Ana de Valle

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ana de Valle
Bizitza
JaiotzaAvilés1900eko abuztuaren 6a
Herrialdea Espainia
HeriotzaBelgika1984ko urtarrilaren 21a (83 urte)
Jarduerak
Jarduerakpoeta

Anita Casilda Arias Iglesias, ezkontzaz Ana de Valle (Avilés, 1900eko abuztuaren 6aNeupré, Belgika, 1984ko urtarrilaren 21a) asturiar poeta izan zen.[1][2]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haren aita, Torbeo herriko Francisco Arias, zorrotzailea eta jornalaria zen; ama, ostera, Sabugoko María Iglesias, maistra zen lanbidez. Bi neba-ahizpa izan zituen, Celestino eta Nieves. 1921eko uztailaren 6an Eladio García Vallerekin ezkondu zen, lanbidez azaleztatzailea, eta Valle deitura hartu zuen poesia-lanak sinatzeko. Harekin batera, Avilesen koadernaketa-tailer bat zuzendu zuen.[3]

Lan ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1934an, Langileen Batasun Orokorrean (UGT) sartu zen eta, hurrengo urtean, Avilesko Elkarte Sozialistan. Taldearen bizitzan aktiboki parte hartu zuen, Emakumeen Idazkaritza hartu zuen eta Emakumeen Talde Sozialistaren buru izan zen. Emakumearen emantzipazioaren aldeko jarduera nabarmendu zuen.[4][5]

1937ko urrian, Avilés hirian tropa frankistak sartzear zirela, De Vallek hiritik alde egin zuen Ana Maria, Margarita eta Rosario alabekin, Bartzelonarako bidean, senarra bando errepublikanoan borrokan ari zen bitartean.[4] Kataluniako hiriburuan, hirian izandako bonbardaketa batean aita zauritua izan zen, janaria hartzeko ilaran zegoen bitartean. De Vallek ospitalera lagundu zion, eta hantxe hil zen azkenean. Familiaren etxera itzultzean hutsik aurkitu zuen, amak eta alabek Frantziarantz ihes egin baitzuten tropa frankistak hurbiltzean. Muga gurutzatu eta hamahiru urte iraun zuen erbestealdia hasi zuen. Narbonan bizi izan zen, eta gero , joskintzako lantegi batean. Urte batzuk geroago, alabekin topo egin zuen. Horietako bi senar-emazte frantsesek hartu zituzten eta beste bat familia belgikar batek.

1952an, Avilesera itzuli zen, eta han, hamalau urtez bananduta egon ondoren, senarrarekin elkartu zen. Hogeita hamar urte geroago, 1982ko apirilean, Belgikara itzuli zen osasun-arrazoiengatik, alabak hantxe bizi ziren eta. 1984ko urtarrilean hil zen, Liejako Neupré herrian (Belgika). 1984ko apirilaren 22an, Ana del Valleren errautsak panteoi batean utzi ziren Avilesko hilerrian, Eladio Valle senarrarekin batera.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poeta gisa, bere lehen poemak 1924an argitaratu zituen La Voz de Avilés egunkarian; ondoren, hainbat kultura-aldizkaritan kolaboratu zuen, hala nola El Bollo aldizkarian, eta argitalpenak argitaratu zituen 1932an Pájaro Azul lehen poema-liburua argitaratu zuen arte.[6]

1950eko hamarkadan Avilesera itzuli zenean, berriro ekin zion literatura-jarduerari. 1953an, El Bollo kultura-aldizkarian kolaborazioen bigarren etapa hasi zuen. Hirurogeiko hamarkadan Maria de la Estrella izengoitiarekin Hojas voladeras/Orri Hegalariak argitaratu zuen.[5] 1963an El Caballo Rojo soneto-lehiaketa irabazi zuen "Sandalo" lanarekin.[3]

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ana de Valle avilestarra bizi izan zen fatxadako plaka oroigarria
  • Avilesen plaka bat jarrita dago bizi izan zen etxean.
  • Avilés hiriak poeta izeneko kale bat du.[7]
  • 1980an, Avilésko Udalak Ana de Valle poesia lehiaketa sortu zuen. Azken edizioa 2010ekoa izan zen.[8] 1984ko apirilaz geroztik, oroitzapenezko plaka batek gogorarazten du Valvarez Acebal plazako 9. zenbakian dagoen etxe batean bizi izan zela Ana de Valle. Etxe hori izan zen poetaren azken bizilekua hirian, eta bertan egon zen azaleztatze-tailerra.[9]
  • 2000. urtean, jaiotzaren mendeurrenarekin batera, Ana de Valle. Antología poética. Al Hilo de una vida argitaratu zen, Eugenio Buenoren lana. José Manuel Feito idazle eta ikertzaileak Ana de Vallesen La espiritualidad en la vida y obra de Ana de Valle liburua argitaratu zuen 2008an. Lan horretan, Avileseko poetaren biografia eta idatziak aztertzen dira.[10][11][12]
  • 2014. urtean, Udalak, bere heriotzaren hogeita hamargarren urteurrena zela eta, lore eskaintza bat eta poemen irakurketa bat antolatu zituen La Carriona hilerrian idazlearen hilobiaren ondoan.[13][14][15]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]