Ayutthayako Erresuma

Ayutthayako Erresuma; อาณาจักรอยุธยา
	1351 – 1767
	Monarkia absolutua
	Eskualdea 1540 inguruan
Geografia
Hiriburua	Ayutthaya (1351–1463); Phitsanulok (1463–1488); Ayutthaya (1488–1666); Lopburi (1666–1688); Ayutthaya (1688–1767)
Kultura
Hizkuntza(k)	Suphanburi dialektoa
Erlijioa	Theravada Budismoa (gehiengoa)
Historia
	Lavoko Erresuma
	Sukhothaiko Erresuma
	Nakhon Si Thammarateko Erresuma
Thonburiko Erresuma

Ayutthayako Erresuma (thailandieraz: อาณาจักรอยุธยา) siamdar erresuma izan zen, 1351 eta 1767 artean iraun zuena. Ayutthaya atzerritar merkatarientzako leku aproposa izan zen, hasieran txinatar, vietnamdar, portugaldar, indiar, japoniar, korear eta persiarrentzat eta, geroago, espainiar, herbeheretar, ingeles eta frantziarrentzat. Hauek Ayutthaya hiriburuko harresietatik gertu bere herrixkak sortu zituzten.

XVI. mendean, atzerritar merkatari hauen esanetan, Ekialdeko hiririk handienetariko eta aberatsenetariko bat izan zen. Narai erregearen (1656–1688) Gorteak lotura estuak zituen Luis XIV.a Frantziakoarenarekin eta, honen enbaxadoreen esanetan, Ayutthaya hiriak Parisaren antzeko tamaina zuen.

1550 inguruan, Erresumak zenbait hiri-estatu basailu zituen Malaysiako penintsulan, Sukhothain, Lan Nan, Birmanian eta Kanbodian.^[1] Hedapen honi esker, historiografian garai honi batzuetan "Ayutthayar Inperioa" diete.

Atzerritar kroniketan, Ayutthayari Siam zioten, baina bertokoek bere buruei Tai eta bere erresumari Krung Tai (thailandieraz: กรุงไท) edo 'Tai herria' (กรุงไท) zieten.

Ayutthaya leinuko errege-erreginen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ramathibodi I.a (lehen Uthong printzea) 1350-1369
Ramesuan 1369-1370 (kargua utzi zuen)
Boromma Ratchathirat I.a erregea (Pangua) 1370-1388
Thong Lun printzea 1388
Ramesuan erregea 1388-1395 (bigarren erreinaldia)
Rama Ratchathirat 1395-1409
Nakarinthara Thirat erregea (Inthararatcha I.a) 1409-1424
Boromma Ratchathirat II.a erregea (Samphraya) 1424-1448
Boromtrailokanat 1448-1488
Boromma Ratchathirat III.a (Inthararatcha II.a) 1488-1491
Ramathibodi II.a (1491-1529)
Boromma Ratchathirat IV.a 1529-1533
Ratsadatiratkumar printzea 1533
Chaiya Ratchathirat erregea 1534-1546
Kaeofa printzea (edo Yotfa) (erregekidea 1546-1548)
Worawong erregea 1548
Chakrapat erregea (1548-1568) eta Suriyothai erregina (d.1548)
Mahintharathirat 1568-1569
Sanpet I.a (Maha Tammaratchathirat printzea) 1569-1590
Naresuan Nagusia (Sanpet II.a) 1590-1605
Sanpet III.a (Ekkatotsarot)1605-1610
Sanpet IV.a (Si Saowapak printzea) 1610-1611
Boromma Ratcha I.a erregea (Songtham) 1611-1628
Boromma Ratcha II.a (Chetthathirat printzea) 1628-1629
Atitthayawong erregea 1629
Sanpet V.a erregea (Prasat Thong) 1630-1655
Sanpet VI.a erregea (Chai(Chao Fa Yai)) 1655
Sanpet IV.a erregea (Si Suthammarat) 1655
Narai Nagusia 1656-1688
Petratcha erregea 1688-1703
Sanpet VIII.a erregea (Suriyentharathibodi, Luang Sorasak edo Phrachao Sua ('Errege Tigrea')) 1703-1709
Sanpet IX.a erregea (Phuminthararatcha edo Tai-sra) 1709-1733
Boromarachathirat III.a erregea (Boromma Kot) 1733-1758
Boromaratchathirat IV.a (Utompon) 1758
Boromaratcha V.a erregea (Suriamarin edo Ekkathat) 1758-1767

Aztarnategi arkeologiko nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena	Eraikitze data	Eraikitzailea(k)
Wat Chai Watthanaram	1630	Prasat Thong erregea
Wat Mahathat	1374	Borommarachathirat I.a erregea
Wat Phanan Choeng	1324
Wat Phra Si Sanphet	1350	Ramathibodi I.a erregea
Wat Ratchaburana	1424	Borommarachathirat II.a erregea
Wat Lokaya Sutharam	1452	Intharacha erregea
Wat Phra Ram	1369	Ramesuan erregea
Wat Phutthaisawan	Ayutthaya sortu baino lehen.	Ramathibodi I.a erregea
Wat Thammikarat	Ayutthaya sortu baino lehen.	Lavoko erregea

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Ingelesez) Hooker, Virginia Matheson. (2003). A Short History of Malaysia: Linking East and West. St Leonards, New South Wales, AU: Allen & Unwin, 72 or. ISBN 1-86448-955-3..