Andrés Bello

Andrés Bello
	; Irudi gehiago
Txileko senataria	;
Txileko senataria
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Andrés de Jesús María y José Bello López
Jaiotza	Caracas, 1781eko azaroaren 29a
Herrialdea	Txile ; Venezuela
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Santiago, 1865eko urriaren 15a (83 urte)
Familia
Seme-alabak	ikusi Carlos Bello Boyland (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Venezuelako Unibertsitate Zentrala
Hizkuntzak	gaztelania; ingelesa
Irakaslea(k)	Simón Rodríguez (en)
Jarduerak
Jarduerak	poeta, legegilea, filosofoa, hezitzailea, filologoa, diplomazialaria, politikaria, itzultzailea, historialaria eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Txileko Unibertsitatea ; El Araucano (en)

Andrés de Jesús María y José Bello López (Caracas, 1781eko azaroaren 29a - Santiago, 1865eko urriaren 15a) Venezuelako humanista, diplomatikoa, poeta, legegilea, filosofoa, hezitzailea eta filologoa izan zen, eta bere obra kultura hispanoamerikarraren zati garrantzitsua da. ^[1] Bello Venezuelako 2.000 bolívar zaharretan eta Txileko 20.000 pesoko billeteetan agertzen da.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Caracasen jaioa, Andrés Bello Simón Bolívar-eko irakaslea izan zen aldi labur batez eta Venezuelaren independentziarekin amaitu zen prozesuan parte hartu zuen. Ezartzen lagundu zuen gobernu independente berriaren diplomatiko gisa, Luis López Méndez eta Simón Bolívarrekin batera joan zen Londresen egin zuten lehen misio diplomatikoan, bertan bizi izan zen 1810 eta 1829 artean.

1829an, Bello bere familiarekin Txilera joan zen. Txileko gobernuak kontratatu zuen eta zuzenbide eta humanitate arloan lan handia egin zuen. Santiagon senatari eta irakasle karguak bete zituen, bertako hainbat egunkari zuzentzeaz gain. Legegile gisa, Txileko Kode Zibilaren sustatzaile eta editorea izan zen, bere garaiko Amerikako legezko lanik berritzaile eta eragin handienetako bat. 1842an, bere inspirazioarekin eta bere laguntza erabakigarriarekin, Txileko Unibertsitatea sortu zen, erakunde horren lehen errektorea bihurtu zen, karguan bi hamarkada baino gehiagoz egon zelarik. ^[2] Bere ekarpen handiak zirela eta, 1832ko urriaren 17an Txileko nazionalitatea jaso zuen Kongresuak onartutako lege baten bidez. ^[3]

Ondorengoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Emilio Bello Codesido, Txileko diplomatikoa, diputatua eta gobernu batzordeko presidentea (1868 - 1963)
Joaquín Edwards Bello, txiletar idazlea (1887 - 1968)
Ernesto Balmaceda Bello, txiletar diplomatikoa (1887 - 1906)
Clarisa Bello Guzmán, biloba
Inés Echeverría idazle txiletarra (1868-1949)
Rebeca Matte Bello txiletar eskultorea (1875 - 1929)
Maria Emilia Vargas Bello (1896-1978), birbiloba
Eugenio Cruz Vargas, txiletar margolaria eta poeta (1923-2014)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Leonard, Irving A. (1954). "Andrés Bello (1781-1865), National Hero". The Hispanic American Historical Review. 34 (4): 502–505. doi:10.2307/2509082. ISSN 0018-2168. JSTOR 2509082.
↑ Oses, Darío. «Biografía de Andrés Bello». uchile.cl. Consultado el 22 de marzo de 2017.
↑ Prado, Juan Guillermo. REFLEXIONES EN TORNO A LA NACIONALIDAD CHILENA DE ANDRÉS BELLO (PDF). Santiago, Chile: Memoria Chilena. p. 4. Retrieved 13 September 2020.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q439195
Multimedia: Andrés Bello / Q439195

[1] Leonard, Irving A. (1954). "Andrés Bello (1781-1865), National Hero". The Hispanic American Historical Review. 34 (4): 502–505. doi:10.2307/2509082. ISSN 0018-2168. JSTOR 2509082.

[2] Oses, Darío. «Biografía de Andrés Bello». uchile.cl. Consultado el 22 de marzo de 2017.

[3] Prado, Juan Guillermo. REFLEXIONES EN TORNO A LA NACIONALIDAD CHILENA DE ANDRÉS BELLO (PDF). Santiago, Chile: Memoria Chilena. p. 4. Retrieved 13 September 2020.

[1]

[2]

[3]