Informatika

Informatika Wikiproiektua[aldatu iturburu kodea]

Euskal Wikipedian informatikako artikuluen sorrera eta hobekuntza koordinatzeko helburuz sortutako proiektua da hau. Maiz esaten dugu orokorrean jendeak ez dakiela ondo zer den informatika, ertaineko irakaskuntzan ikasleek ez dutela ondo ikasten, ez dutela ondo ikusten zer den benetako informatika. Informatika ez dela testuaren formatua aldatzea edo kalkulu-orri bat egitea bakarrik... Egoera horri buelta emateko, Wikipedia aberastea bide emankorra izan daitekeela uste dugu.

Parte hartu nahi duen edonori irekitako proiektua den arren, bereziki gonbidatu nahi ditugu informatikari euskaldunak, ikasleak, irakasleak, informatika arloan lanean ari direnak edo, besterik gabe, informatikari buruzko artikuluen hobekuntzan lagundu dezaketela uste duten guztiak..

Artikuluen hobekuntzarekin laguntzeaz gain, informatikarekin trebe direnentzat aukera interesgarri gehiago ere badira. Programazio-lan pixka bat eginez tresna berriak sortzeko aukera ere hor dago.

Parte-hartzaileak

Parte hartu nahi baduzu, erantsi zure izena parte-hartzaileen zerrenda honetan, elkarren berri izan dezagun. Ondoren, aukera ezazu hobekuntza beharrean dagoen artikuluren bat eta jar iezaiozu artikuluari lanean txantiloia^[1], gainerakoek artikulu hori lantzen ari zarela jakin dezagun.

Informatikako artikuluak[aldatu iturburu kodea]

Atal honetan zerrendatuta datoz informatika arloko artikulu batzuk. Bi lehentasun mailatan sailkatuta datoz:

Hezkuntza proiektua (IKT) atalean zerrendatzen dira "Hezkuntza/2.000 artikulu" proiektuan "Informazioa eta komunikazioaren teknologia (IKT)" atalerako aukeratutakoak^[2]. Horiek kalitate maila igotzea da gure lehentasuna.
Besteak atalean informatikaren arloko beste artikulu batzuk agertzen dira. Informatikariontzat garrantzitsuak dira, baina oraindik ezin dira sartu Hezkuntza proiektuko zerrendan.

Artikulu bakoitzaren aldameneko koloreak kalitate mailari buruzko kalifikazio bat erakusten du (ORES erabilita): nabarmendutako artikulua da kalifikazio horretan onena eta zirriborro motakoa eskasena. Kalifikazio horrek hobetu beharrean dauden artikuluak zein diren modu errazean ikusten laguntzen du.

Programak: Esleitu gabe. Esleitua. Zenbat programatan landu den.
Bazkidetzak: UEUren materiala gehituta. Teknopolisen bideoa gehituta. Zientzia Asteko bideoa gehituta. Bertsomate bideoa.
Kalifikazioak (ORES erabilita): Artikulu nabarmena, artikulu ona, B motako artikulua, C motako artikulua, hasi motako artikulua, zirriborroa.

Informazioa Komunikazioaren teknologia (90)

Hezkuntza proiektua (IKT)[aldatu iturburu kodea]

Informatika (8)

Programazio-lengoaiak (10)

Sistema eragileak (6)

Oinarrizko teknologiak (14)

Segurtasuna sarean (14)

Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (23)

Edukiak argitaratu eta zabaltzea (15)

Besteak. Oinarrizko beste artikulu batzuk

Besteak[aldatu iturburu kodea]

Zer falta zaigu oraindik? Hutsuneak bilatzeko tresnak[aldatu iturburu kodea]

Tresna hauek erabil ditzakezu oraindik falta diren artikulu gehiago detekatzeko:

Behar handieneko hutsuneak. Ingelesezko "Computing" kategoriatik tiraka... frantses, espainiera eta katalanezko wikipedietan bai, baina euskarazkoan ez dauden artikuluak, duten kontsulta-kopuruaren arabera ordenatuta. 2 mailatako azpikategoriak aztertuta. Ikus azalpen orokor hau: Zer falta da nire jakintza eremuan? ^[3] Edo ingelesezko aurkezpen honetan: Wikimedia+Education Conference 2019 Slides: Looking for possible new articles: how to use Petscan?^[4]
Euskal Wikipedian eskatutako artikuluak (kus Informatikaren atala)
Wiki-esteka gorriak. Euskal Wikipedian falta diren artikuluak zerrendatzeko tresnak:
- Missing topics Ikusi adibidea: Definitu gabeko artikuluak Informatika kategoriann
Zer falta da Informatikako taula orokor hauetan? ... zuk egin edo proposatu.
Testu batean Wikipedia-hutsuneak detektatzeko tresna erabilgarri bat: http://wikifier.org/: Testu batean wikipedia-estekak automatiko jartzen ditu, baita begiratu ere ea esteka horiek nola diren beste hizkuntza bateko wikipedian (testua ingelesez bazegoen, euskaraz adibidez).
The MissingTopics tool

EHU-Wikipedia Informatika fakultatean[aldatu iturburu kodea]

Donostiako Informatika Fakultatean EHU-Wikipedia proiektuan lanean ari dira 2016az geroztik. Ordutik hona ikasle eta irakasleen artean 100 artikulu baino gehiago landu dituzte.^[5]

Informatikariak Wikipedian programatzen[aldatu iturburu kodea]

Informatikariek, programatuz, Wikipedian lan egiteko moduko ekarpenak:

EUmineralbot wikipedia robota, automatikoki 5000tik gora mineralen artikuluak sortu dituena (2020). Euskarazkoa da mineral guzti-guztien artikuluak dituen Wikipedia bakarra. Euskararen tratamendu automatikorako hizkuntza baliabideak erabili dira (Xabier Garmendia Diaz, Kepa Sarasola eta Galder Gonzalez). Informazio gehiago [hemen] eta [hemen].
2018ko UEU-Wikipedia Lantegia
- Txantiloi automatikoekin lanean
  - Laguntza:Txantiloiak, Zer dira txantiloiak?
  - Laguntza:Txantiloien automatizazioa, txantiloien automatizazioa
  - PetScan, bilaketa aurreratuak egiteko sistema
  - Laguntza:Wikidata, Wikidatari buruzko laguntza orokorra
  - Modulu:Wikidata, nola erabili Wikidata modulua
  - Property Browser, Wikidatako propietateak bilatzeko sistema
  - Wikidata Query, Wikidatan bilaketak egiteko sistema Bot-ak
- Wikipedia:Bot-ak, Wikipediako Bot-ak
  - Pywikibot
  - Kalkulu orrialde adibidea, Txekiar Errepublikako udalerriekin Irudi bektorialen lanketa
- SVG, SVG irudiak
  - Aurkezpena eta ikastarorako fitxategiak |}

Programatzeko erronka batzuk[aldatu iturburu kodea]

Wikidatan dauden euskaradunen artean (4.000 pertsona edo) (Jaitsi CSV fitxategia)
- Zein da genero-pariketasunaren protzentajea?
- Zein da jarduera bakoitzean dagoen genero-pariketasunaren protzentajea?
- Hobeto egin dezakegu galdera? Emaitzak grafikoki erakutsi ditzakegu spqrql galderan bertan?
- Ikus Wkidatako oinarrizko kontzeptuak. Ikastarotxoa, Galderrek osatua.
Aitzol, UEUko UZTARO aldizkariko artikuluak eta egileak sartu dira Wikidatan semiautomatikoki. Berdin egin daiteke beste aldizkari bateko (Aldiri adibidez) artikulu eta egileekin.
Euskarazko erreferentzia bateko testua URL batetik wikipediarako automatikoki jasotzen dugunean, beti daude arazoak bigarren deitura dagoenean (ingelesez ez da horrelakorik gertatzen). Adiibidez: "Gallego, Olatz Arbelaitz" ematen du eta ez "Arbelaitz Gallego, Olatz". Proiektu bat izan daiteke programatxo hori hobetzea, euskaraz eta gaztelaniaz bigarrendeituradun pertsonekin ere ondo ibil dadin.
(Kepa, Xabier Arregi eta Olatz Altuna). EHko udalerri guztien infotaulan euskararen erabileraren portzentaje batzuk ematen dira.
- Euskararen erabilera etxean , oraindik hutsik dago daturik gabeEuskararen Adierazle Sisteman dugu. Hemen lotura: https://www.euskadi.eus/eusadierazle/PXWeb/pxweb/eu/euskera/-/px105_e.px
- Euskaldunen kopurua ere EASetik jasotzea egokiagoa iruditzen zait (https://www.euskadi.eus/eusadierazle/PXWeb/pxweb/eu/euskera/-/px123_e.px). Orain datuak 2010ekoak dira. EASen azken erroldako datua dugu, 2016koa. Badakigu, gainera, datu hori eguneratu egingo dela bost urtero.
Wikidatan dauden EHko pertsonen generoa modu erdiautomatikoan masiboki jartzea, Izen osoa eta bataio-izena aztertuz.
Biblia bertsetetan banatzeko erronka. Wikitekan Biblia dugu. Testua, kasu gehienetan, atalka banatuta dago, eta atal bakoitzak bertsetak ditu. Honela, s:Biblia/Hasiera#1:3 jartzen badugu, bertset zehatz hori lortzen dugu. Lan hau, ordea, eskuz egin da orain arte. Python sistema bat sor daiteke beste liburuetan bertset horiek guztiak automatikoki ezartzeko? Txantiloi sinple bat da, bere barruan dagoenak lerro haustura sinpleak behar ditu (ez paragrafoak) erakusteko, baina bertset bakoitzak bere atalaren parte dela erakutsi behar du (liburu berberean 1:3, 2:3, 3:3... daude). Hau egitea lortuko balitz, erraza izango litzateke Twitter edo Telegramerako bot bat sortzea ere, Bibliako pasarte bat eskatuta testu osoa itzultzen dizuna.

Proiektu aurreratuak[aldatu iturburu kodea]

Wikiproiektu:Euskarazko albisteetako Izen Entitateak Joseba Fernandez de Landa eta Rodrigo Agerriren programa Wikipedia barruan txertatzea.
- Kodea fintzen eta exportagarri egiten ibili dira, dependentziak eta erabilpena ondo dokumentatuz.
- Sistema Github gordailu batean publiko jarri dute, edonork martxan jartzeko. Hortxe esteka: https://github.com/joseba-fdl/Basque_wikipedia_enrich
(Galder Gonzalez) Wikidatan zer egin... ba agian tailertxo moduko bat pentsa daiteke eta tresnatan pentsatu. Begira, hemen ariketa interesgarri bat: https://phabricator.wikimedia.org/T274667

Programatzaileentzako deialdiak. Praktika ordainduak Wikimedian eta Google summer code-n[aldatu iturburu kodea]

Berez bi deialdi dira: Outreachy eta Google summer of code. Aurtengo otsailekoa galdu dua dirudi. Etorkizunean eskaerak egin daitezke. Browse through the participants’ guides, to learn more about the application process steps:

Outreachyko epeak antzekoak dira:

https://www.outreachy.org/apply/project-selection/ <https://www.mediawiki.org/wiki/Outreachy/Participants>

- Feb. 1, 2021 at 4pm UTC Initial applications open
- Feb. 8, 2021, 4 p.m. UTC #OutreachyChat on Twitter
- Feb. 22, 2021 at 4pm UTC Initial application deadline
- March 14, 2021 Project list finalized
- March 15, 2021 to April 16, 2021 Contribute to projects
- April 16, 2021 at 4pm UTC Final application deadline
- May 17, 2021 at 4pm UTC Accepted interns announced
- May 24, 2021 to Aug. 24, 2021 Internships period

Google summer code
- <https://www.mediawiki.org/wiki/Google_Summer_of_Code/Participants>

Hemendik hartu dut azken informazio hau: https://www.mediawiki.org/wiki/Google_Summer_of_Code/2021

- Program timeline February 20
Mentoring organization application deadline
- March 10 Mentoring organizations announced
- March 29 Student application period begins
- April 13 Student application deadline
- May 17 (previously May 4) Student projects announced
- May 17 to June 7 (previously May 4 to May 31) Community bonding period
- June 7 to August 16 (June 1 to August 24) Coding period

Beraz, proiekturen bat proposatu nahi badugu orri horretan egin genezaken otsailaren 20ra arte. Onartutako proiektuetan parte hartu nahi izango duten ikasleek martxoaren 29tik aprilaren 13ra arte eskatu ahal izango dute.

All the projects will be showcased here:
- <https://www.outreachy.org/communities/cfp/wikimedia/>
- <https://www.mediawiki.org/wiki/Google_Summer_of_Code/2021>

Erreferentziak[aldatu iturburu kodea]

↑ Laguntza:Txantiloiak. 2020-02-27 Noiz kontsultatua: 2020-04-07.
↑ Atari:Hezkuntza/2.000 artikulu. 2020-02-24 Noiz kontsultatua: 2020-04-04.
↑ Gonzalez, Galder. «Zer falta da nire jakintza eremuan? Erantzunen bila Petscan eta Massviews tresnekin» EWKE bloga Noiz kontsultatua: 2017-11-27.
↑ «Wikimedia+Education Conference 2019/Programme - Meta» meta.wikimedia.org Noiz kontsultatua: 2019-06-12.
↑ «Wikipedia - Informatika Fakultatea - UPV/EHU» Informatika Fakultatea Noiz kontsultatua: 2020-04-04.

[1] Laguntza:Txantiloiak. 2020-02-27 Noiz kontsultatua: 2020-04-07.

[2] Atari:Hezkuntza/2.000 artikulu. 2020-02-24 Noiz kontsultatua: 2020-04-04.

[3] Gonzalez, Galder. «Zer falta da nire jakintza eremuan? Erantzunen bila Petscan eta Massviews tresnekin» EWKE bloga Noiz kontsultatua: 2017-11-27.

[4] «Wikimedia+Education Conference 2019/Programme - Meta» meta.wikimedia.org Noiz kontsultatua: 2019-06-12.

[5] «Wikipedia - Informatika Fakultatea - UPV/EHU» Informatika Fakultatea Noiz kontsultatua: 2020-04-04.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Bilatu

Nabigazio menua