. Horretarako, Goazen Extremadura aldarrikatzera idatzi zuen.[5] Robustiana Armiñorekin batera lizeoko bazkide fakultatibo izendatu zuten.[6]

Bere ospea hazi egin zen eta hainbat aldizkaritan kolaboratzen hasi zen: Periódico científico, literario e industrial, Ramón Ortiz Záratek zuzendua, hilean lau aldiz argitaratzen zena; El Lirio, El despertador montañés, 1849-1853 urteetan. Aldizkari horren zuzendaria Calixto Fernández Camporredondo zen, eta harekin harreman epistolar luzea hasi zen; El Celtíbero de Segorbe (Castellón) Ellas aldizkaria. Órgano oficial del sexo femenino (Madril), Alicia Pérez de Gascuñak argitaratua eta hor bere poema feminista agertu zen: Alzad, hermosas, la abatida frente.[2]

1845 eta 1855 arteko urteak jarduera handiko garaia izan zen poetarentzat eta bere Ermandade zirkuluarentzat.[1]

Literaturari buruzko solasaldia antolatu zuen bere etxean 1849tik 1875era, eguerdiko 12etatik 13:00etara, eta Campanarioko intelektualak joaten ziren. 1855ean, hirurogeita hamabost poema zituen antologia bat argitaratu zuen: Flores del valle. Bere azken poemak 1865 eta 1866koak dira, batzuk Portugalgo De Caldas da Rainha bainuetxean idatziak, non medikuaren aginduz izan zen. Itsu hil zen 1877an.[2]

Portugalgo De Caldas da Rainha balnearioan mediku bat ezagutu zuen, eta harekin adiskidetu zen gutun bidez. Haietan bere etsipena eta itsutasun progresiboa erakutsi zituen. Baina bere poemen eta prosan idatzitako idatzien berri ere ematen zion. Horietan ere adierazten du zergatik utzi zuen poesia bere azken urteetan, idazten hasi zenean bere alarguntasunagatik eta semearen heriotzagatik bakardadea arintzeko erabiltzen zuen, baina lagun literario ugari izateak eta bere eguneroko solasaldiak idazteko premia hori murriztu egin zion.[1]

Obra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Argitaraturiko liburu bakarra, Flores del valle, hirurogeita hamabost olerkik osatzen dute. Horietako gai bat da, emakumea gizonari men egiteko jarrera, eta ikuspegi berriak bilatzeko beharra. Horrek zerikusia zuen Erromantizismoaren topikoarekin: errealitatea saihestea eta exotiko izatea bilatzea. Baita askatasunaren irrika ere, A una calandria poeman erakusten duena. Emakumeak poeta izatea ere defendatu zuen, "Alzad, hermosas, la abatida frente" poeman dioen bezala. Bere poesian errepikatutako beste gai bat natura da, basatiari balioa ematen diona, non bere ni poetikoaren isla leiala aurkitzen duen.[7]

Ermandade lirikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carolina Coronadoren poesiaren eragina ukaezina da, eta haren jarraitzaileetako bat da. Encarnación Calero de los Ríos, Robustiana Armiño eta Amalia Fenollosarekin batera, poesia-talde bat osatzen dute, elkarren arteko harremanak dituena, bai harreman lirikoak, bai epistolarrak. Hermandad lírica izena eman zaio talde horri. Ermandade honen egileen poema asko homoerotikoak dira, eta García Miranda hainbaten egilea da.[8][9] Garai hartan onartzen zen hori, emakume poeten arteko laguntza-sare gisa ulertzen baitzen. Gainera, lesbianismoak ez zuen gizarte-ordena iraultzen.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • La pluma como espada. Del Romanticismo al Modernismo. Zuzendaria: Anna Caballé. Arg. Irakurleen Zirkulua. Bartzelona. 2003. ISBN 84-226-9864-1
  • KIRKPATRICK, Susan Las románticas: escritoras y subjetividad en España, 1835-1850 Valentzia 1991 ISBN: 84-3760-977-1
  • KIRKPATRICK, Susan Antología poética de escritoras del siglo XIX Ed. Castalia Madril 1992 ISBN 84-7039-662-5
  • VAA Historia de las mujeres 4.El siglo XIX Taurus Madril 2000 ISBN 84-306-0391-3

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Badajozko kale batek eta Campanarioko beste batek (bere jaioterria) Vicenta García Miranda dute izena.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c «LA POETA VICENTA GARCÍA MIRANDA: SIETE CARTAS ENTRE LA ILUSIÓN DE SENTIR Y EL DOLOR DE VIVIR. - PDF» docplayer.es.
  2. ↑ a b c d Álvarez, Carmen Fernández-Daza. (2011). «Poetas extremeñas del siglo XIX» Alborayque: Revista de la Biblioteca de Extremadura (5) ISSN 1887-9071..
  3. ↑ Valis, Noël. (1990). «LA AUTOBIOGRAFIA COMO INSULTO» Dispositio 15 (40): 1–25..
  4. ↑ Santiago, Fortuño Llorens,. (2008). Escritoras castellonenses. .
  5. ↑ Álvarez, Carmen Fernández-Daza. (2012). «Y Extremadura se hizo poesía» Dialnet.
  6. ↑ Hernando, Bernardino M.. (30 de junio de 2014). «Robustiana Armiño, la moderada exaltación» Arbor 190 (767): 139. ISSN 1988-303X..
  7. ↑ Álvarez, Carmen Fernández-Daza. (1997). «El mundo poético de Vicenta García Miranda o la inspiración de Carolina Coronado» Revista de estudios extremeños 53 (1) ISSN 0210-2854..
  8. ↑ Establier Pérez, Helena. (2015-12). «LA CONSTRUCCIÓN DEL SUJETO FEMENINO EN LAS POESÍAS LÍRICAS DE MARÍA JOSEFA GARCÍA GRANADOS: UNA PIONERA DEL ROMANTICISMO ENTRE DOS MUNDOS» Acta literaria (51): 67–85.  doi:10.4067/S0717-68482015000200005. ISSN 0717-6848..
  9. ↑ Zecchi, Barbara. (2007). «La desapropiación de la escritora. De la angelización a la ginofagia» Lectora: revista de dones i textualitat 0 (13): 241–249. ISSN 2013-9470..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Vicenta_García_Miranda&oldid=9357492"(e)tik eskuratuta