Concepción Aleixandre

Wikipedia, Entziklopedia askea
Concepción Aleixandre

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMaría Concepción Aleixandre Ballester
JaiotzaValentzia, 1862ko otsailaren 2a
Herrialdea Espainia
HeriotzaValentzia, 1952 (89/90 urte)
Familia
Familia
Hezkuntza
HeziketaValentziako Unibertsitatea
Madrilgo Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakakademikoa, medikua eta ginekologoa
KidetzaValencian institute of medicine (en) Itzuli
Spanish Society of Hygiene (en) Itzuli
spanish association for the progress of sciences (en) Itzuli
Union Ibero-Americana
Lyceum Club Femenino

Concepción Aleixandre, jaiotzez Maria de la Concepcion Isidra Faustina Stephanie Vicenta Aleixandre Ballester (Valentzia, 1862 – 1952) medikua, ginekologoa, asmatzailea, irakaslea, sufragista, idazlea eta zientifikoa izan zen.[1] Lehen mailako erakunde ezberdinetako kide izan zen: 1892ko Biltzar Pedagogikoaren Batzorde Antolatzailea, Emakumeen Kontseilu Nazionala (1919), Espainiako Batasun Iberoamerikarreko Emakume Ikuskatzaileen Atala.[2]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XIX. mendearen amaieran, Valentziako Unibertsitateko Medikuntza Fakultatean bostehun ikasle inguru zeuden, eta horien artean hiru emakume bakarrik zeuden: 1889an onartutako Concepción Aleixandre eta Manuela Solís valentziarrak eta Sinesia Pujalte Martínez murtziarra, ikasketak bosgarren mailako graduan utzi zituena.[3]

Hiru kasu horiek apartekoak izan ziren; izan ere, emakumeentzat eta gizonentzat baldintza berdinetan goi-mailako hezkuntza jasotzeko, 1910era arte itxaron behar izan zen, Alfontso XIII erregeak sinatutako ordena erreal batek emakumeei murrizketarik gabe Espainiako unibertsitateetara sartzea ahalbidetu zuen arte.[4] Aleixandre, 1883az geroztik maistra-maila bazuen ere, bere bizitza profesionala medikuntzari eskainiko zion.

Zientifikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ginekologian izen handiko zientzialari aditua izan zen, bere lan zientifikoak Espainiako prentsa medikoan maiz argitaratu zituen, eta mediku titularra izan zen Madrilgo Printzesaren Ospitalean, eta Ama Etxe eta Inclusaren Probintziako Ongintzako mediku gisa, herri-kontsulta bat egiteaz gain. Ikerketan egindako lanari esker, 1910ean tresna ginekologikoak patentatu zituen, matrizearen jaitsiera zuzentzeko sistemak,[5] (OEPM, Patentea: 47109).[6] Dibulgazio-lan garrantzitsua egin zuen, higieneari buruzko hezkuntza, bereziki emakumeei hurbilduz. "Emakumeen osasuna" izeneko atala La Medicina Social Española (1916-1920) aldizkarian kudeatu zuen. Bere aktibismoan hitzaldiak eta mitinak eman zituen, horietako bat 1907an Madrilgo Iberoamerikako Batasunean egindakoa. Osasun-kanpainetan mitinak egin zituen, Azorín, Navarro Fernández, Alonso Muñoyerro eta Antonio López Muñoz (1923)[7] hizlariekin eta gizarte-higieneari buruzkoekin batera (1927), Madrilgo Centro Popular Iberoamerikarrean egindako beste prestakuntza-lan batzuez arduratu zen.

Erakunde zientifikoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Espainiako Elkarte Ginekologikoan (1892) onartutako lehen emakumea izan zen.[2]

Valentziako Sendagile Farmazeutikoaren Biltzarra. Medikuntza publikoaren eta espezialitateen atala (1891).

Biltzar Pedagogikoaren Batzorde Antolatzailea (1892).

Espainiako Higiene Elkartea

Zientzien Aurrerapenerako Espainiako Elkartea (1912).

Gorputz Hezkuntzari buruzko Kongresua Madrilen (1917).

1928an, Espainiako Medikuen Elkartea sortu zen, medikuen artean Trinidad Arroyo (1872-1959, ohorezko lehendakaria) edo Elisa Soriano Fisher (1892-1964, Medical Women’s International Association biltzarreko ordezkaria 1928 eta 1929 urteetan) eta Aleixandre bera ere, lehendakaria izan zen.[8]

Erakunde feministak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Concepción Aleixandre

Hainbat gizarte esklusibo femeninoetakoa izan zen, eta emakumeen eskubideen aurrerapenarekin konprometitua. Emilia Pardo Bazán idazlea Espainiako Errege Akademiako kide izendatzearen aldeko manifestuari babesa eman zion. Manifestu hau 1914ko ekainean sinatu zuten, besteak beste, Amalio Gimeno, Blanca de los Ríos eta Benito Pérez Galdós.[9] 1913an sortutako Babes Medikoa erakundearen buru izan zen. Erakunde horren helburua sendagileen alargunak eta umezurtzak eta lanerako ezgaitutako medikuak babestea zen.[10]

1928an, Concepción Aleixandrek, Elisa Sorianok eta Arroyo Márquezek Emakume Medikoen Elkarte Nazionala sortu zuten, eta Medical Women’s International Association (Emakume Medikoen Nazioarteko Elkartea) erakundearen nazioarteko biltzarretan parte hartu zuten. Emakume Medikoen Elkarte Nazionalak "Las médico" aldizkaria sortu zuen hedapenerako.[11] Erakunde feminista hauetan parte hartu zuen:

  • Emakumeen Kontseilu Nazionala (1919).
  • Herri Higieneko Emakumeen Batzordea.
  • Iberoamerikako Batasuneko Emakumeen Atala.
  • Espainiako Medikuen Elkartean ohorezko presidente izan zen. (1928).

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lan idatzia, nagusiki, erakunde zientifikoetan eta izaera dibulgatzaileko beste batzuetan emandako aldizkari eta hitzaldietan argitaratutako artikuluek osatu dute:

  • Memoria presentada al XIV Congreso Internacional de Medicina sobre “Los cardiopáticos en la gestación”.
  • Fenómenos y enfermedades propias de la mujer. En el Primer Congreso Médico Farmacéutico Valenciano, 1 zk, 1891, 244-248 or.
  • Algo de higiene. En: Unión Iberoamericana, XVIII urtea, 1904ko urria, 52-53 or.
  • Para las futuras madres. En Unión Iberoamericana, XIX urtea, 1905eko apirila, 22-23 or.
  • Higiene para los emigrantes e inmigrantes en los países iberoamericanos, Unión Iberoamericana, año XX, 1906ko urtarril-apirila, 133-136 or.
  • La salud de los niños y la Patria. En Unión Iberoamericana, año XXII, 1908ko urtarrila, 15-30 or.
  • Maternología. En La Escuela Moderna, año XIV, 279 zk., 1914ko azaroa, 911-920 or.
  • De la mujer para la mujer. Educación higiénica de la niña como futura madre. En La Escuela Moderna, 293 zk, 1916.
  • La sublime ciencia. En La Medicina Social Española, 1 zk., 1916, 339-341 or.
  • Por y para los niños. En La Medicina Social Española, 1 zk., 1916, 433-436 or.
  • La lactancia y la tuberculosis. En La Medicina Social Española, 1 zk., 1916, 630-636 or.
  • Educación de la niña como madre futura. En La Medicina Social Española, 1 zk., 1916, 25-26 or.
  • ¿Hasta cuando?. En La Medicina Social Española, 1 zk., 1916, 179-181 or.
  • Juegos necesarios y juegos dañosos para los niños, Madrid 1917.
  • La mujer en medicina. En La Medicina Social Española, 2 zk, 1917, 116-118 or.
  • De educación física. En La Medicina Social Española, 2 zk., 1917, 686-689 or.
  • Consideraciones especiales sobre higiene físicopsicológica y patología de la infancia femenina. En La Medicina Social Española, 3 zk., 1918, 312-316; 334-338 or.
  • Nuestras leyes. En La Medicina Social Española, n.º 3, 1918, p. 23-24.
  • Sueños que debieran ser realidades. En La Medicina Social Española, n.º 4, 1919, p. 16-17.
  • Al fin. En La Medicina Social Española, n.º 4, 1919, p. 338-339.

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2001. urtean, Concepción Aleixandre XX. mendeko 100 emakumeren erakusketan hautatutako emakumeen arteko bat izan zen, eta berdintasunari bidea ireki zioten XXI. mendean.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ (Gaztelaniaz) «Dos mujeres en el año 1883 en la Universitat y un 60% de alumnas hoy» Las Provincias 2015-05-22 (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  2. ↑ a b «Wayback Machine» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  3. ↑ «Textos: Francisco Bonilla» www.uv.es (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Perales Birlanga, Germán. (2009). El estudiante liberal: sociología y vida de la comunidad escolar universitaria de Valencia (1875-1939). Universidad Carlos III de Madrid. Figuerola Institute of Social Science History ISBN 978-84-9849-701-4. (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) «Sinc» Agencia SINC (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  6. ↑ Sáiz González, J. Patricio (2011). «Enlace a texto completo.pdf». 200 años de patentes.[exposición. Madrid.Oficina Española de Patentes y Marca.. ].
  7. ↑ «Edición del sábado, 21 abril 1923, página 5 - Hemeroteca - Lavanguardia.es» hemeroteca.lavanguardia.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) «Elisa Soriano Fischer (1891-1964)» Mujeres con ciencia 2014-12-31 (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  9. ↑ «Edición del sábado, 27 junio 1914, página 14 - Hemeroteca - Lavanguardia.es» hemeroteca.lavanguardia.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  10. ↑ ««La Protección Médica. Una obra benéfica». ABC. 11 de junio de 1914. - Bilatu» www.bing.com (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).
  11. ↑ «estampa nº 225 - 30 abril de 1932 - interesante - Comprar Revistas y periódicos antiguos en todocoleccion - 172907852» www.todocoleccion.net (Noiz kontsultatua: 2022-03-28).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Concepción_Aleixandre&oldid=9530865"(e)tik eskuratuta